Proces przystosowywania Polski do wejścia do Unii Europejskiej wiąże się z wpływem planowania przestrzennego na gospodarkę kraju. Powinno ono wspomagać rozwój kraju, ochraniając jednocześnie środowisko przyrodnicze i dziedzictwo kulturowe. W ustawie z 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym planowanie przestrzenne jako pojęcie nie występuje. Było to przedmiotem krytyki specjalistów i przyczyną podjęcia prac nad aktualizacją ustawy. Doświadczenia krajów UE i wytyczne Komitetu Europejskiego powinny służyć jako materiał doradczy do formułowania zasad nowej ustawy. IGPiK podjął badania nad wytycznymi UE do kształtowania przestrzeni europejskiej i nad systemami planowania przestrzennego wybranych krajów UE. Do analizy porównawczej przyjęto systemy planowania następujących krajów: Francji, Holandii, Republiki Federalnej Niemiec i Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. W każdym z krajów przedstawiono: - dane ogólne, strukturę państwa i administracji, - zasady działania planowania przestrzennego, w tym rodzaje planów, - podstawy prawne planowania przestrzennego. Omówiono również problemy i trudności w funkcjonowaniu systemów planowania przestrzennego. Przytoczono dla każdego z krajów przykłady opracowań planistycznych. Rozważania nad systemami planowania przestrzennego zakończono charakterystyką porównawczą tych systemów oraz sformułowano sugestie odnośnie zmian w aktualizowanej ustawie o planowaniu przestrzennym. Wyróżniono następujące problemy, które charakteryzują poszczególne systemy planowania przestrzennego: 1) jego cele i funkcje 2) ogólną strukturę 3) politykę państwa jako czynnik wiodący 4) podejście do centralizacji i decentralizacji w planowaniu przestrzennym 5) cechy, jakie powinny charakteryzować planowanie przestrzenne. Ad. 1. Wszystkie kraje uznają, że głównym celem planowania przestrzennego jest uzyskiwanie zrównoważonego rozwoju. Ad. 2. Wszystkie systemy są podporządkowane hierarchicznie układom administracyjnym z różnym stopniem centralizacji kompetencji. Ad. 3. Polityka krajowa ma decydujący wpływ na zasady kształtowania przestrzeni. Ad. 4. Wiele z badanych krajów dąży ostatnio do wdrożenia decentralizacji planowania przestrzennego, ale na przeszkodzie staje globalizacja rozwiązań technicznych i konflikty interesów. Ad. 5. Uważa się, że plany przestrzenne powinno cechować: - podejście demokratyczne, partycypacyjne - działanie interwencyjne - przesłanki do podejmowania decyzji - charakter strategiczny przy selektywności problemów i dostosowaniu do potrzeb inwestycyjnych. Z przeprowadzonej analizy 4 systemów planowania przestrzennego i zgłaszanych wniosków ich doskonalenia sformułowano zasady polskiego systemu planowania przestrzennego. Powinien on posiadać następujące cechy: 1) strukturę całościową - od planowania kraju, poprzez regiony, do planów lokalnych 2) właściwe instrumenty prawne dla każdego z poziomów 3) plan długookresowy struktury funkcjonalno-przestrzennej. Jako przedmiot analizy II etapu prac nad systemami planowania przestrzennego krajów UE wybrano plan struktury funkcjonalno-przestrzennej, tj. we Francji - schema directeur, a w Wielkiej Brytanii - structure plan. Dla wszystkich analizowanych w I części krajów ustalono: 1/jaki jest cel opracowywania planów struktury, 2/ z jakich części tekstowych i graficznych składa się, 3/ co się w tych planach ustala, 4/ jakiego obszaru dotyczą, 5/ jakie są wiodące problemy rozwiązywane w tych planach. Na podstawie legend występujących w opracowaniach mapowych ustalono treść tych planów i sposób zapisu. Wykorzystano te same plany, które analizowano w I części zapisów, wyróżniając: granice, obszary, tereny, punkty, linie. Przeprowadzona analiza pozwoliła na wyciągnięcie wniosków co do roli i treści planów struktury funkcjonalno-przestrzennej. Są one następujące: - Wszystkie kraje uznają potrzebę opracowywania długookresowych planów struktury funkcjonalno-przestrzennej - Do najważniejszych zadań tych planów należy: - ochrona walorów przyrodniczych i dziedzictwa kulturowego - ustalenie systemu osadniczego - zbudowanie głównego systemu transportu i infrastruktury technicznej - zabezpieczenie potrzeb turystyki i rekreacji. Wskazana powyżej treść planów stanowi bazę występującą powszechnie, na której tle opracowuje się rozwiązania problemowe o większej szczegółowości.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.