Przedmiotem badań byty inicjatywy rolników zmierzające w kierunku poprawy efektywności gospodarowania poprzez prowadzenie działalności handlowej. Badania przeprowadzono w 1992 roku w północno-wschodniej Polsce. Objęto nimi 355 rolników przedsiębiorczych. Do podejmowania przedsięwzięć handlowych producentów motywowała głównie chęć powiększenia dochodów. Wynikała ona z pogarszającej się sytuacji ekonomicznej rolnictwa, charakteryzującej się spadkiem dochodowości wskutek niekorzystnych relacji cenowych i trudności zbytu produkcji. W tej sytuacji zainteresowanie rolników skupiało się na działaniach, które przynosiłyby zysk i nie wymagały ciągłych nakładów. Stąd też zainteresowanie handlem płodami rolnymi i środkami do produkcji rolniczej. Handel prowadziło 37% badanych rolników. Osoby trudniące się obrotem towarowym podejmowały więcej inicjatyw niż pozostali respondenci. Na jednego członka grupy przypadało średnio 2,1 przedsięwzięcia, podczas gdy średnia policzona dla całej populacji wyniosła 1,40. Z tego powodu udział inicjatyw handlowych w strukturze podejmowanych kierunków przedsiębiorczości był wysoki i wynosił 31%. Przedsięwzięcia handlowe finansowano głównie własnymi funduszami (60% respondentów). Z kredytu bankowego korzystało 29% respondentów. Pożyczki pozabankowe należały do rzadkości. Mimo, że większość respondentów uznała zyski z podejmowanych przedsięwzięć za znaczne, przyrost dochodów z tego tytułu był średnio niższy niż wywołany sytuacją ekonomiczną spadek dochodów realnych ludności wiejskiej. Należy więc uznać, iż podejmowane inicjatywy miały duże znaczenie w hamowaniu procesu ubożenia ludności rolniczej, jednakże nie powodowały, mimo dodatkowego wkładu pracy, wzrostu zamożności tej grupy społecznej. Dodatkowe dochody dawały natomiast szansę na rozwój produkcji rolniczej lub uruchomienie innej działalności gospodarczej, o czym świadczą zamierzenia producentów. Wiek, wykształcenie oraz wielkość prowadzonych gospodarstw nie wpływały na liczbę podejmowanych przez rolników inicjatyw handlowych.