Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 43

Liczba wyników na stronie
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 3 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników

Wyniki wyszukiwania

help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 3 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
W Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w ramach działalności statutowej podjęto prace nad określeniem systemu studiów i planów zagospodarowania przestrzennego odpowiadającego aktualnym wymaganiom. Podstawy metodyczne planowania przestrzennego wynikają z jego istoty, cech przedmiotu i podmiotu planowania oraz przyjętego założenia jedności merytorycznej i metodycznej, opartej o paradygmat zrównoważonego rozwoju. Działalność planowania przestrzennego konkretyzuje się na trzech poziomach funkcjonowania państwa, tj. krajowym, regionalnym i lokalnym. Na poziomie krajowym eksponowane są elementy zagospodarowania przestrzennego decydujące o spójności państwa unitarnego i o charakterze współpracy międzynarodowej. Poziom regionalny wydobywa swoiste cechy poszczególnych obszarów kraju, wskazując na zróżnicowane przestrzennie ograniczenia i predyspozycje rozwoju. Na poziomie lokalnym tworzone są podstawy merytoryczne i formalno-prawne realizacji przedsięwzięć przewidywanych na wszystkich poziomach planowania przestrzennego. Te trzy poziomy planowania przestrzennego mają w stosunku do siebie charakter komplementarny, tworząc razem układ zhierarchizowany bez wzajemnego, arbitralnego podporządkowania. Głównym podmiotem planowania przestrzennego są samorządy terytorialne reprezentujące społeczeństwo na właściwych im poziomach, zgodnie z przyznanymi im kompetencjami. Gwarantem spójności merytorycznej i metodycznej planowania przestrzennego jest wypracowana i sprawdzona w praktyce metoda zintegrowanego planowania strategicznego. Przesłanek do doskonalenia planowania przestrzennego dostarczyły doświadczenia nad opracowaniem kolejnych koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, analiza studiów zagospodarowania przestrzennego 49 województw oraz literatura przedmiotu. Podstawowym założeniem systemu planowania przestrzennego jest spójność planów ze strategiami rozwoju traktowanymi jako założenia społeczne i gospodarcze oraz obligatoryjność planowania przestrzennego na każdym poziomie samorządu terytorialnego oraz administracji rządowej na szczeblu centralnym. Za podstawowe elementy systemu uznano: koncepcję polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz plany zagospodarowania przestrzennego województw, powiatów i gmin, przyjmując ujednoliconą nazwę wszystkich dokumentów. W systemie planowania przestrzennego zakłada się niezbędny zakres unifikacji opracowań planistycznych, co dotyczy wszystkich poziomów planowania. Struktura zapisu opracowań przewiduje podział na: uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, cele strategiczne oraz główne kierunki i instrumenty polityki przestrzennej. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa ma charakter planu struktury. Cechą tego planu jest wysoki stopień generalizacji i rezygnacja ze ścisłych odniesień topograficznych. Plan struktury uwzględnia główne elementy zagospodarowania przestrzennego, eksponując ich wzajemne relacje. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest wykładnią polityki przestrzennej państwa i województwa, wyprowadzonej ze strategii rozwoju kraju i regionu, stanowiących jego założenia. Kategorie strategiczne powinny być przełożone na odpowiednie zasady kształtowania zagospodarowania przestrzennego. Plan zagospodarowania przestrzennego powiatu powinien mieć charakter planu przeznaczenia terenu na rzecz dziedzin należących do kompetencji samorządu powiatowego. W stosunku do planu zagospodarowania przestrzennego województwa pełni on funkcję konkretyzacji jego ustaleń, a w stosunku do gmin ma charakter koordynacji funkcjonalno-przestrzennej wspólnych przedsięwzięć ponadlokalnych, podejmowanych na tym poziomie przez gminy. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy jest najbardziej kompleksowym ujęciem zagospodarowania przestrzennego określającym formy kształtowania środowiska człowieka. Jest to miejsce realizacji wszystkich przedsięwzięć objętych programami: rządowymi, wojewódzkimi, powiatowymi i programami własnymi gmin. Szczegółowość opracowania planu musi odpowiadać wymaganiom określenia warunków lokalizacji inwestycji. Plan ten określa więc użytkowanie i wykorzystanie terenu. Projekt nowej ustawy nie proponuje spójnego, jednolitego systemu planowania przestrzennego, traktując poszczególne opracowania indywidualne, co ilustrują ich różne nazwy. W projekcie nie uwzględniono również wymagań i zasad zintegrowanego planowania strategicznego, które jest odpowiedzią na współczesne wymagania pluralizmu demokratycznego i otwartej gospodarki rynkowej.
