Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 28

Liczba wyników na stronie
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 2 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników

Wyniki wyszukiwania

help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 2 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
1
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Ocena zawartosci azotanow w warzywach Dolnego Slaska

100%
W latach 1992-1994 przeprowadzono w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej we Wrocławiu badania nad zawartością azotanów w warzywach Dolnego Śląska, oznaczanych metodą jonoselektywną. Stwierdzono zróżnicowany, ale charakterystyczny dla poszczególnych grup warzyw poziom zawartości azotanów, przy jednocześnie znacznej rozpiętości wyników w obrębie gatunków. Zauważono prawidłowość w zmniejszaniu się procentowej ilości prób wykazujących zgodną z normą zawartość składnika w miarę jak ulegały obniżeniu liczby graniczne dla konkretnych gatunków warzyw. Najlepszymi jakościowo pod względem dopuszczalnych zawartości azotanów okazały się z warzyw liściowych szpinak, sałata i szczypior a z korzeniowych marchew i seler. Bardzo korzystnie kształtowała się zawartość azotanów w ogórkach a najniekorzystniej w cebuli, pomidorach i ziemniakach oraz w owocach. Stwierdzono, że w około 41 % warzyw poziom zawartości azotanów nie przekraczał dopuszczalnych stężeń składnika.
Opracowanie jest częściową syntezą wyników badań nad skażeniem płodów rolnych Dolnego Śląska metalami ciężkimi i siarką jakie przeprowadzono w latach 1992 - 1994 w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej we Wrocławiu. Stwierdzono zróżnicowany poziom zawartości badanych pierwiastków, przy jednocześnie znacznej rozpiętości wyników w obrębie poszczególnych gatunków roślin i ich częściach. Wykazano najniższą bezwzględną ich zawartość w zbożach, wzrastającą kolejno w trawach i okopowych. Zaobserwowano nieznaczny wzrost poziomu zawartości ołowiu w ostatnim roku badań w zbożach, oraz dość silny wzrost zawartości kadmu i ołowiu w roślinach okopowych. Ocena agrochemiczna płodów rolnych wykazała nieprzydatność konsumpcyjną 32 % ziemniaków i 14 % zbóż, natomiast nieprzydatność paszową stwierdzono w 14 % buraków. Przekroczenia dopuszczalnych progowych zawartości metali ciężkich dotyczyły głównie ołowiu, kadmu i cynku oraz w sporadycznych przypadkach niklu i miedzi. Zdecydowana większość analizowanych płodów w których stwierdzono ponad progową zawartość składników wykazywała skażenie jednym metalem, chociaż wystąpiły przypadki jednoczesnego skażenia dwoma i trzema pierwiastkami. Uwzględniając kryteria oceny wykazano, że w badanych roślinach wystąpiła największa koncentracja kadmu, cynku, ołowiu i miedzi. Nie stwierdzono skażenia roślin siarką, a zawartość tego składnika dość zróżnicowana, była charakterystyczna dla badanych gatunków.
Z 19 punktów pomiarowo-kontrolnych pobrano próbki glebowe w 1997 r. (przed powodzią) oraz na wiosnę 1998 r. (po powodzi). W wyniku powodzi w wierzchniej warstwie gleby stwierdzono wyraźne zmiany w zawartości przyswajalnych form manganu, miedzi, cynku i żelaza, przy czym kierunek i zakres tych zmian uzależniony był zarówno od kategorii ciężkości, jak i odczynu gleb. Po powodzi zawartość manganu i cynku zmniejszyła się średnio o 24%, miedzi i żelaza o 13%, a kwasowość gleby wzrosła średnio z pH 5,6 do 5,1. Na ogół wraz ze wzrostem ciężkości gleb różnice w zawartości badanych mikroelementów przed i po powodzi były mniejsze. Zawartość badanych mikroelementów mieściła się w zakresie dopuszczalnych stężeń w glebach użytkowanych rolniczo.
