Wpływ statusu społeczno-ekonomicznego na zawartość wybranych witamin i składników mineralnych w diecie dorosłych mieszkańców Polski - Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności WOBASZ

• Autorzy: Waskiewicz A , Piotrowski W. , Sygnowska E. , Broda G. , Bielecki W. , Zdrojewski T. , Kozakiewicz K. , Biela U. , Posadzy-Malaczynska A.

Warianty tytułu

EN

Influence of socioeconomic status on vitamins and minerals intake in diet of adults Polish population - National Health Survey in Poland - Project WOBASZ

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: ocena związku pomiędzy poziomem statusu społeczno-ekonomicznego (SES) a spożyciem oraz stopniem realizacji norm na wybrane witaminy i składniki mineralne w dorosłej populacji ogólnopolskiej. Materiał i metodyka: Reprezentatywna próba mieszkańców całej Polski w wieku 20-74 lat (2714 mężczyzn i 3118 kobiet), od których w latach 2003-2005 zebrano informacje dotyczące cech socjoekonomicznych, sposobu żywienia i stosowania suplementacji. Wyniki: SES był pozytywnie związany ze spożyciem większości witamin i składników mineralnych. W grupach o wysokim w porównaniu do niskiego poziomie SES ogólne pobranie witaminy C było wyższe o 45% w grupie mężczyzn i o 43% w grupie kobiet, witaminy E odpowiednio o 14% i o 32%, witaminy B1 o 11% i o 23%, magnezu o 5% i 11%, wapnia o 18% i 13% oraz żelaza o 15% tylko u kobiet. We wszystkich grupach SES zawartość w diecie witamin A, C i E oraz żelaza (u mężczyzn) pokrywała normy na poziomie bezpiecznym. Zanotowano niedostateczne spożycie witaminy B1, wapnia, magnezu i żelaza (u kobiet), z tym że największe niedobory wymienionych składników odżywczych stwierdzono u osób o niskim poziomie SES.

EN

Aim: To examine the effects of socioeconomic status on intake and on the realization degree of the recommended dietary allowances (RDA) of vitamins and minerals intake in Polish adult population. Materials and methods: Representative sample of whole Polish population aged 20- 74 (2714 men and 3118 women) screened in years 2003-2005. Socioeconomic factors, nutrient intake and supplements use were obtained for all participants. Results: SES was positively associated with the majority of vitamins and minerals intake. In groups of high SES in comparison to low SES the intake of vitamin C was 45% higher in men and 43% in women, vitamin E 14% and 32% respectively, vitamin B1 11% and 23%, magnesium 5% and 11%, calcium 18% and 13% and iron 15% only in women. In all SES groups, intake of vitamins A, C, E and iron (in men) was on the safe level. However, vitamin B1, calcium, magnesium, iron (in women) was insufficient, especially in the low SES group.

Słowa kluczowe

PL

zdrowie czlowieka; Polska; dieta; wyksztalcenie; status spoleczno-ekonomiczny; normy zywienia; osoby dorosle; witaminy; spozycie zywnosci; zywienie racjonalne; skladniki mineralne; zywienie czlowieka; dochody ludnosci

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2006
• Tom: 33
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.287-299,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Waskiewicz A

• Instytut Kardiologii, Warszawa

autor

Piotrowski W.

autor

Sygnowska E.

autor

Broda G.

autor

Bielecki W.

autor

Zdrojewski T.

autor

Kozakiewicz K.

autor

Biela U.

autor

Posadzy-Malaczynska A.