Artykuł zawiera podsumowanie prac Rzędowego Zespołu do opracowania koncepcji zmian w organizacji terytorialnej Państwa, prowadzonych w podzespole przestrzennym. Opinia społeczna wyrażona w odpowiedziach na ankietę popiera ideę regionalizacji. Dokonana analiza kulturowych wartości przestrzeni Państwa Polskiego, istniejących podziałów administracyjnych, propozycji wysuwanych przez instytucje, ośrodki naukowe i osoby prywatne oraz prac prowadzonych w IGPiK pozwoliła na opracowanie wstępnej koncepcji nowego podziału terytorialnego kraju. Zakłada ona powstanie 12 następujących regionów: Pomorze Zachodnie, Pomorze Nadwiślańskie, Region Warmińsko-Mazurski, Wielkopolska, Ziemia Łęczycko-Sieradzka, Mazowsze, Dolny Śląsk, Górny Śląsk, Ziemia Krakowska, Małopolska Wschodnia, Podlasie i Ziemia Lubelska.
Planowanie przestrzenne jest dziedziną, która ulega stałej modyfikacji wraz ze zmieniającymi się warunkami rozwoju. Obecnie znajdujemy się w kolejnym okresie przełomowym przeobrażeń, wymuszających rewizję dotychczasowych podstaw teoretycznych planowania przestrzennego. Punktem wyjścia jest rekapitulacja nowych wyzwań cywilizacyjnych prowadząca do ponownego zdefiniowania planowania przestrzennego. Planowanie przestrzenne jest obecnie postrzegane jako forma aktywności człowieka nastawiona na poszukiwanie ładu przestrzennego w otaczającej go rzeczywistości, jako ogólny układ odniesienia umożliwiający zharmonizowanie działań we wszystkich dziedzinach życia. Ta nowa formuła prowadzi do ponownego określenia relacji zachodzących między podmiotem i przedmiotem planowania,a w konsekwencji do nowych metod planowania przestrzennego (planowanie strategiczne), opartych na aktywnym stosunku do stanu istniejącego, ustalaniu pola możliwych rozstrzygnięć oraz wyborze właściwych kierunków działania.
Artykuł zawiera przegląd artykułów poświęconych planowaniu przestrzennemu, zawartych w 100 numerach kwartalnika „Człowiek i Środowisko", w podziale na: metody planowania przestrzennego, politykę przestrzenną, osadnictwo oraz współpracę transgraniczną. W świetle artykułów metody planowania przestrzennego kształtowały się pod wpływem zmian: przepisów prawnych, kierunków rozwoju społecznego i gospodarczego kraju oraz uwarunkowań zewnętrznych, co spowodowało ich przejście od planowania dyrektywnego do zintegrowanego planowania strategicznego. Postęp w metodach planowania pokazywały kolejno organizowane ogólnopolskie konferencje planowania przestrzennego zwane Arsenałami (Arsenał VII, VIII i IX). Polityka przestrzenna prowadzona była na poziomie krajowym w formie planowania ma- kroregionalnego w oparciu o instrument, jakim był uprzednio plan perspektywicznego zagospodarowania kraju (1988 r.), a obecnie - koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (1999 r.). Podstawą polityki przestrzennej na poziomie regionalnym były plany (lata 80.), studia (lata 90.) a obecnie (po reformie administracji publicznej z 1999 r.) strategie i plany zagospodarowania przestrzennego województw. Na poziomie gminnym instrumentami polityki przestrzennej były - podobnie jak na poziomie regionalnym - plany zagospodarowania przestrzennego gmin, a obecnie (lata 90.) studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz plany miejscowe gmin. Stan sieci osadniczej decyduje o warunkach życia ludności. Jego zmiany uwarunkowane historycznie kształtują się pod wpływem współczesnych wymagań rozwoju społeczno- gospodarczego, globalizacji i integracji Polski z Unią Europejską. W artykułach zwrócono uwagę na szczególną rolę aglomeracji miejskich w rozwoju kraju oraz na znaczenie miast średnich - byłych stolic województw, a także na wpływ korytarzy komunikacyjnych na rozwój osadnictwa. Po zmianach ustrojowych Polski wzrosło zainteresowanie współpracą transgraniczną pomiędzy Polską a Niemcami, Czechami, Słowacją, Ukrainą i Białorusią, co znalazło odzwierciedlenie w cyklu artykułów zamieszczonych w kwartalniku. Na zakończenie zwrócono uwagę na przyszłą problematykę badawczą, która powinna dotyczyć: rozwoju metod planowania przestrzennego w dostosowaniu do przygotowanej nowej ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, rozwinięcia problematyki planów (konkurencyjność, społeczeństwo informatyczne, ład przestrzenny), pogłębienia podstaw prowadzenia polityki przestrzennej, przejścia z ilościowego na jakościowy rozwój osadnictwa oraz wpływu wielkich korytarzy transportowych na rozwój kraju.
