Kofeina jest składnikiem żywności regularnie spożywanym przez większość populacji. Jej głównym źródłem w diecie jest kawa, herbata i napoje typu cola. W ostatnim okresie nastąpił znaczny rozwój rynku produktów z kofeiną, zwłaszcza z grupy napojów energetyzujących i suplementów diety. Substancja ta od lat budzi wiele dyskusji, czy ma pozytywny, czy negatywny wpływ na zdrowie, a grupą szczególnych obaw są dzieci. Działanie kofeiny w organizmie polega przede wszystkim na pobudzeniu ośrodkowego układu nerwowego, dlatego jest ona uważana za najczęściej spożywaną substancję psychoaktywną. Działanie fizjologiczne kofeiny i brak właściwości odżywczych powoduje duże zainteresowanie jej wpływem na zdrowie, zwłaszcza w odniesieniu do ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Wyniki badań naukowych nie dają jednoznacznej odpowiedzi, wskazując na wiele czynników endogennych i środowiskowych wpływających na metabolizm kofeiny i indywidualne reakcje organizmu. Niemniej w świetle aktualnego stanu wiedzy umiarkowane spożycie kofeiny (do 400 mg dziennie) przez zdrowe osoby dorosłe nie jest związane z ujemnymi skutkami zdrowotnymi. Należy jednak brać pod uwagę także inne, współistniejące zachowania zdrowotne stylu życia. Nadmierne spożycie kofeiny może wywoływać niekorzystne efekty, takie jak zbytnią pobudliwość, bezsenność, ból głowy, problemy żołądkowe. Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Zaburzeń Stanu Zdrowia WHO objawy wywołane spożyciem dużych ilości kofeiny zakwalifikowane są do działu zaburzeń umysłowych i zaburzeń zachowania, powodowanych przez substancje stymulujące. W organizmie kobiet ciężarnych metabolizm kofeiny jest znacznie wydłużony, a kofeina i jej metabolity swobodnie przechodzą przez łożysko do płodu. Z tego powodu kobietom w okresie ciąży zaleca się ograniczenie spożycia kofeiny. Kontrola ilości kofeiny zalecana jest także w diecie dzieci i młodzieży, przede wszystkim z uwagi na jej oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy, znajdujący się w okresie intensywnego wzrostu i dojrzewania, gospodarkę wapniową w organizmie i czas snu. Średnie spożycie kofeiny w krajach europejskich kształtuje się w granicach 280–490 mg dziennie. Największe jest w krajach skandynawskich, co wynika z dużej konsumpcji kawy. Dane dotyczące spożycia kofeiny w Polsce są nieliczne. W latach 90-tych poprzedniego stulecia oszacowano, że statystyczny Polak spożywa 141 mg kofeiny dziennie. Obecnie w grupie kobiet z regionu warszawskiego stwierdzono średnie spożycie na poziomie 251 mg, a 15% badanych kobiet spożywało ponad 400 mg kofeiny w ciągu dnia. Osoby palące tytoń spożywają więcej kofeiny niż niepalące, podobnie jak osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne. W odniesieniu do wielkości spożycia kofeiny należy pamiętać, że jej zawartość w naparach kawy i herbaty w dużym stopniu uzależniona jest od metody parzenia, a zawartość kofeiny w napojach energetyzujących może być znacznie zróżnicowana, co należy brać pod uwagę w dziennej puli kofeiny w diecie.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.
