Ocenę wpływu zmian użytkowania terenu na odpływy wezbraniowe z ob-szarów o znacznym zalesieniu Roztocza Środkowego wykonano bazując na meto-dzie SCS-CN. Metoda ta pozwala wyliczyć z opadu całkowitego opad efektywny odpowiadający za odpływ bezpośredni. Oryginalna metoda SCS-CN opracowana została w zasadzie dla zlewni użytkowanych rolniczo [National Engineering Handbook 1956, 1985]. W niniejszej pracy zastosowano ideę adaptacji metody dla warunków leśnych [Okoński 2006; Okoński, Miler 2010]. Główny parametr meto-dy - CN jest funkcją m.in. sposobu użytkowania terenu. Wartość empiryczną pa-rametru CNemp obliczono bazując na pomiarach hydrometeorologicznych wezbrań deszczowych, w reprezentatywnej dla Roztocza Środkowego, zlewni w Nadleśnic-twie Tomaszów Lubelski, Leśnictwa Bełżec. Relacja pomiędzy wartością parametru empirycznego CNemp oraz wartością jego odpowiednika z metody oryginalnej stanowi podstawę idei adaptacji metody do warunków badanej zlewni. W konse-kwencji można prognozować jak zmiany użytkowania terenu, np. przebudowa drzewostanów, zalesienia lub wylesienia, zmiana upraw polowych, znaczące zmiany w infrastrukturze etc., będą wpływać na odpływy wezbraniowe (zmiany reten-cyjności) na reprezentatywnych terenach (quasi-jednorodnych w stosunku do ba danej zlewni). Analizowana zlewnia rzeki Krynica (powierzchnia 19,1 km2, lesistość 49,3%) jest reprezentatywna dla Nadleśnictwa Tomaszów Lubelski. Jest również quasi-reprezentatywna dla Roztocza Środkowego. Obszar Nadleśnictwa Tomaszów Lubelski leży w południowo-wschodniej części województwa lubel-skiego i północno-wschodniej części województwa podkarpackiego. Badana zlewnia rzeki Krynicy położona jest w makroregionie Roztocza, mezoregionie Roztocza Środkowego. Obszar ten zaliczany jest do IV Krainy Mazowiecko-Podlaskiej. Na terenie Nadleśnictwa Tomaszów Lubelski dominują gleby rdzawe (42,65%) oraz gleby brunatne (26,51%). Dominują zespoły lasów bukowych i grądów. Gatunkiem panującym jest sosna, która zajmuje 55,37% powierzchni leśnej, buk 19,70%, dąb 11,07%, olsza 3,49%, jodła 3,24%, grab 1,73%, brzoza 2,14%, modrzew 1,19%, zaś inne gatunki stanowią bardzo cenną domieszkę biocenotyczną. Na terenie badanej zlewni skład granulometryczny gleb jest następujący: piasek luźny 70%, piasek gliniasty 15% i piasek gliniasty na utworze gliniasto-żwirowym 15%. W okresie badań (2009-2010) średni odpływ jednostkowy wynosił 3,4 l•s-1•km-2, natomiast maksymalny i minimalny odpowiednio 17,2 i 1,0 l•s-1•km-2. Obliczenia przeprowadzono na podstawie pomierzonych wezbrań deszczowych. Bazując na wartościach CNemp przedstawiono scenariusze zmian odpływów wezbraniowych (zmian retencyjności) wynikających ze zmian użytkowania terenu badanej zlewni.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.