Konkurencyjność jest immanentną cechą życia społecznego i gospodarczego, wynikającą z naturalnej różnorodności i bogactwa przejawów, a jego dynamika wynika z chęci walki o zajęcie lepszej pozycji w życiu społecznym i gospodarczym. Konkurencyjność jednostek terytorialnych wyraża się poprzez zdolność przyciągania, czyli atrakcyjność dla kapitału i form wykorzystująca własne predyspozycje rozwoju. Konkurencyjność powinna być postrzegana jako: cel strategiczny, instrument regulacji, bodziec rozwoju i miernik przeobrażeń. Konkurencyjność w Unii Europejskiej należy postrzegać w kontekście globalizacji procesów społecznych i gospodarczych oraz traktować jako kluczowy wskaźnik sukcesu w polityce gospodarczej. Najbardziej mierzalną i syntetyczną wykładnią konkurencyjności jest poziom dochodu narodowego brutto (PKB) na mieszkańca. W Unii Europejskiej wykształcił się przestrzenny układ odniesienia zjawiska konkurencyjności, którego głównymi elementami są regiony, metropolie i układy sieciowe. Konkurencyjność narzuca planowaniu przestrzennemu nowe kategorie, które powinny być podstawą reinterpretacji problematyki planowania przestrzennego. Są nimi: rynek, produkt i przedsiębiorstwo. Rynek oznacza zasięg wpływów poszczególnych jednostek osadniczych, produkt to jakość ofert inwestycyjnych, a przedsiębiorstwo to sprawność zarządzania. Aspekt przestrzenny konkurencyjności należy ujmować w trzech podstawowych kategoriach tej dziedziny wiedzy, jakimi są: terytorialność, koncentracja i zróżnicowania przestrzenne. Zjawisko konkurencyjności występuje równolegle we wszystkich czterech skalach przestrzennych, tj. międzynarodowej, krajowej, regionalnej i lokalnej, co świadczy o jego złożonym wymiarze przestrzennym. Konkurencyjność kształtuje się pod wpływem czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych wynikających z potencjału społecznego i gospodarczego, stanu posiadania i dostępności zasobów. Przestrzenne aspekty konkurencyjności są przedmiotem odrębnego problemu badawczego podjętego przez Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w jego tradycyjnie wielodyscyplinarnym ujęciu.