Bibliografia

• 1. Beitz R., Mensnik G., Fischer B., et al.: Vitamins - dietary intake and intake from dietary supplements in Germany. Eur. J. Clin. Nutr., 2002, 56, 539.
• 2. Berberka J.: Żywność w strukturze wydatków gospodarstw domowych wybranych krajów Unii Europejskiej. Konsument żywności i jego zachowania w warunkach polskiego członkostwa w Unii Europejskiej. Pod red.: K. Gutkowska, L. Nawojek, Warszawa SGGW, 2005.
• 3. Broda G., Rywik S.: Wieloośrodkowe ogólnopolskie badanie stanu zdrowia ludności - projekt WOBASZ. Zdefiniowanie problemu oraz cele badania. Kardiol. Pol., 2005, 63, S601.
• 4. Chmielewska B.: Wykształcenie a poziom i struktura spożycia żywności. Wybrane problemy nauki o żywieniu człowieka u progu XXI wieku. Pod red.: A. Brzozowska, K. Gutkowska, Warszawa SGGW, 2004.
• 5. Czarnocińska J., Babicz-Zielińska E., Wądołowska L., i wsp.: Porównanie ważkości czynników wyboru warzyw i owoców spożywanych przez osoby dorosłe o różnym statusie zatrudnienia. Żyw. Człow. Metab., 2003, 30, 319.
• 6. Dennis B., Zhukovsky G., Shestov D., et al.: The association of education with coronary heart disease mortality in the USSR Lipid Research Clinics Study. Int. J. Epidemiol., 1993, 22, 420.
• 7. Groth M., Fagt S., Brondsted L.: Social determinants of dietary habits in Denmark. Eur. J. Clin. Nutr., 2001, 55, 959.
• 8. Gutkowska K.: Zróżnicowanie poziomu i struktury spożycia żywności w różnych typach gospodarstw domowych. Żyw. Człow. Metab., 2003, 30, 46.
• 9. Hulshof K., Brussaard J., Kruizinga A., et al.: Socio-economic status, dietary intake and 10y trends: the Dutch National Food Consumption Survey. Eur. J. Clin. Nutr., 2003, 57, 128.
• 10. Irala-Estevez J., Groth M., Johansson L., et al.: A systematic review of socio-economic differences in food habits in Europe: consumption of fruit and vegetables. Eur. J. Clin. Nutr., 2000, 54, 706.
• 11. Jankowska E., Kwiatkowska-Szleszkowska K., Łopuszańska M.: Wykształcenie a zachowania zdrowotne Polaków. Pol. Med. Rodz., 2000, 2-3, 465.
• 12. Kozakiewicz K., Tendera M., Piwoński J., i wsp.: Czynniki socjoekonomiczne i ich zróżnicowanie w populacji polskiej. Wyniki programu WOBASZ. Kardiol. Pol., 2005, 63, S649.
• 13. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., i wsp.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa PZWL, 2005.
• 14. Lindstrom M., Hanson B., Wirfalt E., et al.: Socio-economic differences in the consumption of vegetables, fruit and fruit juices. The influence of psychosocial factors. Eur. J. Pub. Health, 2001, 11, 51.
• 15. Lyle B., Mares-Perlman J., Klein B., et al.: Supplement users differ from nonusers in demographic, lifestyle, dietary and health characteristics. J. Nutr., 1998, 128, 2355.
• 16. Marques-Vidal P., Arveiler D., Evans A., et al.: Characteristics of male vitamin supplement users aged 50-59 years in France and Northern Ireland: the Prime Study. Int. J. Vitam. Nutr. Res., 2000, 70, 102.
• 17. Nadolna I., Kunachowicz H., Iwanow K.: Potrawy, skład i wartość odżywcza. Warszawa Prace IŻŻ, 1994.
• 18. Panagiotakos D., Pitsavos Ch., Manios Y., et al.: Socio-economic status in relation to risk factors associated with cardiovascular disease, in healtly individuals from the ATTICA study. Eur. J. Cardiovasc. Prev. Rehabil., 2005, 12, 68.
• 19. Pollard J., Greenwood D., Kirk S., et al.: Lifestyle factors affecting fruit and vegetable consumption in the UK Women’s Cohort Study. Appetite 2001, 37, 71.
• 20. Popielarska A., Żelazna K.: Wpływ dochodów na zachowania konsumentów na rynku mleka. Konsument żywności i jego zachowania w warunkach polskiego członkostwa w Unii Europejskiej. Pod red.: K. Gutkowska, L. Nawojek, Warszawa SGGW, 2005.
• 21. Roos E., Prattala R., Lahelma E., et al.: Modern and healthy?: Socioeconomic differences in the quality of diet. Eur. J. Clin. Nutr., 1996, 50, 753.
• 22. Ross E., Hirvonen T., Mikkila V, et al.: Household educational level as a determinant of consumption of raw vegetables among male and female adolescents. Prev. Med., 2001, 33, 282.
• 23. Rutkowska U., Kunachowicz H., Iwanow K., i wsp.: Jakość zdrowotna krajowych racji pokarmowych - badania analityczne i ocena teoretyczna. Cz. V. Zawartość wapnia, fosforu, magnezu, żelaza i potasu. Żyw. Człow. Metab., 2000, 27, 20.
• 24. Rywik S., Kupść W., Piotrowski W, i wsp. Wieloośrodkowe ogólnopolskie badanie stanu zdrowia ludności - projekt WOBASZ. Założenia metodyczne oraz logistyka. Kardiol. Pol., 2005, 63, S605.
• 25. Sanchez-Villegas A., Martinez J., Prattala R., et al.: A systematic review of socioeconomic differences in food habits in Europe: consumption of cheese and milk. Eur. J. Clin. Nutr., 2003, 57, 917.
• 26. Shimakawa T., Sorlie P., Carpenter M., et al.: Dietary intake patterns and sociodemographic factors in the atherosclerosis risk in communities study. Prev. Med. 1994, 23, 769.
• 27. Stelmach W., Kaczmarczyk-Chałas K., Mianowany M., i wsp.: Wpływ wykształcenia i wysokości dochodów na konsumpcje leków w reprezentatywnej próbie mieszkańców Łodzi w wieku 18-64 lat. Przegl. Lek., 2004, 61, 498.
• 28. Szajkowski Z.: Badania nad zawartością i wzajemnymi relacjami wybranych składników mineralnych w całodziennych racjach pokarmowych wytypowanych populacji z regionu Wielkopolski. Cz. IV. Wzajemne relacje między Fe i Cu. Nowiny Lek., 2000, 69, 24.
• 29. Szpak A., Pietrewicz M., Rybaczuk M., i wsp.: Ocena spożycia żywności i sposobu żywienia w okresie 9-letniej obserwacji populacji mężczyzn w wieku 35-44 lat w regionie północno-wschodnim Polski. Żyw. Człow. Metab., 1997, 24, 461.
• 30. Waśkiewicz A.: Jakość zdrowotna racji pokarmowej mieszkańców prawobrzeżnej Warszawy w latach 1993-2001 - badanie Pol-MONICA bis Warszawa. Roczn. PZH, 2003, 54, 197.
• 31.Windham C., Wyse B., Hanson R.: Nutrient density of diets in the USDA Nationwide Food Consumption Survey, 1977-78: I Impact of socioeconomic status on dietary density. J. Am. Diet. Assoc., 1983, 82, 28.
• 32. Ziemlański Ś., Bułhak-Jachymczyk B., Budzyńska-Topolowska J., i wsp.: Normy żywienia dla ludności w Polsce. Nowa Medycyna 1995, 5, 1.