Dostosowanie polskiego prawa w zakresie ochrony środowiska do przepisów Unii Europejskiej wymagało między innymi wdrożenia kilku dyrektyw i konwencji międzynarodowych, które ściśle związane są z ocenami oddziaływania na środowisko, w szczególności Dyrektywy 85/337 w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć na środowisko oraz Dyrektywy 2001/42/EC w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko. Wdrożone akty prawa międzynarodowego dały podstawę do ujęcia, dotychczas jednostkowych i rozproszonych przepisów zawartych w różnych ustawach, w jednolity system ocen oddziaływania na środowisko. To zintegrowane podejście ma na celu rozwiązywanie problemów środowiskowych na jak najwcześniejszym etapie postępowania. Podstawowymi cechami i nowością tego systemu jest traktowanie oceny oddziaływania na środowisko jako procedury (postępowania), z obowiązującym udziałem społeczeństwa oraz włączenie w tę procedurę, obok dotychczas nią objętych planowanych działań inwestycyjnych (w nowej nomenklaturze - przedsięwzięć), również projektów polityk, strategii, planów i programów (ocen strategicznych). Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko dotycząca realizacji polityk, strategii, planów i programów jest narzędziem optymalizacji w procesie podejmowania decyzji dotyczących planowanego rozwoju. Uwzględniając w polskich przepisach dotyczących środowiska generalne zalecenia wspomnianej wyżej Dyrektywy w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko, w art. 40 ust. 1 pkt 1i 2 ustawy - Prawo ochrony środowiska, koniecznością przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko objęto następujące dokumenty: - projekt koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, projekty planów zagospodarowania przestrzennego (województw i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin) oraz projekty strategii rozwoju regionalnego, - projekty polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, których opracowywanie przez centralne lub wojewódzkie organy administracji przewidziane jest w ustawach. Obowiązek przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko dotyczy również zmian wprowadzanych do tych dokumentów. Zasadniczym elementem oceny strategicznej jest sporządzenie prognozy do projektu przygotowywanego dokumentu, zgodnie z wymaganiami określonymi we wspomnianej ustawie. Mając na względzie specjalne znaczenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które po uchwaleniu przez radę gminy stają się prawem lokalnym, dla prognoz sporządzanych do projektów tych dokumentów stworzono odrębne przepisy. W odniesieniu do nich, ustawa - Prawo ochrony środowiska zobowiązała Ministra Środowiska, aby określił - w drodze rozporządzenia - szczegółowe warunki, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziały wania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W rozporządzeniu tym mają być uwzględnione: 1) forma sporządzenia prognozy, 2) zakres zagadnień, które powinny zostać określone i ocenione w prognozie, 3) zakres terytorialny prognozy, 4) rodzaje dokumentów, z których informacje powinny być uwzględnione w prognozie. Projekt tego aktu wykonawczego znajduje się na końcowym etapie "ścieżki legislacyjnej"- po uzgodnieniach międzyresortowych. Ustawa - Prawo ochrony środowiska wprowadziła również obowiązek wykonywania opracowań ekofizjograficznych, przez które rozumie się dokumentację sporządzaną na potrzeby planów zagospodarowania przestrzennego województwa oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (przed przystąpieniem do ich opracowywania), charakteryzującą poszczególne elementy przyrodnicze na obszarze objętym tym planem i ich wzajemne powiązania. Projekt omówionego rozporządzenia "o prognozach" bardzo ściśle powiązany jest z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie opracowań ekofizjograficznych, które określa rodzaje i zakres tych opracowań. Te wzajemne powiązania są naturalne i uzasadnione rolą obu dokumentów w procedurze planowania przestrzennego na poziomie gminy. Ustawa - Prawo ochrony środowiska, poprzez zobowiązanie zarządów województw i gmin do sporządzania opracowań ekofizjograficznych, stworzyła warunki do systemowej podbudowy przyrodniczej w procedurze sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego, a w szczególności miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, poprzez współzależności występujące w obu wspomnianych aktach wykonawczych. Opracowanie ekofizjograficzne daje podstawę do świadomego zapewnienia w planach zagospodarowania przestrzennego warunków utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska. Jest jednocześnie podstawą odniesienia dla prognozy sporządzanej do projektu planu zagospodarowania przestrzennego i ułatwia weryfikację przyjętych rozwiązań planistycznych przed ich skierowaniem do uzgodnień przewidzianych trybem administracyjnym, pod kątem zgodności z przedstawionymi w opracowaniu ekofizjograficznym uwarunkowaniami przyrodniczymi.