Celem pracy było wypełnienie braków informacji wykraczających poza zakres statystyki GUS oraz przedstawienie uwarunkowań przyszłych zmian organizacji podaży i dystrybucji ziarna na rynku zbożowym. W badaniach posłużono się ankietą skierowaną do 150 gmin 22 województw o wysokim, średnim i niskim poziomie towarowości. Obrót zbożami jest niesformalizowany i cechuje go wielokanałowość oraz duża zmienność przestrzenna i w czasie. W rejonach o średniej towarowości zbóż obrót poza wszelka siecią handlowa (sąsiedzki) stanowił (w okresie badań) aż 30%. Sprzedaż targowiskowa dominowała w rejonie o niskiej towarowości, zaś wysokiej towarowości towarzyszył duży udział sprzedaży bezpośredniej zakładom przetwórczym i hurtownikom (łącznie 85%). Zmniejszenie się sezonowości skupu przeniosło ciężar skutków ekonomicznych magazynowania ziarna surowego z przetwórstwa do rolnictwa. Jednocześnie zmiana geografii zakupów i sezonowości podaży powodowała niewykorzystanie potencjału magazynowego w przetwórstwie. Wśród producentów zbóż brak jakiejkolwiek organizacji branżowej, co m.in. utrwala rozproszenie podaży. Przy braku hurtu pierwotnego handluje się zbożem niestandaryzowanym i utrudnione jest funkcjonowanie m.in. obrotu giełdowego. Cenę zbóż wyznaczają nie relacje popytu i podaży i jakość, a polityka interwencyjna ARR i regulacje administracyjne. Brak formalnych kanałów rynku powiększa skalę ryzyka produkcji i zbytu, i w dłuższym czasie grozi kreowaniem nadprodukcji, mimo ekstensyfikacji rolniczego wytwarzania. Zasadniczych zmian spodziewać się można wraz z wprowadzeniem standaryzacji, gdyż tylko to może uruchomić ekonomiczne przesłanki powstania hurtu pierwotnego (dawny skup) w obrocie ziarnem surowym. W pracy przedstawiony został zarówno schemat przyczynowo-skutkowy wprowadzenia standaryzacji, jak też - syntetycznie - pola przeobrażeń, funkcje (strategie) i źródła środków materialnych na zmiany adaptacyjne. W rolnictwie dominuje tendencja do podporządkowania się regułom handlu hurtowego, ale występuje też oczekiwanie na jego organizację z zewnątrz. Roli tej nie mogą, w aktualnej sytuacji finansowej, spełnić zakłady przemysłowego przetwórstwa. Przejęcie jej przez ARR grozi ponowna mnopolizaja obrotu (kontrola wejścia na rynek przez kredytowanie skupu, rola podstawowego cenotwórcy).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.