W opracowaniu dokonano analizy genezy i źródeł pochodzenia polskich odmian roślin strączkowych. Do 1997 roku wyhodowano w Polsce 261 odmian roślin strączkowych, z których większość (ok. 85%) zostało wpisanych do rejestru lub włączonych do doboru. Efektywna hodowla rozpoczęła się od roku 1928, a największy jej rozwój nastąpił po 1986 roku. Do roku 1946 wyhodowano ok. 10% wszystkich polskich odmian, a w ostatnim dziesięcioleciu ponad 30%. Hodowla skoncentrowana była głównie na grochu (51% odmian) i łubinach (31%). Źródłem genetycznym do 1960 były głównie formy dzikie (populacje lub ekotypy), które partycypowały w ponad 70% odmian. Natomiast w ostatnim czasie nowe odmiany pochodzą głównie z odmian uprawnych (ponad 80%), a rola form dzikich jest minimalna (ok. 3%). Jednak najtrwalsze odmiany (ponad 40 lat w Rejestrze) pochodzą z form dzikich. Większość wszystkich odmian (ok. 75%) wyhodowano metodą różnorodnych krzyżowań, ok. 15% metodą selekcji, a ok. 10% z wykorzystaniem mutacji. Stwierdzono dużą współzależność ilości wyhodowanych odmian w gatunkach z ilością obiektów w Banku Centrum Roślinnych Zasobów Genowych IHAR w Radzikowie (ogólny współczynnik korelacji 0,742).
Nowadays, the organic farmers use untreated seeds, which are produced under organic farm conditions. However the varieties originating from conventional breeding programmes are not quite suitable for organic production systems. They require high level of agrochemical input for successful growth and high yielding. Therefore, the special breeding programmes should be developed for organic farming. Such breeding programmes have to include new germplasm resources, new selection criteria and approved methods of breeding and reproduction. Farmers should be involved in the breeding process through identification of desirable traits and variety testing in organic farms. Paper presents a review of literature on organic plant breeding.