Płazy miasta Ostrowa Wielkopolskiego

• Autorzy: Kolenda K. , Dolata P.T.

Warianty tytułu

EN

Amphibians of the Ostrow Wielkopolski city

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od 14 marca do 20 czerwca 2014 roku badano występowanie płazów w zbiornikach wodnych na terenie miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Stwierdzono obecność płazów w 34 (79,1%) z 43 obserwowanych zbiorników. Łącznie odnotowano 9 taksonów. Najczęściej występowały: ropucha szara Bufo bufo (72% badanych zbiorników) i żaby zielone Pelophylax esculentus complex (58% zbiorników). Traszka grzebieniasta Triturus cristatus i kumak nizinny Bombina bombina były najrzadziej obserwowanymi gatunkami, stwierdzono je odpowiednio na 1 i 2 stanowiskach. Największe zagrożenia dla populacji płazów na terenie miasta stanowią zasypywanie i degradacja zbiorników wodnych, niszczenie siedlisk lądowych oraz rosnące natężenie ruchu pojazdów w następstwie rozbudowy infrastruktury drogowej.

EN

From March to June 2014, the water bodies in the city of Ostrów Wielkopolski (Wielkopolska Province, SW Poland) were inspected to determine the composition of amphibian species and their estimated number. Forty three water bodies were selected for the study (Fig. 1, Table 1). In nine water bodies, no amphibians were found. A total of 9 amphibian taxa were identified in the remaining water bodies: Bombina bombina, Bufo bufo, Bufotes viridis, Lissotriton vulgaris, Pelobates fuscus, Pelophylax esculentus complex, Rana arvalis, Rana temporaria and Triturus cristatus (Table 2). The most numerous species were Bufo bufo (present in 72% of all the studied water bodies) and Pelophylax esculentus complex (58%). The rarest species were Bombina bombina and Triturus cristatus (Table 2). The biggest threats to amphibian populations in the city of Ostrów Wielkopolski is the habitat loss, caused by backfilling and degradation of water bodies, destruction of terrestrial habitats as well as the growing intensity of car traffic on the developing road infrastructure, followed by traffic-related deaths.

Słowa kluczowe

PL

plazy; Amphibia; sklad gatunkowy; liczebnosc populacji; zagrozenia populacji; wystepowanie; zbiorniki wodne; tereny miejskie; Ostrow Wielkopolski

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2015
• Tom: 71
• Numer: 5
• Opis fizyczny: s.356-367,,rys.,tab.,fot.,bibliogr

Twórcy

autor

Kolenda K.

• Zakład Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców, Uniwersytet Wrocławski, ul.Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław

autor

Dolata P.T.

