Odzyskanie niepodległości i upadek systemu radzieckiego rozpoczęły proces transformacji gospodarczej i społecznej w kierunku gospodarki rynkowej. W rolnictwie transformacja polega na dekolektywizacji. Transformacja na Litwie ma podobny przebieg jak w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej, lecz posiada również specyficzne cechy związane ze środowiskiem politycznym, sposobami prywatyzacji i wcześniejszymi zmianami w gospodarce i społeczeństwie. Odejściu od modelu kolektywistycznego towarzyszą zmiany stosunków społecznych i powstawanie nowych jednostek produkcyjnych w przestrzeni wiejskiej. Rozpad modelu kolektywistycznego potwierdza terytorialne zróżnicowanie nowych struktur rolniczych, zgodne z dziedzictwem historycznym.