W pracy przedstawiono zmiany krajobrazu, jakie miały miejsce w czasie budowy zbiornika wodnego Domaniów na rzece Radomce i jakie zachodzą w okresie 4-letniej jego eksploatacji. W czasie budowy zbiornika zmiany krajobrazu były największe. Wynikały one przede wszystkim z kompletnej dezintegracji istniejącej infrastruktury techniczno- społecznej, a następnie zalaniu części doliny po napełnieniu zbiornika. Budowy zapory, częściowych obwałowań czaszy zbiornika i nowych odcinków dróg przyzbiornikowych spowodowały niewątpliwą antropogenizację krajobrazu, chociaż powstanie zbiornika bezsprzecznie podniosło walory krajobrazowe omawianego terenu. Konsekwencją tego jest wzrost frekwencji turystycznej oraz aktywności inwestycyjnej, wyrażającej się w budownictwie mieszkaniowym i gospodarczym, realizacji sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, dróg oraz stacji uzdatniania wody i oczyszczalni ścieków, które też zmieniają krajobraz. Wszystkie tego rodzaju oddziaływania na krajobraz można nazywać pośrednimi, bo wprawdzie wynikają one z obecności zbiornika, ale są przede wszystkim działalnością antropogeniczną, chociaż przez zbiornik spowodowaną. Zbiornik wodny oddziaływuje też na krajobraz w sposób bezpośredni poprzez podniesienie się w otaczających terenach poziomu wody gruntowej, co wpływa na skład florystyczny i stan istniejącej szaty roślinnej. Przy najwyższym spiętrzeniu wody w zbiorniku krajobraz zbiornikowy jest atrakcyjniejszy niż przy minimalnym, kiedy wynurzają się na powierzchnię pewne partie dna. Niekorzystnie na krajobraz oddziaływuje abrazja brzegu, która nastąpiła na odcinku ok. 130 m, a korzystnie biologiczna zabudowa brzegów zbiornika.
W artykule zanalizowano proces przemian planistyczno-przestrzennych i przyrodniczo-krajobrazowych na obszarach podmiejskich w gminach położonych w sąsiedztwie Rzeszowa (Krasne), Poznania (Kleszczewo) i Opola (Dąbrowa). Przebadano wybrane zmiany funkcjonalno-przestrzenne i związki, zachodzące między gminami miejskimi i miastami, zwracając uwagę na konsekwencje zacierania się granicy pomiędzy obszarami miast i otaczających je gmin wiejskich oraz homogenizacji przestrzeni krajobrazowej. Opisane przeobrażenia zostały poddane krytyce.
W artykule zwrócono uwagę na urbanizację i wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich, implikujący ich zmiany strukturalne i przestrzenne. Zmiany zachodzące na obszarze wiejskich jednostek osadniczych rodzą problemy społeczne, ekonomiczne i przestrzenne. Najważniejszym problemem przestrzennym obszarów wiejskich w Polsce jest rozproszenie zabudowy. Jeśli nie zostanie ono w przyszłości zahamowane, może zwiększyć bariery cywilizacyjnego rozwoju wsi. Czynnikiem znacznie zmieniającym strukturę przestrzenną, krajobrazową i warunki środowiska obszarów wiejskich jest lokalizacja inwestycji, np. dróg krajowych, obiektów przemysłowych, farm hodowlanych i in. W kształtowaniu środowiska i zagospodarowaniu gmin, zapewniającym zrównoważony rozwój wiejskich jednostek osadniczych, ważne są (mimo wielu niedoskonałości) instrumenty planowania przestrzennego, które zostały pokrótce omówione.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.