Polityka spójności ustanowiona została w 1988 roku. Celem jej było zmniejszenie dysproporcji w poziomie rozwoju regionów w krajach Wspólnoty oraz zmniejszenie zacofania najsilniej upośledzonych obszarów, w tym również obszarów wiejskich. Przyjęto wówczas, że polityka ta będzie finansowana z funduszy strukturalnych, tj. Sekcji Orientacji funduszu FEOGA, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i od 1993 roku – Finansowego Instrumentu Wspierania Rybołówstwa, a także Funduszu Spójności. Od 1988 roku polityka ta była kilkakrotnie modyfikowana (w latach 1994–1999, 2000–2006 i 2007–2013). W latach 1988–2006 głównymi beneficjantami pomocy z funduszy unijnych były najbiedniejsze kraje członkowskie UE – Hiszpania, Grecja, Portugalia i Irlandia. Kraje te przeznaczyły uzyskane środki na rozwój infrastruktury, czynnika ludzkiego i otoczenia produkcyjnego. Wykorzystanie w latach 1988–2006 środków z funduszy unijnych przyczyniło się do ograniczenia dysproporcji w poziomie rozwoju pomiędzy wymienionymi krajami a pozostałymi krajami UE-15.