4
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Kadm i olow w glebach ornych Dolnego Slaska

63%
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące kształtowania się ogólnej zawartości kadmu i ołowiu w wierzchniej orno-próchnicznej warstwie gleb mineralnych i próchniczno-mineralnych Dolnego Śląska, charakteryzujących się silnie zróżnicowanymi właściwościami w zakresie stwierdzonego odczynu (pH 3,0-8,1), zawartości próchnicy (0,2-40,4%) oraz składu granulometrycznego (3,0-68,0% frakcji < 0,02 mm), jak również szerokim przedziałem zawartości badanych metali (0,02-26,00 mg Cd·kg⁻¹ i 4,9-370,0 mg Pb·kg⁻¹) oraz wyższą niż średnia krajowa zawartość tych pierwiastków (Cd - 0,27 mg·kg⁻¹; Pb - 22,6 mg·kg⁻¹). Analizą statystyczną wykazano niewielkie, na granicy istotności, dodatnie korelacje zawartości kadmu z badanymi właściwościami gleb oraz znacznie wyższe związki ołowiu z próchnicą (R = 0,37) i spławialną frakcją granulometryczną gleby (R = 0,22). W głębszym poziomie profilu glebowego (40-60 cm) stwierdzono wyraźnie mniejsze stężenia analizowanych metali, ale istotność różnic wykazano statystycznie tylko w przypadku ołowiu. Potwierdzono wysoką pod względem zawartości tych metali, ponad 99% pełną przydatność rolniczą gleb ornych w regionie dolnośląskim.
Badania przeprowadzono w latach 1996-1998 na terenie gmin Żukowice i Kotla, położonych w północnej części województwa legnickiego, w zasięgu oddziaływania Huty Miedzi „Głogów”. Z pól lub działek pobrano ogółem 125 próbek glebowych oraz 216 próbek roślinnych (zboża, rośliny pastewne, warzywa, owoce). Całkowitą zawartość arsenu i selenu w glebie i w roślinach oznaczono po mineralizacji mokrej w kwasie nadchlorowym, stosując metodą ASA w wersji płomieniowej, z zastosowaniem techniki wodorkowania. W badanych próbkach glebowych zawartość arsenu mieściła się w przedziale stężeń przyjętych jako zawartość naturalna. Natomiast zawartość selenu, w zdecydowanej większości próbek, była znacznie niższa od wartości przyjętych jako zawartość naturalna tego pierwiastka w glebach Polski. W 50% próbek materiału roślinnego zawartość arsenu przekraczała dopuszczalne normy. Nadmierne stężenie tego mikroelementu stwierdzono przede wszystkim w słomie zbóż, wszystkich badanych roślinach pastewnych za wyjątkiem motylkowych oraz w nadziemnych częściach warzyw (nać pietruszki, liście buraków cukrowych i selera). Zawartość selenu w badanych produktach roślinnych jest zdecydowanie za mała i nie zabezpiecza właściwego zaopatrzenia organizmów zwierzęcych i człowieka w ten niezbędny mikroelement.
6
63%
W pracy przedstawiono syntetyczne zestawienie badań nad zawartością przyswajalnych form boru, miedzi, cynku, manganu i żelaza w glebach Polski, na podstawie wyników uzyskanych przez Stacje Chemiczno-Rolnicze w latach 1994-1999. Ocenę stanu zasobności gleb Polski w mikroelementy przeprowadzono w oparciu o obowiązujące wartości graniczne, na podstawie analizy około 100 000 prób glebowych. Podano procentowy udział gleb w klasach zawartości składników, a na załączonych mapach procent gleb o niskiej zawartości poszczególnych mikroelementów. Wykazano na podstawie uzyskanych wyników, że w Polsce występuje wysoki procent gleb charakteryzujących się niską zawartością boru i znaczny procentowy udział gleb o wysokiej i średniej zawartości cynku. Stwierdzono także, że generalnie gleby kraju wykazują średnią zawartość miedzi, cynku, manganu i żelaza.
7
63%
W pracy przedstawiono zawartość ogólną metali ciężkich (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w 1828 próbkach glebowych pobranych z poziomu omo-próchnicznego (0 - 20 cm) i z poziomu głębszego (40 - 60 cm), na terenie całego Dolnego Śląska. Ocenę zawartości metali ciężkich przeprowadzono w oparciu o Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych oraz w 6-cio stopniowej skali (wg. IUNG) opracowanej na podstawie stężenia metali w glebie, odczynu i składu granulometrycznego. Średnia zawartość badanych metali w glebach użytkowanych rolniczo w 4 województwach Dolnego Śląska jest następująca (w mg/kg): kadmu od 0,24 (wrocławskie) do 0,33 (jeleniogórskie i wałbrzyskie); miedzi od 14,30 (wrocławskie) do 25,92 (legnickie); niklu od 8,31 (legnickie) do 18,23 (wałbrzyskie); ołowiu od 17,38 (wrocławskie) do 31,35 (jeleniogórskie); cynku od 48,74 (wrocławskie) do 86,08 (wałbrzyskie). Zawartość metali ciężkich jest niższa w poziomie głębszym profilu glebowego (40 - 60cm). Przekroczenia dopuszczalnych zawartości metali ciężkich wycenione „wg. Monitora Polskiego” są bardzo nieznaczne. Oceniając badane gleby w skali 6-cio stopniowej (wg. IUNG) stwierdzono, że graniczne zawartości kadmu (powyżej 0°) przekroczone zostały od 3,2 % gleb we wrocławskim do 13,1 % w jeleniogórskim, miedzi od 6,1 % we wrocławskim do 33,1 % w legnickim, niklu od 1,4 % w legnickim do 10,6 % w wałbrzyskim, ołowiu od 1,0 % we wrocławskim do 9,7 % w jeleniogórskim oraz cynku od 11,8 % we wrocławskim do 48,2 % w wałbrzyskim.