W 1999 r. na zlecenie Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast w Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej opracowany został „Raport o stanie zagospodarowania przestrzennego kraju" (etap I). Raport składa się z pięciu rozdziałów merytorycznych dotyczących: - ogólnej charakterystyki przestrzennego zagospodarowania kraju z uwzględnieniem przestrzennych aspektów integracji europejskiej, - zróżnicowania potencjału społecznego i gospodarczego województw, - podstawowych elementów krajowej sieci osadniczej z wyodrębnieniem obszarów metropolitarnych oraz dziedzictwa kulturowego, - rozmieszczenia punktowych i liniowych obiektów międzynarodowej i krajowej infrastruktury transportowej i technicznej, - stanu środowiska przyrodniczego oraz strategicznych zasobów wodnych i obiektów gospodarki wodnej. Za podstawowe problemy uznano następujące zjawiska: - zagrożenie środowiska przyrodniczego mierzone udziałem gmin o dużej skali zagrożenia środowiska przyrodniczego (powyżej 20% ogólnej liczby gminy); ten poziom zagrożenia występuje w pięciu województwach, tj. dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubuskim, łódzkim i śląskim, - deficyt wód i erozja gleb ma miejsce w pięciu województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim, łódzkim, świętokrzyskim i wielkopolskim oraz degradacja lasów obejmująca powyżej 60% ogólnej ich powierzchni; ten stopień zagrożenia występuje w pięciu województwach, tj. dolnośląskim, łódzkim, mazowieckim, śląskim i wielkopolskim; - zagrożenie depopulacją i ujemne saldo migracji. Zjawiskiem depopulacji zagrożonych jest siedem województw: -w dwóch województwach, tj. łódzkim i śląskim, oba te wskaźniki są ujemne, -w woj. mazowieckim notuje się ujemny przyrost naturalny przy minimalnym dodatnim saldzie migracji, -w województwach: opolskim, świętokrzyskim, dolnośląskim i lubelskim występuje ujemne saldo migracji przy stosunkowo niewielkim przyroście naturalnym; - wysoki stopień bezrobocia (powyżej 15%) występuje w czterech województwach, tj. kujawsko-pomorskim, lubuskim, warmińsko-mazurskim i zachodnio-pomorskim i recesja gospodarcza mierzona szczególnie niskim poziomem PKB na osobę (od 7,3 do 7,5 tys. zł) w czterech województwach: lubelskim, podkarpackim, podlaskim i świętokrzyskim; - zacofane obszary wiejskie charakteryzujące się przede wszystkim niską towarowością produkcji rolnej występują w sześciu województwach: łódzkim, mazowieckim, podkarpackim, podlaskim, śląskim i świętokrzyskim oraz słaba dostępność komunikacyjna w czterech: lubelskim, podlaskim, świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim, - niedorozwój wyposażenia w kanalizację i sieć gazową występuje w pięciu województwach: lubelskim, łódzkim, opolskim, podlaskim i świętokrzyskim, - konflikty w zagospodarowaniu przestrzennym o różnym charakterze występują: -w woj. śląskim ze względu na zagrożenie środowiska przyrodniczego i niedomagania infrastruktury technicznej, -w woj. mazowieckim, łódzkim i podlaskim, gdzie mają miejsce wyraźne dysproporcje w poziomie rozwoju stolicy województwa w stosunku do jej otoczenia, -w woj. lubuskim i zachodnio-pomorskim, gdzie zarysowuje się trwały podział na dwa odrębnie funkcjonujące subregiony, -w woj. warmińsko-mazurskim, lubelskim, podlaskim i świętokrzyskim, które cechuje syndrom peryferyjności. Nasilenie problemów w poszczególnych województwach jest wyraźnie zróżnicowane. Syntetyczną ocenę zagospodarowania przestrzennego kraju dokonano w trzech głównych kategoriach: 1) stopnia koncentracji zainwestowania, 2) dynamiki przeobrażeń, 3) funkcjonowania struktur przestrzennych. Przeprowadzona ocena stanu zagospodarowania kraju wskazuje na trwale, równoleżnikowe zróżnicowanie poziomu urbanizacji z najwyższą koncentracją zainwestowania w województwach śląskim i małopolskim. Obszarami o największej dynamice rozwoju są aglomeracje miejskie położone w korytarzach transportowych, dysponujące silnymi ośrodkami akademickimi i bogatą infrastrukturą otoczenia biznesu. Prospektywna diagnoza zagospodarowania przestrzennego kraju, łącząca ocenę stanu z predyspozycjami rozwoju, stanowi podstawę do formułowania przesłanek polityki przestrzennej wg zasad zrównoważonego rozwoju.
