Tendencje zmian temperatury powietrza okresu wegetacyjnego w środkowo-wschodniej Polsce (1971-2005)

• Autorzy: Radzka E.

Warianty tytułu

EN

Tendencies of air temperature changes of vegetation period in central-eastern Poland (in years 1971-2005)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyznaczono daty początku i końca oraz liczbę dni okresu wegetacyjnego (1971-2005). Ponadto analizie poddano średnie miesięczne wartości temperatury powietrza po-szczególnych miesięcy okresu wegetacyjnego. Kierunek oraz istotność tendencji zmian określono na podstawie równań trendu liniowego. Termiczny okres wegetacyjny w środkowo-wschodniej Polsce rozpoczynał się około 28 III i trwał do 30 X. Południowo-zachodnia część badanego obszaru charakteryzowała się najwyższą średnią temperaturą powietrza okresu wegetacyjnego (IV-X), a północno-wschodnia najniższą. W większości analizowanych stacji w kwietniu, lipcu i sierpniu zanotowano dodatnie istotne statystycznie zmiany temperatury powietrza. Najwyższy wzrost tego parametru (średnio o 0,7oC na 10 lat) zanotowano w kwietniu. W stacjach położonych we wschod-niej części badanego regionu istotny (średnio o 0,4oC na 10 lat) wzrost temperatury wystąpił rów-nież w październiku.

EN

The beginning and ending dates as well as the number of days of vegetation period were determined. Average monthly air temperature values of particular months during the vegeta-tion period were analysed. The direction and significance of tendency of changes were determined on the basis of linear trend equations. Thermal vegetation period in central-eastern Poland began around March 28th and lasted till October 30th. South-western part of the area examined was charac-terised by the highest average air temperature of the vegetation period (IV-X), while north-eastern part – by the lowest. In most of the stations analysed, statistically significant changes of air tempera-ture were noted in April, July and August. The highest increase of this parameter (on average of 0.7oC for 10 years) was noted in April. In stations located in the eastern part of the region examined a significant increase of temperature (on average of 0.4oC for 10 years) occurred also in October.

Słowa kluczowe

PL

Polska Srodkowo-Wschodnia; okres wegetacji; temperatura powietrza; zmiany temperatury; lata 1971-2005

EN

Central-Eastern Poland; vegetation period; air temperature; temperature change; 1971-2005 period

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2014
• Tom: 21
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.87-96,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Radzka E.

• Pracownia Agrometeorologii i Podstaw Melioracji, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.Prusa 14, 08-110 Siedlce

Bibliografia

• Bac S., Koźmiński C., Rojek M., 1998. Agrometeorologia. PWN Warszawa. 72-76.
• Bartoszek K., Banasiewicz I., 2007. Agrometeorologiczna charakterystyka okresu wegetacyjnego 2005 w rejonie Lublina na tle wielolecia 1951-2005. Acta Agrophysica, 9(2), 275-283.
• Bartoszek K., Węgrzyn A., Kaszewski B., Siłuch M., 2012. Porównanie wybranych metod wyznaczania dat początku i końca okresu wegetacyjnego na przykładzie Lubelszczyzny. Przegląd Geofizyczny, 1, 123-134.
• Bielec-Bąkowska Z, Piotrowicz K., 2013. Temperatury ekstremalne w Polsce w latach 1951-2006. Prace Geograficzne, zeszyt 132. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ Kraków, 59- 98.
• Bochenek W., 2012. Ocena zmian warunków opadowych na stacji naukowo-badawczej IGiPZ PAN w Szymbarku w okresie 40 lat obserwacji (1971-2010) i ich wpływ na zmienność odpływu wo-dy ze zlewni Bystrzanki. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, T. 12, Z. 2 (38). 29-44.
• Boryczka J., 2001. Klimat Ziemi: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. Prace i Studia Geograficz-ne, T. 29, Warszawa, 55-72.
• Fortuniak K., Kożuchowski K., Żmudzka E., 2001. Trendy i okresowość zmian temperatury powie-trza w Polsce w drugiej połowie XX wieku. Przegląd Geofizyczny, T. 46. Nr 4. 283-303.
• Kożuchowski K., Żmudzka E., 2001. Ocieplenie w Polsce: skala i rozkład sezonowy zmian temperatury powietrza w drugiej połowie XX wieku. Przegląd Geofizyczny. T. 4. Nr 1-2. 81-90.
• Lorenc H., 2000. Termiczno-opadowa ocena klimatycznych sezonów roku w Polsce oraz ich tendencje czasowo-przestrzenne. Projekt badawczy 9, IMGW, raport syntetyczny.
• Marosz M., Wójcik R., Biernacik D., Jakusik E., Pilarski M., Owczarek M., Miętus M., 2011. Zmienność klimatu Polski od połowy XX wieku. Prace i Studia Geograficzne, T. 47. 51-66.
• Michalska B., 2009, Variability of air temperature in north western Poland. [w:] Z. Szwejkowski (red.), Environmental aspects of climate change, UW-M, Olsztyn, 89-107.
• Michalska B., 2011. Tendencje zmian temperatury powietrza w Polsce. Prace i Studia Geograficzne. T. 47, 67-75.
• Nieróbca A., Kozyra J., Mizak K., Pudełko R. 2011. Zmiany długości okresu wegetacyjnegow Polsce i prognozy na lata 2011-2030. W: Streszczenia prac. XXXV Ogólnopolski Zjazd Agro-klimatologów i Klimatologów z udziałem gości zagranicznych. 7-10 września 2011. Wrocław-Pokrzywna k/Głuchołaz. UP Wrocław. s. 38.
• Radzka E., 2013. Okresy termiczne w środkowo-wschodniej Polsce (1971-2005). Acta Agrophysica, 20(4), 679-691.
• Skowera B., Kopeć B., 2008. Okresy termiczne w Polsce południowo-wschodniej (1971-2000), Acta Agrophysica, 12 (2), 517-526.
• Terepińska J., 2001. Fluktuacje termiczne w Europie od małej epoki lodowej do końca XX wieku. Prace i Studia Geograficzne. Warszawa, 73-76.
• Żarski J., Dudek S., Kuśmierek-Tomaszewska R., 2010. Tendencje zmian temperatury powietrza w okolicy Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Nr 2, 131-141.
• Żmudzka E., 2009. Współczesne zmiany klimatu Polski. Acta Agrophysica. 13(2), 555-568.
• Żmudzka E., 2010, Changes in thermal conditions in the high mountain areas and contemporary-warming in the central Europe. Miscellanea Geographica, 14, 59-70.
• Żmudzka E., 2012. Wieloletnie zmiany zasobów termicznych w okresie wegetacyjnym i aktywnego wzrostu roślin w Polsce. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 12, 2(38), 377-389.