Przeanalizowano perspektywy rozwoju gospodarstwa rolniczych w rejonie Kotliny Kłodzkiej, w których głównym źródłem utrzymania była praca w gospodarstwie.
Gniewosz plamisty Coronella austriaca Laurenti, 1768 jest gatunkiem rzadkim i objętym w Polsce ścisłą ochroną. W Polskiej czerwonej księdze zwierząt ma status gatunku wysokiego ryzyka. W latach 2012-2013 w okolicach kopalni kruszywa we wsi Tłumaczów, w Sudetach Środkowych (woj. dolnośląskie) znaleziono nowe stanowisko gniewosza. Łącznie stwierdzono 5 żywych węży, 1 martwego osobnika i 6 wylinek. Gatunek ten znajduje dogodne warunki bytowania w nieczynnej kopalni ze względu na liczne kryjówki w postaci odłamków skał oraz urozmaiconą bazę pokarmową. Dla zachowania populacji gniewosza na odnalezionych miejscach kluczowe wydaje się utrzymanie ograniczonej ingerencji człowieka, a w przypadku wznowienia wydobycia kruszywa w nieczynnych wyrobiskach - odpowiednie zabiegi kompensacyjne.