Oceniono zmiany w siedlisku i składzie florystycznym zbiorowisk łąkowych występujących w dolinie Samicy. W wyróżnionych zbiorowiskach łąkowo-pastwiskowych w dolinie Samicy stwierdzono znaczny stopień degradacji składu florystycznego runi, na co wskazują: zanikanie części występujących wcześniej zbiorowisk i wykształcenie się nowych jednostek syntaksonomicznych, często zbiorowisk wtórnych z dużym udziałem gatunków ekspansywnych, jak Deschampsia caespitosa, Holcus lanatus, ze znacznym udziałem gatunków z grupy ziół i chwastów charakterystycznych dla zbiorowisk segetalnych i ruderalnych z klas Artemisietea vulgaris, Agropyretea intermedio- repentis czy Stellarietea mediae (10 do 30%) oraz wysokim udziałem gatunków synantropijnych (blisko 85%), szczególnie w zespołach klasy Phragmitetea. Przyczyn zmian degradacyjnych w składzie florystycznym zbiorowisk należy upatrywać w przesuszeniu gleb torfowych i obniżeniu zawartości azotu, a także w ograniczeniu użytkowania łąk i pastwisk w ostatnich latach oraz odłogowaniu sąsiednich pól.
Niniejszy artykuł ma charakter badawczy i dotyczy efektów analizy przyczyn kształtowania się mikroform erozyjnych podłoża oraz ich jakościowego określenia w obrębie intensywnie eksploatowanych odcinków tras szlaków turystycznych. Badania na obszarze Świętokrzyskiego Parku Narodowego (ŚPN) i jego otuliny, rozpoczęto w 2008 roku. (Góra Chełmowa – czarny szlak turystyczny), a następnie w 2009 r. je rozwinięto na wybranych stanowiskach leżących na intensywnie uczęszczanej trasie kolejnych szlaków tj. czerwonego, prowadzącego ze Świętej Katarzyny na Łysicę oraz niebieskiego – z Nowej Słupi na Łysą Górę. Omówiono dostrzeżone w terenie formy erozyjne i przyczynę ich powstania w kontekście czynników meteorologicznych (opady atmosferyczne, wiatr) oraz antropogenicznych (wydeptywanie tras szlaków i ich poboczy, ekspansji apofitów oraz inwazji antropofitów, jak również procesów synantropizacji szaty roślinnej i antropogenizacji biotopów. Podjęto także próbę opisania specyfiki i skali zaburzeń zróżnicowania florystycznego gatunków naczyniowych Tracheophyta w naturalnych fitocenozach leśnych, otaczających badane odcinki szlaków. Problem ten badano w odniesieniu do naturalnych uwarunkowań ekologicznych i siedliskowych panujących w zespołach i zbiorowiskach roślinnych przyległych do tras szlaków oraz na powierzchni ścieżek i duktów leśnych na obszarze ŚPN.