Narzędziami wspomagającymi zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności są obligatoryjne i dobrowolne systemy jakości. Są one stosowane w celu usystematyzowania i ujednolicenia działań w każdej organizacji branży spożywczej i zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego posiłków. Wymaganie wdrożenia systemów GMP, GHP i HACCP wynika z zapisów w unijnych i krajowych aktach prawnych. Systemem nieobligatoryjnym, lecz znakomicie uzupełniającym wymagania formalne, a także zapewniającym bezpieczeństwo i jakość żywności przetwarzanej oraz przygotowywanej w gastronomii, jest m.in. system GCP (Dobra Praktyka Cateringowa). Alternatywnym systemem dla obowiązującej w UE metody HACCP jest stosowany w zakładach gastronomicznych w Wielkiej Brytanii system Menu-Safe oraz Better Business (SFBB). Wdrożenie każdego z nich wspomaga zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego posiłków serwowanych w placówkach żywieniowych.