Analiza instrumentów realizacji planów ochrony dowodzi, że istnieje jeszcze wiele niejasnych kwestii. Związane są one z koncepcją parku krajobrazowego - formą ochrony polegającą na pozostawieniu gruntów i nieruchomości w gospodarczym wykorzystaniu, podstawami prawnymi funkcjonowania parku, statusem prawnym planów ochrony, relacją planów ochrony do planów zagospodarowania przestrzennego i operatów urządzania lasu, możliwościami sfinansowania proponowanych w planie przedsięwzięć oraz stosunkiem władz samorządowych do tych parków.
W artykule przedstawiono metodę opracowania planu ochrony dla obszaru Kampinoskiego Parku Narodowego i jego otuliny. Jest to pierwsze tego typu opracowanie spośród wszystkich parków narodowych w Polsce. Zawiera szereg nowoczesnych rozwiązań z zakresu kształtowania ekologicznej struktury krajobrazu oraz czynnej ochrony ekosystemów i gatunków. Może stanowić ważny punkt odniesienia dla planów ochrony innych parków narodowych i krajobrazowych.
Porównanie dwóch metod sporządzania planów ochrony parków krajobrazowych. Udział społeczności lokalnej w sporządzaniu planów, granic parków i zarządzanie obszarami, części planów zatwierdzane przez wojewodę.
Ustawa o ochronie przyrody nakłada obowiązek sporządzania planów ochrony dla wszystkich rezerwatów przyrody. Wprowadzając ten przepis w życie opracowano odpowiednią instrukcję, określającą zadania planu, warunki jego sporządzania oraz zasady, jakimi się należy kierować w planowaniu ochrony. W artykule omówiono główne treści tej instrukcji, zwracając uwagę na nowe pojęcia i definicje terminów stosowanych w konserwatorskiej ochronie przyrody oraz na trudności w dochodzeniu do spójnej teorii i skutecznej praktyki urzeczywistniania ochrony rezerwatowej.