W ramach prowadzonego od 1998 r. na terenie Dolnego Śląska monitorin­gu wód glebowo-gruntowych, badano wody ze studni kopanych usytuowanych w obejściach gospodarskich. W latach 1998-2002 w okresie wiosennym i jesiennym przeanalizowano 69 próbek wód, w których oznaczano niektóre wskaźniki zanie­czyszczeń: pH, Na, K, Mg, Ca, Cl, S-SO4, N-NO3, N-NH4, P-H2P04 i HCO3. Stwierdzono, że skład chemiczny wód studziennych charakteryzował się bar­dzo szerokimi przedziałami stężeń kationów i anionów, niezależnie od terminu sobrania próbek. W wodach dominowały jony wodorowęglanowe i wapniowe, ale odnotowano również stosunkowo znaczne ilości siarczanów oraz N amonowego i izotanowego. W świetle limitowanych przez polską normę wskaźników zanieczyszczeń i zyskane wyniki wskazują na bardzo złą jakość wód studziennych pod kątem ich przydatności do konsumpcji. Spowodowane to było nadmierną koncentracją N- (100% próbek), a także wysoką zawartością N-NO3 (32% próbek) oraz niewłaściwym odczynem (19% próbek).
Całkowite zawartości miedzi i cynku w glebach ornych Dolnego Śląska przedstawiono w oparciu o wyniki analityczne 2351 próbek glebowych, pobranych z terenów byłych województw: jeleniogórskiego, legnickiego, wałbrzyskiego i wrocławskiego przez Okręgową Stację Chemiczno-Rolniczą we Wrocławiu. Zróżnicowanie gleb regionu dolnośląskiego pod względem genetycznym, typologicznym i gatunkowym w wyraźny sposób oddziaływało na niejednolitość ich właściwości fizycznych i chemicznych. W większości (60%) gleby należały do bardzo kwaśnych i kwaśnych, ale jednocześnie charakteryzowały się szerokim przedziałem zawartości próchnicy. Pod względem kategorii agronomicznych dominowały gleby zaliczane do ciężkich i średnich. Całkowita zawartość miedzi zawierała się w przedziale 1,0-725,0 mg·kg⁻¹ przy średniej 19,0 mg·kg⁻¹, natomiast cynku w przedziale 8,2-460,0 mg·kg⁻¹ przy średniej 63,6 mg·kg⁻¹. Wartości te były odpowiednio 3 i 2-krotnie wyższe od średnich krajowych zawartości tych metali w glebach użytków rolnych. Uwzględniając wytyczne IUNG dotyczące oceny zawartości metali w glebach, wykazano znaczny udział gleb wykazujących podwyższoną zawartość miedzi (32%) i cynku (24%). W występujących w regionie typach gleb stwierdzono stosunkowo niewielkie zróżnicowania w zawartości miedzi i cynku, najwyraźniej widoczne w madach. Natomiast wyraźnie zaznaczył się wzrost zawartości tych metali w glebach kompleksów pastewnych i górskich. Analiza statystyczna wykazała niewielkie, na granicy istotności dodatnie korelacje zawartości miedzi z badanymi cechami gleb oraz wyraźny wpływ próchnicy (R = 0,45) i części spławialnych (R = 0,31) na poziom zawartości cynku. Regresją wielokrotną wykazano kumulujący wpływ badanych właściwości gleby na poziom zawartości cynku (RZn = 0,51) i miedzi (RCu = 0,23). Wykazano także istotność różnic wyraźnie wyższych zawartości miedzi i cynku w poziomie orno-próchnicznym gleby w stosunku do zawartości w podglebiu, co świadczy o wpływie czynników antropogenicznych i biogennych na zachowanie się tych metali w profilu glebowym.
