Przejście do intensywnego gospodarowania na łąkach pociągnęło za sobą znaczące przemiany ich roślinności i zniszczenie wielu ekosystemów torfowiskowych i bagiennych. Częste niegdyś zbiorowiska zmniejszyły swój areał, zanikły lub przekształciły się w inne. W strukturze fitocenoz łąkowych w Borach Tucholskich jeszcze około połowy XX w. często notowano m. in. dobrze zachowane zbiorowisko Angelico-Cirsietum oleracei, podczas gdy obecnie w regionie obserwuje się głównie jego różne zdegenerowane formy, a bogate florystycznie płaty zajmują niewielkie powierzchnie. W oparciu o współczesne zdjęcia fitosocjologiczne oraz spisy flory z lat 70-tych ubiegłego stulecia wykonane w dolinie rzeki Golionki w Borach Tucholskich zestawiono wykaz stwierdzonych w tych dwóch okresach fitocenoz. Obecnie w strukturze fitocenotycznej dominują fitocenozy z klasy Molinio-Arrhenatheretea w postaci 8 zespołów lub zbiorowisk, występujących łącznie na prawie 60% analizowanych powierzchni. Około 20% to szuwary turzycowe (Magnocaricion). Pozostałą część stanowią fitocenozy z klas Atremisietea vulgaris, Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis i Trifolio-Geranietea. Jest to typowa struktura fitocenotyczna ekstensywnie użytkowanych łąk na odwodnionych torfach. Duża grupa zbiorowisk roślinnych charakteryzuje się wyraźną dominacją jednego lub kilku gatunków, jak: Holcus lanatus, Anthoxanthum odoratum lub Urtica dioica. Struktura fitocenotyczna obszaru określona dla wcześniejszego okresu zawiera zaledwie 5 typów fitocenoz – 80% materiału kwalifikuje się do dwóch zbiorowisk reprezentujących klasę Molinio-Arrhenatheretea: zb. z Holcus lanatus i Polygonum bistorta i zespół Poa pratensis-Festuca rubra.
Celem niniejszej pracy była analiza składu i struktury gatunkowej dwóch zbiorowisk: ramienicy przeciwstawnej Charetum contrariae (Corillion 1957) i ramienicy omszonej Charetum tomentosae (Corillion 1957) oraz preferowanych przez nie warunków siedliskowych. Badania przeprowadzono w okresie letnim w latach 2003-2005 w 12 jeziorach Pojezierza Lubuskiego, w których stwierdzono obecność tych zbiorowisk. W terenie posługiwano się metodą zdjęć fitosocjologicznych Braun-Blanqueta. Analizowano również cechy fizyczno-chemiczne wody badanych jezior. Stwierdzono duże bogactwo gatunkowe obu zbiorowisk z udziałem zarówno gatunków ramienic, jak i roślin naczyniowych. Wykazano również zróżnicowanie florystyczne i strukturalne w obrębie poszczególnych zbiorowisk. Dostępność światła i stężenie wapnia oraz morfologię misy jeziornej zaliczono do kluczowych czynników ekologicznych. Utrzymanie jezior, w których występują łąki ramienicowe, i ich ochrona wynikająca z wymogów prawnych Unii Europejskiej uzależnione są od zachowania ich w dobrym stanie ekologicznym, zapewniającym odpowiednią przezroczystość wód.
W latach 1993–2000 prowadzono szerokie badania geobotaniczne na łąkach trwałych w środkowej części Polski, głównie w Wielkopolsce i na Kujawach, których celem było poznanie wymagań ekologicznych licznych taksonów motylkowatych jako stałych składników zespołów. Oznaczono i oceniono pod względem wymagań ekologicznych i przydatności rolniczej 31 gatunków występujących w 33 zespołach, skupionych w 9 klasach. Stwierdzono duże różnice gatunkowe co do spektrum ekologicznego, od typowych stenobiontów, występujących w nielicznych fitocenozach, do powszechnych eurybiontów, obecnych niemal we wszystkich wyróżnionych pratocenozach.
Na glebach organicznych doliny rzeki Por (lewobrzeżny dopływ Wieprza) stwierdzono występowanie 18 fitocenoz łąkowych w tym: 1 z klasy Epilobietea angustifolii, 8 z klasy Phragmitetea, 1 z klasy Molinio-Arrhenatheretea rzędu Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae, 5 z rzędu Molinietalia, 3 z rzędu Arrhenatheretalia. W wyniku przeprowadzonych analiz chemicznych (powszechnie stosowanymi metodami) stwierdzono, że wśród zespołów z klasy Phragmitetea gleby o odczynie zasadowym oraz gleby najzasobniejsze w przyswajalne formy fosforu i o stosunkowo niskiej zasobności w potas zajmował zespół Caricetum distichae. Pozostałe zespoły klasy Phragmitetea przeważnie porastały gleby o obojętnym odczynie, zróżnicowanej zawartości fosforu i bardzo niskiej lub niskiej zasobności w potas. Na glebach organicznych o obojętnym odczynie oraz najniższej zasobności w fosfor i potas występował zespół Calamagrostietum epigeji z klasy Epilobietea angustifolii. Najbardziej zasobne w przyswajalny fosfor siedliska zajmował zespół Scirpetum silvatici. Zespoły z klasy Molinio-Arrhenatheretea rzędu Arrhenatheretalia porastały gleby organiczne przeważnie o odczynie obojętnym, niekiedy tylko o lekko kwaśnym oraz zróżnicowanej zasobności w przyswajalny fosfor (od bardzo niskiej) do wysokiej (Trisetetum flavescentis). Poziom darniowy gleb organicznych zbiorowisk rzędu Arrhenatheretalia odznaczał się przeważnie niską lub bardzo niską zawartością potasu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.