Trwają poszukiwania metod sporządzania studium zagospodarowania przestrzennego województw, dostosowanych do nowych uwarunkowań. Dominuje podejście: podmiotowe, zintegrowane, stosujące metodę planowania strategicznego, kładące nacisk na proces i uspołecznienie studium. Doskonalenie warsztatu wymaga częstej wymiany doświadczeń.
W wyniku zmian ustrojowych, globalizacji oraz procesów integracyjnych z Unią Europejską - miasta polskie znalazły się w nowej sytuacji. Władze samorządowe miast stały się podmiotem odpowiedzialnym za rozwój gospodarczy i stworzenie korzystnych warunków życia dla swoich mieszkańców. Wypełnienie tego zadania wymaga podniesienia konkurencyjności poszczególnych jednostek miejskich, która pozwoli na przyciągnięcie inwestorów krajowych i zagranicznych. Miasto konkurencyjne to miasto posiadające: rozwiniętą i zróżnicowaną strukturę gospodarki, wysoką dynamikę zmian strukturalnych oraz zdolność do osiągania sukcesu w rywalizacji gospodarczej. Konkurencyjność cechuje: - wzrost wymagań jakościowych oferowanych produktów i usług, - różnorodność poszerzająca pole wyboru zindywidualizowanego społeczeństwa, - promowanie nowości wzmacniającej zainteresowanie rynkiem zbytu i kreującej nowej potrzeby. Te cechy konkurencyjności w skumulowanej postaci wpływają na postępowanie podmiotów gospodarczych i styl życia społeczeństwa, a więc bezpośrednio lub pośrednio na sferę gospodarczą, społeczną, ekologiczną i szeroko pojętą infrastrukturę techniczną. Eksponowanie dziedzictwa kulturowego oraz dbałość o estetykę przestrzeni publicznych jest najbardziej widoczną wizytówką miasta decydującą w ostatecznym efekcie o jego atrakcyjności. Kształt i stan zagospodarowania przestrzennego miasta wpływa na jego konkurencyjność w wymiarze krajowym i międzynarodowym. Miasta współzawodniczą między sobą pod względem: otwartości i kontaktów, warunków obsługi, pobudzania innowacyjności, tworzenia rynków zbytu oraz eksponowania walorów dziedzictwa kulturowego. Spełnienie tych standardów wiąże się z wielkością, położeniem oraz związkami miasta z otoczeniem. Wyposażenie umów w urządzenia służące różnym formom kontaktów jest w Polsce zróżnicowane, tj. od kontynuacji tradycji w tym zakresie (Kraków, Poznań), poprzez tworzenie nowych zespołów i urządzeń (Kielce), do przewidywania ich budowy w najbliższym czasie (Warszawa, Bydgoszcz). Dobrze na przyszłość rokuje rozwój układów sieciowych infrastruktury otoczenia biznesu, powstających w wyniku wspólnych wysiłków zainteresowanych instytucji i samorządów lokalnych. Miasta również w coraz większym stopniu doceniają wiodącą rolę znaczenia szkolnictwa wyższego i nauki, umożliwiających powstawanie ośrodków innowacyjności o różnym charakterze. Jednak pod tym względem (poza Krakowem) zaawansowanie miast polskich jest w porównaniu z miastami europejskimi niedostateczne. Natomiast dynamicznie rozwija się sieć obsługi ludności składająca się z nowoczesnych centrów handlowych, wielofunkcyjnych obiektów usługowych oraz ciągów pieszych zorganizowanych w najbardziej atrakcyjnych częściach miasta. W dobrze rozumianym interesie miast samorządy lokalne starają się konsekwentnie poprawiać standardy zamieszkania i eliminować zdekapitalizowaną część zasobów komunalnych, a także stwarzać atrakcyjne warunki dla wypoczynku mieszkańców. Miasto jako organizm żywy kumuluje wszystkie wymienione wyżej elementy zagospodarowania wpływające na podnoszenie konkurencyjności. Wymiar przestrzenny konkurencyjności, mający swoje odbicie w polityce przestrzennej powinien być rozpatrywany w trzech aspektach, tj. terytorialności, zróżnicowań przestrzennych i koncentracji potencjału. Terytorialność wyraża się w czterech skalach - międzynarodowej, krajowej, regionalnej i lokalnej. Do konkurencji międzynarodowej aspi- ruje już dzisiaj dziewięć największych miast polskich, tj. Warszawa, Kraków, Poznań i i Gdańsk, a także: Wrocław, Łódź, Szczecin, ; Lublin i Katowice. Duże szanse na polu konkurencyjności mają również byłe miasta wojewódzkie, które w okresie ostatnich 25 lat zdołały wzmocnić swój potencjał. Nowe podejście do planowania przestrzennego, uwzględniające warunki i wymagania konkurencyjności, oznaczają konieczność modyfikacji problematyki planów zagospodarowania przestrzennego w sposób, który umożliwi właściwe ich wykorzystanie jako instrumentu rozwoju lokalnego i regionalnego. Planowanie przestrzenne tworzy bowiem stabilne ramy rozwoju, redukując znacząco stopień ryzyka nieodmiennie towarzyszący konkurencyjności.