Przedstawiono wyniki badań całkowitych zawartości żelaza i manganu w wierzchnim, orno - próchnicznym poziomie gleb użytkowanych rolniczo w regionie dolnośląskim.
W opracowaniu przedstawiono wyniki badań dotyczące kształtowania się zawartości azotu mineralnego wiosną w glebach ornych Dolnego Śląska w latach 1997-2002. Badania które uwzględniały zróżnicowane warunki glebowe 410 gospodarstw rolnych usytuowanych w stałych punktów badawczych województwa dolnośląskiego, wykazały znaczne zróżnicowania zawartości N mineralnego w glebach poszczególnych powiatów. Średnia zawartość rozpuszczalnych związków azotowych w 90 cm warstwie gleby w zależności od roku badań zawierała się w przedziale 117-144 kg N·ha⁻¹ i była stosunkowo wysoka. Wpływ na to niewątpliwie miał ponad 75% udział gleb średnich i ciężkich w analizowanym zbiorze. Wykazano, że zawartość azotu mineralnego w istotny sposób związana była z kategorią agronomiczną gleby. Wzrastała ze wzrostem zwięzłości z poziomu około 100 kg·ha⁻¹ w glebach bardzo lekkich, poprzez 115 kg·ha⁻¹ w glebach lekkich, 132 kg·ha⁻¹ w glebach średnich, do 145 kg·ha⁻¹ w glebach ciężkich. Odnotowano także wpływ kompleksów przydatności rolniczej na poziom zawartości azotu mineralnego w glebie. Kompleksy pszenne i górskie charakteryzowały się wysoką zawartością tego składnika. W warunkach glebowych Dolnego Śląska stwierdzono nierównomierny rozkład zawartości azotu w profilu glebowym. Ponad 40% jego ilości zawierało się w wierzchniej 0-30 cm warstwie gleby, a warstwa 0-60 cm gleby w której skupia się większość korzeni roślin uprawnych zawierała go blisko 73%. Śtwierdzono, że udział azotu azotanowego w całkowitej ilości N mineralnego wzrastał wiosną ze wzrostem głębokości profilu glebowego we wszystkich kategoriach agronomicznych gleby.
Celem badań było określenie zawartości metali ciężkich w glebach leśnych i igliwiu sosny zwyczajnej. Punkty badawcze zlokalizowano w lasach na terenie 16 gmin. W pobranych próbkach gleby i igliwia (próbki igliwia pobierano każdego roku na wiosnę i w jesieni) oznaczono całkowitą zawartość metali ciężkich (Cd, Cu, Cr, Ni, Pb, Zn, As i Hg) metodą absorpcyjnej spektrofotometrii atomowej (ASA). Badane gleby leśne, niezależnie od ich zwięzłości, charakteryzowały się bardzo kwaśnym odczynem (pH poniżej 3,8) oraz niską lub bardzo niską zawartością przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu oraz podwyższoną ilością S-SO₄. Zawartość metali ciężkich w glebach leśnych była bardzo zróżnicowana, przy czym w większości próbek nie przekraczała I° zanieczyszczenia. Silniejsze zanieczyszczenie (II° i III°) powodowały jedynie miedź i ołów. Wraz ze wzrostem kategorii ciężkości wzrastała w glebie zawartość wszystkich badanych pierwiastków śladowych, a szczególnie wyraźnie chromu, niklu, cynku, arsenu i rtęci. Igliwie sosny zwyczajnej, rosnącej na glebach średnio zwięzłych, zawierało na ogół mniej metali ciężkich niż na glebach lekkich i bardzo lekkich. Dotyczy to zwłaszcza zawartości ołowiu, niklu, miedzi, arsenu i rtęci. Na wiosnę igliwie zawierało znacznie więcej niklu i rtęci, a jesienią arsenu, kadmu i ołowiu. Natomiast zawartość chromu, cynku i miedzi w igliwiu, niezależnie od terminu pobrania próbek i roku badań, była podobna.