• ul.Wrocławska 60A/7, 63-400 Ostrów Wielkopolski

Bibliografia

• Adamiak W. 2010a. Amphibians of Gniezno. Fragmenta Faunistica 53: 127-137.
• Adamiak W. 201 Ob. Płazy miasta Jarocina. W: Zamachowski W. (red.). Biologia płazów i gadów - ochrona herpetofauny. Materiały X Ogólnopolskiej Konferencji Herpetologicznej, 27--28.09.2010 r., Kraków: 3-8.
• Adamiak W. 2012. Płazy miasta Głogowa. W: Zamachowski W. (red.). Biologia płazów i gadów - ochrona herpetofauny. Materiały XI Ogólnopolskiej Konferencji Herpetologicznej, 25--26.09.2012 r., Kraków: 17-23.
• Andrzejczak D., Bartczak J., Dolata P.T., Pawłowski J. 2010. Fizjografia Raszkowa i okolic. W: Bartczak J., Kucharski G. (red.). Raszków na przestrzeni wieków. Urząd Gminy i Miasta Raszków, Raszków: 15-29.
• Bayger J.A. Klucz do oznaczania płazów i gadów. Wydawnictwo Koła Przyrodników Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
• Beebee T.J. 2013. Effects of Road Mortality and Mitigation Measures on Amphibian Populations. Conservation Biology 27: 657-668.
• Berger L. 1955. Plazy i gady Wielkopolskiego Parku Narodowego. Prace Monograficzne nad Przyrodą Wielkopolskiego Parku Narodowego pod Poznaniem 10: 1-35.
• Berger L. 1964. Is Rana esculenta lessonae Camerano a distinct species? Annales Zoologici 22 (13): 245-261.
• Berger L. 1969. Systematyka żab zielonych. Przegląd Zoologiczny 13: 219-238.
• Berger L. 1989. Disappearance of amphibian larvae in the agricultural landscape. Ecological International Bulletin 17: 65-73.
• Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. PWN, Warszawa-Poznań.
• Berger L. 2005. Chrońmy nasze żaby i ropuchy. Przyroda Południowej Wielkopolski 2: 14-16.
• Berger L., Berger W.A. 1992. Progeny of water frog populations in central Poland. Amphibia-Reptilia 13: 135-146.
• Bonk M., Pabijan M. 2010. Changes in a regional batrachofauna in south-central Poland over a 25 year period. North-Western Journal of Zoology 6: 225-244.
• Budzik К. A., Budzik K.M., Żuwała К. 2013. Amphibian situation in urban environment - history of the common toad Bufo bufo in Kraków (Poland). Ecological Questions 18: 73-77.
• Chętnicki W., Siwak P., Mazgajska J., Mazgajski T. 2010. Amphibians of Białystok. Fragmenta Fau-nistica 53: 245-264.
• Chobotow J., Czarniawski W. 2010. Amphibians of Lublin. Fragmenta Faunistica 53: 233-243.
• Cushman S.A. 2006. Effects of habitat loss and fragmentation on amphibians: A review and prospectus. Biological Conservation 128: 231-240.
• Davidson С., Shaffer H.B., Jennings M.R. 2002. Spatial Tests of the Pesticide Drift, Habitat Destruction, UV-B, and Climate Change Hypotheses for California Amphibian Declines. Conservation Biology 16: 1588-1601.
• Dolata P.T. 1993. Stawy Przygodzickie - zagrożenia i postulaty ochronne. Przegląd Przyrodniczy 4 (3): 181-192.
• Dolata P.T. 2004. Potrzeby i możliwości inwentaryzacji przyrodniczej w Południowej Wielkopolsce na przykładzie Ostrowa Wielkopolskiego. Przyroda Południowej Wielkopolski 1: 14-21.
• Dolata P.T. 2005. Dwa przykłady zabezpieczenia siedlisk ptaków chronionych w Ostrowie Wielkopolskim. Przyroda Południowej Wielkopolski 2: 21-24.
• Dyrektywa 1992. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory. Dz. Urz. WE Nr L 206 z 22.7.1992.
• Elzanowski A., Ciesiołkiewicz J., Kaczor M., Radwańska J., Urban R. 2009. Amphibian road mortality in Europe: a meta-analysis with new data from Poland. European Journal of Wildlife Research 55: 33-43.
• Głowaciński Z., Rafiński J. 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie -ochrona. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Inspekcja Ochrony Środowiska oraz Instytut Ochrony Przyrody PAN, Warszawa-Kraków.
• Hetmański Т., Jarosiewicz A. 2010. Amphibians of Słupsk. Fragmenta Faunistica 53: 151-162.
• Juszczyk W. 1987. Płazy i gady krajowe. Część II - Płazy. PWN, Warszawa.
• Kaczmarek J.M., Kaczmarski M., Pędziwiatr K. 2014. Changes in the batrachofauna in the city of Poznań over 20 years. W: Böhner J., Indykiewicz P. (red.). Urban Fauna. Animal, Man, and the City - Interactions and Relationships. ArtStudio, Bydgoszcz: 169-178.
