Artykuł dotyczy metody diagnozowania faz rozwoju organizacji z wykorzystaniem list kontrolnych. Uwzględniając specyfikę spółdzielni działającej w agrobiznesie przygotowano pięć kwestionariuszy służących do określenia aktualnej fazy życia podmiotu, pomocnych w zarządzaniu rozwojem jednostki. Listy kontrolne umożliwiają ocenę w zakresie celu działania podmiotu, strategii, produktu, podejścia do innowacji i promocji, sposobu podejmowania decyzji, kierowania, źródeł kapitału, struktury organizacyjnej, otoczenia. Zaproponowany czterofazowy model rozwoju spółdzielni pomaga zrozumieć nieuchronność zmian, w których spółdzielnia jako podmiot rynkowy uczestniczy.