W opracowaniu przedstawiono wyniki badań monitoringowych z lat 1997 - 2002 nad zawartością azotanów(V) w produktach rolniczych z województwa dolnośląskiego. Badaniami objęto najbardziej popularne gatunki warzyw (marchew, pietruszkę, ogórki, kalafiory, selery, pomidory, sałatę, rzodkiewkę, buraki ćwikłowe, kapustę białą, szpinak) oraz ziemniaki, a więc te produkty, które są głównym źródłem azotanów dla organizmu człowieka. Stwierdzono zróżnicowany poziom zawartości azotanów i znaczną rozpiętość wyników w obrębie analizowanych gatunków warzyw. W oparciu o obowiązujące w Polsce akty prawne wykazano, że blisko 17% badanych produktów nie spełnia wymagań jakościowych pod kątem zawartości azotanów. Potwierdzono tendencję kumulacji azotanów w warzywach korzeniowych (rzodkiewka i burak ćwikłowy) i 70-100% przekroczenia limitów NDZ azotanów w kalafiorach i kapuście. Jednocześnie wskazano na stosunkowo niskie zawartości azotanów w ogórkach i pomidorach oraz warzywach liściowych (szpinak, sałata). W gatunkach roślin powszechnie spożywanych przekroczenia dopuszczalnej zawartości azotanów odnosiły się do 1,2% próbek ziemniaków i około 12% próbek marchwi. Wskazano na potrzebę kontroli poziomu zawartości azotanów w produktach rolniczych będących w obrocie handlowym i kontynuację tego typu badań.
W opracowaniu przedstawiono badania monitoringowe prowadzone w województwie dolnośląskim w latach 1995-2002 przez OSChR we Wrocławiu. Dotyczyły one oznaczeń zawartości kadmu i ołowiu w produktach rolniczych, najczęściej spotykanych w przeciętnej diecie człowieka, tj. w ziemniakach, marchwi, kapuście, ogórkach, jabłkach oraz w ziarnie żyta i pszenicy. Dokonano oceny uzyskanych wyników w oparciu o obowiązujące w Polsce akty prawne, określające maksymalne dopuszczalne zawartości substancji obcych w świeżych produktach spożywczych. Wykazano znaczne zróżnicowanie zawartości kadmu i ołowiu w analizowanych produktach roślinnych, zależne od rejonu uprawy i gatunku rośliny oraz że większość produktów (jabłka, ogórki, kapusta, marchew i ziemniaki) nie jest narażona na zanieczyszczenie tymi pierwiastkami śladowymi. Ale jednocześnie wskazano na przekroczenia najwyższych dopuszczalnych średnich zawartości kadmu i ołowiu w uprawach truskawek i ziarnie żyta oraz powtarzające się przez kolejne lata przekroczenia dopuszczalnej średniej zawartości ołowiu w ziarnie pszenicy. Uzyskane informacje potwierdzają celowość prowadzenia tego typu badań - pozwalają na bieżąco śledzić zmiany zachodzące w czasie w badanym układzie.
Głównym źródłem składników biogennych w profilu glebowym jest nawoże­nie mineralne i organiczne oraz materia organiczna zawarta w glebie. Nie pobra­ne przez rośliny składniki chemiczne przesiąkają wraz z wodą w głąb profilu gle­bowego i zanieczyszczają środowisko wodne. Celem przedstawionej pracy była ocena zanieczyszczenia składnikami bio­gennymi, wymytymi z gleby, odcieków drenarskich, wód gruntowych i powierz­chniowych przy różnych poziomach nawożenia azotowego i fosforowego na tere­nach rolniczych Dolnego Śląska. Zawartości fosforanów w odciekach drenarskich i wodach gruntowych na terenach objętych badaniami były związane z poziomem nawożenia. Zawartość azotu amonowego i azotanowego w tych wodach nie wykazywała istotnego związku z ilością stosowanych nawozów mineralnych. Stężenia azotu azotanowego tylko w przypadku wód gruntowych wykazy­wały związek z ilością stosowanych nawozów. Przedstawione w pracy stężenia składników biogennych w badanych próbach wskazują na nieznaczne zanieczyszczenie, zarówno odcieków drenars­kich, jak wód gruntowych i powierzchniowych na terenach rolniczych Dolnego Śląska.
Z 19 stałych punktów pomiarowo-kontrolnych, usytuowanych w różnych powiatach województwa wrocławskiego, pobrano próbki glebowe z głębokości do 20 cm w 1997 roku (przed powodzią) i z tych samych miejsc w 1998 roku (po powodzi). W wyniku powodzi w wierzchniej warstwie gleb nastąpiły zmiany w zawartości metali ciężkich (Cd, Cu, Ni, Pb i Zn). Zawartość miedzi i niklu zmniejszyła się średnio o 8-9%, a ołowiu, cynku i kadmu o 22-26%. Na ogół wraz ze wzrostem zawartości części spławialnych różnice w całkowitej zawartości badanych metali ciężkich przed i po powodzi były mniejsze. Powódź spowodowała wzrost kwasowości gleby średnio z pH 5,6-5,1, przy czym stopień zakwaszenia był tym większy, im mniej kwaśne były gleby przed powodzią.
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 2 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.