IGPiK uczestniczył w realizacji projektu zamawianego KBN pt. „Wpływ budowy i eksploatacji autostrad na przemiany systemu zagospodarowania przestrzennego Polski". Artykuł przedstawia syntetyczne ujęcie wyniku badań nad określeniem uwarunkowań i kierunków polityki przestrzennej w pasie bezpośredniego oddziaływania przewidywanej do realizacji autostrady A-2. Przebiega ona przez 5 województw, 29 powiatów i 76 gmin. Autostrada narusza strukturę przestrzenną w 26 gminach, przecina gminy, w których występują parki krajobrazowe i inne obszary chronione, a także gminy posiadające zbiorniki wód podziemnych wymagające specjalnego zagospodarowania. Opracowana została charakterystyka obszaru oddziaływania autostrady zawierająca: informacje ogólne (powierzchnia, liczba ludności i miast, stopień urbanizacji), wskaźniki gospodarcze (podmioty gospodarki narodowej, zatrudnienie i dochód gmin na 1 mieszkańca) oraz infrastrukturę społeczną (szkolnictwo ponadpodstawowe i wyższe, muzea, szpitale). Zidentyfikowane zostały problemy rozwoju w kategoriach ograniczeń i barier, zagrożeń i konfliktów oraz możliwości i szans. Za cele polityki przestrzennej uznano: - wykorzystanie autostrady A-2 jako stymulatora rozwoju gospodarczego i sieci osadniczej, - minimalizację zagrożeń wynikającą z budowy i eksploatacji autostrady, - wpisanie autostrady A-2 w funkcjonowanie istniejących struktur przestrzennych. Wydzielono 12 obszarów, dla których określona została zróżnicowana polityka przestrzenna. Autostrada A-2 jako czynnik stymulujący rozwój spowoduje: - otwarcie atrakcyjnych terenów dla kapitału krajowego i zagranicznego, - wymuszenie inwestycji przyspieszających rozwój i podnoszących jakość życia (centra kongresowe, tereny targowe i wystawowe, infrastruktura techniczna), - uporządkowanie i usprawnienie funkcjonowania systemów transportowych w skali ruchu tranzytowego oraz przemieszczania się dóbr i ludzi w różnej skali czasowej i przestrzennej, - wymuszenie zmian strukturalnych w zakresie: zatrudnienia, szkolnictwa, rolnictwa, produkcji i usług - wykorzystując w ten sposób lepiej specyfikę poszczególnych obszarów, - efektywniejsze wykorzystanie walorów turystycznych i wypoczynkowych, stanowiących istotny czynnik rozwoju, - tworzenie nowych miejsc pracy związanych z budową i eksploatacją autostrady. Na realizacji autostrady najwięcej skorzystają aglomeracje miejskie Poznania, Łodzi i Warszawy oraz miasta powiatowe powiązane z węzłami autostradowymi. Autostrada oddziaływać będzie na koncentrację zainwestowania miejscowego, podnosząc poziom urbanizacji w wymiarze ilościowym i jakościowym. Na obszarach aglomeracyjnych wzmocni powiązania wewnętrzne oraz wpłynie na intensyfikację zainwestowania terenu i to na wyższym poziomie technicznym i użytkowym. Odczuwalnym dla społeczeństwa pozytywnym efektem budowy autostrad powinien być wzrost zamożności ludności i otwarcie nowych możliwości realizacji indywidualnych i zbiorowych aspiracji ludności. Zarysowaną w pracach IGPiK politykę przestrzenną należy w dalszych pracach stopniowo konkretyzować w postaci programów i zadań stanowiących element regionalnych i lokalnych strategii rozwoju i planów zagospodarowania przestrzennego.
Strategia rozwoju jako podstawowy dokument ukierunkowujący procesy rozwojowe każdej jednostki administracyjnej. Główne elementy strategii: diagnoza prospektywna zakończona identyfikacją problemów rozwoju, wizja przyszłości poprzedzona określeniem pola działania wyznaczonego scenariuszem szans i zagrożeń, cele rozwoju w ujęciu hierarchicznym, wskazującym na ich znaczenie dla rozwoju danej jednostki, oraz kierunki działania konkretyzowane w postaci polityk, programów i zadań przypisanych odpowiednim strukturom zarządzania.
Regionalizacja kraju, decentralizacja władzy i samorządność terytorialna tworzą ramy funkcjonowania państwa i społeczeństwa. Regionalizacja wskazuje na trwałe zróżnicowania determinujące rozwój, decentralizacja umożliwia sprawne funkcjonowanie państwa, a samorządność terytorialna wpływa na możliwość kształtowania struktur społeczeństwa obywatelskiego. Warunki te spełnia podział kraju na 12 do 17 regionów.
Utrzymuje się różnica poglądów na miejsce i rolę polityki przestrzennej. W ustroju pluralizmu demokratycznego polityka nabiera charakteru podmiotowego. Na jej strukturę składają się uwarunkowania, cele i kierunki działania. Studium zagospodarowania przestrzennego województw nie ma obecnie charakteru przepisu prawnego. Służy jedynie jako platforma koordynacji działań administracji rządowej i samorządowej na tym poziomie.
Przeprowadzona dyskusja wskazuje na ogrom prac organizacyjnych, systemowych i prawnych, które są niezbędne do utworzenia i prawidłowego wykorzystania informacji geoprzestrzennej w Polsce.
Artykuł przedstawia wyniki badań prowadzonych w IGPiK (lata 2000-2001) nad przestrzennymi aspektami konkurencyjności. Za cel badawczy przyjęto rozpoznanie uwarunkowań i czynników wpływających na podnoszenie konkurencyjności, prowadzących do modyfikacji problematyki planowania przestrzennego oraz zasad formułowania polityki przestrzennej. Zastosowano zróżnicowane podejście do przedmiotu badań, tj. od rozważań teoretycznych nad istotą, pojęciem i miernikami konkurencyjności w kraju i Unii Europejskiej, poprzez badanie konkurencyjności województw i ich stolic, na ujęciu specjalistycznym kończąc (środowisko przyrodnicze, rolnictwo, komunikacja). Konkurencyjność jest wyrazem otwartości i elastyczności planowania przestrzennego oraz zdolności dostosowywania się do zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych. Aspekt przestrzenny konkurencyjności należy ujmować w trzech kategoriach, tj. terytorialności, koncentracji i zróżnicowania. Konkurencyjność powinna być wyeksponowana w trzech podstawowych elementach zintegrowanego planowania przestrzennego: - w diagnozie uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, wydobywającej trwałe i zmienne elementy decydujące o podnoszeniu konkurencyjności, - w celach rozwoju, ujętych hierarchicznie z pokazaniem priorytetów wskazujących na rolę konkurencyjności w rozwoju jednostek terytorialnych, - w kierunkach rozwoju konkretyzujących formy i sposoby działania, podnoszące konkurencyjność i łagodzące jego negatywne skutki. Konkurencyjność prowadzi do większego upodmiotowienia planowania przestrzennego przez identyfikację współzawodniczących podmiotów, decydujących o kształcie zagospodarowania przestrzennego. Podstawowym instrumentem podnoszenia konkurencyjności struktur terytorialnych jest koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, strategie rozwoju i plany zagospodarowania przestrzennego województw, strategie uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz plany miejscowe gmin, przetłumaczone na oferty i programy umożliwiające realizację ich ustaleń.
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 3 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.