Obecnie w Polsce, spośród środków intensywnie słodzących, dozwolony jest do stosowania w żywności jedynie aspartam oraz - po uzyskaniu każdorazowo pozytywnej opinii PZH zgodnie z zezwoleniem Głównego Inspektora Sanitarnego - acesulfam K. W styczniu br. dopuszczono w kraju do obrotu i stosowania w produkcji wybranych środków spożywczych nową, naturalną substancję silnie słodzącą - taumatynę o nazwie handlowej TALIN, wyekstrahowaną z rosnącej w zachodniej Afryce rośliny Thaumatococcus Danielli, o sile słodzenia 2000-2500 razy większej od sacharozy. Poza właściwościami słodzącymi związek ten wykazuje trzy główne efekty działania, tj. synergizm, maskowanie i wzmacnianie odczuwania substancji aromatyczno-smakowych. Taumatyna znajduje się na liście GRAS pod nr 3732 i uważana jest za substancję bezpieczną, nie wymagającą limitowania (ADI). Określono warunki, jakie powinny być przestrzegane przy wdrażaniu nowych wyrobów spożywczych z jej udziałem.
W artykule przedstawiono środki starej i nowej generacji do słodzenia napojów bezalkoholowych oraz rodzaje napojów i kryteria ich podziału, a także wymagania organoleptyczne i fizykochemiczne.
Wyniki badań dotyczące sposobu żywienia i struktury spożycia żywności w Polsce wskazują na poważne nieprawidłowości. Najczęstsze przykłady nieracjonalnego żywienia, odbiegającego od zaleceń żywieniowych i lekarzy, to nadmierne spożycie energii, tłuszczu i cukru przy jednoczesnym niskim spożyciu węglowodanów złożonych. Spożycie cukru wynosi ok. 45 kg/osobę/rok i jest dwukrotnie wyższe niż w latach sześćdziesiątych. Następstwem wadliwego żywienia jest powstawanie otyłości, niedokrwiennej choroby serca, cukrzycy insulinoniezależnej, próchnicy. W ograniczeniu energii pochodzącej z sacharozy mogą pomóc sztuczne środki słodzące tj. aspartam i acesulfam K. Obie substancje pozbawione są kalorii, około 200 razy słodsze od cukru. Dopuszczalne dzienne spożycie acesulfamu K wynosi 15 mg/kg masy ciała, aspartamu zaś 40 mg/kg masy ciała. Poliole są drugą grupą środków słodzących zastępujących cukier. Substancje te, jak i poprzednie, w odróżnieniu od sacharozy nie sprzyjają powstawaniu próchnicy zębów, która jest chorobą cywilizacyjną całej populacji państw wysoko uprzemysłowionych. W Polsce aspartam, sorbitol, ksylitol i mannitol dozwolone są do stosowania każdorazowo po uzyskaniu pozytywnej opinii Państwowego Zakładu Higieny oraz acesulfam K, malitol, na drodze zezwolenia Głównego Inspektora Sanitarnego.
Adoptowano metodę oznaczania środków słodzących - acesulfamu K i aspartamu w niskokalorycznych, owocowo-warzywnych sokach przecierowych. Próbki badanych przetworów odbiałczano roztworami Carreza i po przesączeniu analizowano za pomocą techniki chromatografii cieczowej wysokociśnieniowej (HPLC) w fazach odwróconych.