W makroregionie środkowo-wschodnim przeważają gospodarstwa małe o wadliwych rozłogach. W procesach dostosowawczych do gospodarki rynkowej może to być znaczącą przeszkodą, stąd też celem pracy było zbadanie warunków i efektów gospodarowania w obiektach, w których dokonano zabiegu scaleniowego w porównaniu z gospodarstwami posiadającymi grunty w uciążliwej szachownicy. Zastosowano metodę analizy porównawczej o charakterze statycznym. Badania obejmowały wyniki gospodarowania w 1992 r. Z analizy wynika, że gospodarstwa scalone posiadały ekonomiczną przewagę nad rozdrobnionymi. W gospodarstwach z szachownicą gruntów osiągnięcie takich rezultatów produkcyjnych, jak w obiektach scalonych, wymagało wyższego potencjału podstawowych środków produkcji.