• Kierzkowski P., Kosiba P., Rybacki M., Socha M., Ogielska M. 2013. Genome dosage effect and colouration features in hybrydogenetic water frogs of the Pelophylax esculentus complex. Amphibia-Reptilia 34: 493-504.
• Kierzkowski P., Ogielska M. 2001. Płazy miasta Wrocławia. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 57 (4): 65-80.
• Kolenda K. 2011a. Płazy peryferyjnego stawu w Ostrowie Wielkopolskim - stan, zagrożenia i ochrona. W: Latowski K. (red.). Problemy biologiczne współczesnego świata. Wydawnictwo Kontekst, Poznań: 123-127.
• Kolenda K. 2011b. Tandemy hodowlane żab zielonych proponowaną ochroną polskich płazów. W: Zamachowski W. (red.). Biologia płazów i gadów - ochrona herpetofauny. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie: 41-48.
• Kolenda K. 2014. „Chronimy lokalną przyrodę" - kształtowanie świadomości przyrodniczej i ochrona siedlisk płazów w Ostrowie Wielkopolskim w latach 2009-2014. Edukacja Biologiczna i Środowiskowa 53 (4): 110-112.
• Kolenda К., Senze M., Kowalska-Góralska M. 2014. Zanieczyszczenia wybranych siedlisk płazów. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 70 (5): 437-444.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Majtyka T. 2010. Amphibians of Oława. Fragmenta Faunistica 53: 139-149.
• Mazgajska J. 1998. The studies on batrachofauna in Warsaw in 1992-1994. W: Barczak Т., Indykiewicz P. (red.). Fauna miast - Urban fauna. Wydawnictwa Uczelniane Akademii Techniczno-- Rolniczej w Bydgoszczy, Bydgoszcz: 227-236.
• Mazgajska J. 2008. Zmiany składu gatunkowego batrachofauny Warszawy w ostatnich piętnastu latach, w związku z przekształceniami środowisk rozrodczych. W: Zamachowski W. (red.). Biologia Płazów i Gadów - Ochrona Herpetofauny. IX Ogólnopolska Konferencja Herpetologiczna, 22-23.09.2008 r., Kraków: 66-67.
• Najbar B. 2010. The occurrence of amphibians in Zielona Góra in 2005-2008. Fragmenta Faunistica 53: 181-194.
• Najbar В., Szuszkiewicz E., Pietraszak T. 2005. Płazy Zielonej Góry i zanikanie ich siedlisk w granicach administracyjnych miasta w latach 1974--2004. Przegląd Zoologiczny 49: 155-166.
• Nowak J. 1990. Fizjografia regionu. W: Nawrocki S. (red.). Ostrów Wielkopolski. Dzieje miasta i regionu. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań: 13-40.
• Nowakowski J.J., Górski A., Lewandowski K. 2010. Amphibian communities in small water bodies in the city of Olsztyn. Fragmenta Faunistica 53: 213-231.
• Ogielska M., Kierzkowski P. 2010. Long term data on the amphibians of Wrocław. Fragmenta Faunistica 53: 195-212.
• Szyszkowski P., Chybiński S., Gaworecka M., Fechter A.M., Olearnik M., Pałkiewicz M., Krawczyk B. 2013. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Miasto Ostrów Wielkopolski na lata 2014-2017 w perspektywie na lata 2018--2021. Strobilus. Ochrona środowiska informatyka, Kiełczów; proGEO sp. z o.o., Wroclaw [http://bip.ostrow-wielkopolski.um.gov.pl/bip/ files/901 D3F5BE67548A39C08FE8D59DB-D17C/ce0923dl81110d47291310592f7f2f3a. pdf], dostęp 14.02.2015 г.
• Rozporządzenie 2014. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz.U. 2014, poz. 1348.
• Rybacki M., Berger L. 2003. Współczesna fauna płazów Wielkopolski na tle zaniku ich siedlisk rozrodczych. W: Banaszak J. (red.). Stepowienie Wielkopolski - pół wieku później. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz: 143-173.
• Sołtysiak M. 2004. Inwentaryzacja miejsc występowania płazów w Chorzowie - wstępne wyniki badań. W: Zamachowski W. (red.). Biologia Płazów i Gadów - Ochrona Herpetofauny. VII Ogólnopolska Konferencja Herpetologiczna, 28-29.09.2004 Kraków: 112-116.
• Tomalka-Sadownik A., Rozenblut-Kościsty B. 2010. Amphibians of Wałbrzych. Fragmenta Faunistica 53: 163-179.
• Żołnierowicz K. 2010. Rozmieszczenie i wybiórczość siedliskowa płazów (Amphibia) w okolicach Odolanowa. Praca licencjacka, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu.