Opracowanie zawiera wyniki produkcyjno-ekonomiczne 123 wielkoobszarowych gospodarstw sprywatyzowanych przebadanych w 1996 r. przez IERiGŻ. Jest to kontynuacja badań z lat ubiegłych. Z tegorocznych badań wynika, iż proces zmian własnościowych nie został zamknięty. Gospodarstwa sprywatyzowane poszukują form o wyższym stopniu prywatyzacji, gwarantujących nie tylko stabilność, ale również perspektywy rozwoju w przyszłości. Zmiany te związane są z upraszczaniem struktur organizacyjnych, zmniejszaniem ich obszaru oraz wzmocnieniem systemu motywacyjnego do racjonalnego gospodarowania. Zatrudnienie siły roboczej w gospodarstwach sprywatyzowanych uległo dalszemu zmniejszeniu - z 6,8 osób na 100 ha uż. rol, do 6,3 osób - stan w końcu 1995 r. Przyczyną tego jest wprowadzanie nowych technik i technologii produkcji. W 1995 r. wystąpił dość znaczny ruch ziemią, idący w kierunku powiększenia, jak i zmniejszenia obszaru. Przeciętny obszar uległ niewielkiemu zmniejszeniu. Dokonano pozytywnych zmian w strukturze majątku trwałego, na korzyść jego aktywnej części Gospodarstwa poszukiwały dalej wzrostu dochodów w powiększaniu bardziej opłacalnych kierunków produkcji rolniczej i pozarolniczej. Zmiany w zasiewach i pogłowiu zwierząt wskazują, iż gospodarstwa nastawiają się głównie na mniej pracochłonne, ale jednocześnie opłacalne kierunki produkcji łatwe do zmechanizowania. W 1995 r. badane gospodarstwa osiągnęły przeciętnie wynik finansowy dodatni (wskaźnik rentowności 6,9%). Wskaźnik ten należy ocenić jako dobry. W stosunku do 1994 r. nastąpiła wyraźna poprawa efektywności gospodarowania. Miało to miejsce przy kolejnym, stosunkowo nieznacznym już wzroście poziomu intensywności gospodarowania. Nakłady na 1 ha uż. rol. wzrosły z 2,03 tys. zł w 1994 r. do 2,65 tys. zł w 1995 r. Sytuacja ekonomiczno - finansowa we wszystkich formach własności była wyraźnie zróżnicowana. Daje się jednakże zauważyć wzrost udziału gospodarstw o wysokim i średnim poziomie sprawności gospodarowania, oraz siły ekonomicznej, a spadek udziału słabych ekonomicznie. W co ósmym gospodarstwie (rok temu w co piątym) sytuacja ekonomiczno - finansowa była trudna. Gospodarstwa te 1995 r. zamknęły stratą. Należy liczyć się, że znaczna część z nich może nie sprostać wymogom rynku, tak jak to miało miejsce w 10 przypadkach. Wymusi to potrzebę szukania nowych rozwiązań powtórnego zagospodarowania.