Wplyw wezbranych zbiornikow retencyjnych w zlewni Prosny na transformacje ladunku substancji biogenicznych

• Autorzy: Malecki Z
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wpływ zbiorników retencyjnych na transformację ładunku substancji biogennych prześledzono na przykładzie dwóch zbiorników retencyjnych (Pokrzywnica, Murowaniec) w zlewni rzeki Prosny. Badania z lat 2004-2006 dotyczyły: średnich stężeń rocznych azotu i fosforu całkowitego na dopływie i odpływie ze zbiorników w punktach (przekrojach) pomiarowych oraz średnich rocznych objętości zbiorników, ilości wymian wody w ciągu roku w zbiornikach. Umożliwiło to stosunkowo w miarę dokładnie przybliżyć się do rzeczywistych wielkości rocznego ładunku substancji biogenicznych zatrzymywanych (,,wytrącanych”) w badanych zbiornikach. Wyniki pokazały także zmienną rolę zbiorników retencyjnych w transformacji biogenów, co wskazuje na konieczność dalszego kontynuowania badań pod kątem analizy zależności masy ładunku nutrientów, a możliwościami zbiorników w zakresie ich adaptacji.

EN

Effect of retention reservoirs on transfonnation of biogenic substances load was traced for example of two retention reservoirs (Pokrzywnica, Murowaniec) in Prosna river catchment. Studies from years 2004-2006 regarded: mean annual concentration of nitrogen and total phosphoms on inlet and outlet of reservoirs in measurement points (cross-sections), and annual mean reservoirs volume, water exchange amounts during year in reservoirs. It made possible relatively precisely near to real amounts of annual load of biogenic substances fixed (precipitated) in the investigated reservoirs. The results have showed also changeable role of retention reservoirs in biogen transfonnation; which points necessity of studies further continuation under angle-of analyse, relation of nutrients load mass and possibilities of reservoirs in the scope of their adaptation.

Słowa kluczowe

PL

fitoplankton; oczyszczalnie biologiczne; transformacja; pierwiastki biogenne; osady denne; zlewnie rzek; systemy rzeczno-zbiornikowe; nutrienty; sinice; zlewnia Prosny; zbiorniki retencyjne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie
• Rocznik: 2009
• Tom: 52
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.3-8,fot.,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Malecki Z

• Polskie Towarzystwo Inzynierii Ekologicznej, Oddzial Ziemi Kaliskiej

Bibliografia

• BARTOSIEWICZ A.: 1990. Chemizm wód gruntowych w zlewni użytkowej rolniczo w warunkach glebowo-klimatycznych Równiny Kościańskiej. [W:] Obieg wody i bariery biogeochemiczne w krajobrazie rolniczym. Wydaw. Nauk. UAM w Poznaniu: 127-142.
• CLARK MJ., CRESSER M.S, SMART R., CHAPMAN PJ., EDWARDS A.C.: 2004. The influence of catchment charactenstics on the seansonality of carbon and nitrogen species concentratíons in upland rivers of Northern Scotland, Biogeochemistry, 68.
• FLORCZYK H.: 1982. Współczynniki jednostkowego odpływu fosforu i azotu z wybranych zlewni obszaru Polski Ochrona Środowiska [NOT PZITS Wrocław] 1 (11), s. 21-28
• GARDNER C.M.K., COOPER D.M., HUGHESS: 2002. Phosphorus insoils and field drainage water in the Thame catchment, UK. The Science of the Total Environment”, 282/283; 253-262.
• GALICKA W, KRUK A., ZIĘBA G.: 2003. Dopływ związków bíogennych do zbiornika zaporowego Jeziorsko, w: Bory Tucholskie II. Zasoby i ich ochrona. Red. K. Gwoździński, wydaw. Uniw. Łódzki, s. 153-163.
• GIERCUSZKIEWICZ-BAJTLIK M.: 1990. Prognozowanie zmian jakości wód stojących, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.
• GOŁOWIN S., FLORCZYK H.: 1979. Badania nad zakreśleniem stopnia eutrofizacji i metod jej kontroli w zbiornikach wodnych, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa-Wrocław, s. 90 (maszynopis)
• KRZEMIEŃ E., KURZBAUER A., PAWLIK-DOBROWOLSKI J.: 2003. Znaczenie badań składu chemicznego opadów w problematyce rolniczych zanieczyszczeń obszarowych. Mat. Sem. IMUZ, Falenty, s. 26, 45-52.
• MAŁECKI Z.: 2005. Zbiorniki retencyjne w powiecie kaliskim. Pokrzywnica (Szale) k/Kalisza. Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, Lublin.
• MAŁECKI Z.: 2005. Zbiorniki retencyjne w_powiecie kaliskim - Murowaniec k/Koźminka, Wielowieś Klasztorna k/Brzezin. Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, Lublin.
• MAŁECKI Z.: 2008. Ocena wpływu wybranych zbiorników retencyjnych na środowisko w zlewni rzeki Prosny. Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, Lublin. Rozprawa naukowa.
• MILLER J.D., HIRST D.: 1998. Trends in concentrations of solutes in an upland catchment in Scotland, The Science of the Total Environment, 216.
• MOSIEJ J.: 1999. Przyrodnicze-techniczne uwarunkowania gospodarowania wodą w dolinie rzeki Ner. Rozp. Nauk. i Monogr. Nr 222, Wydaw. SGGW w Warszawie.
• PETERS N.E., KANDELL S. J.: 1999. Evaluation of stream water quality in Atlanta, Georgia and the surrounding region (USA). W: Ellis J .B (red.). Impact of Urban Growth on Surface Water and Ground Water Quality. JAHS Publ No. 259, JAHS Press, Wallingford, 279-290.
• PIJANOWSKI Z., KANOWNIK W.: 1997. Zmienność stężeń wybranych substancji chemicznych w wodach powierzchniowych przepływających przez tereny wiejskie a różnym zagospodarowaniu. Rocz. AR Poznań, CCXCIV, Melior. Inż. Środ. 19, cz. 2, s, 347-358.
• TAYLOR A.W, EDWARDS W.M., SIMPSON E.C.: 1997. Nutrients in streams draining woodland and farmland near Coshoton, Ohio, Water Resour, Res. 7,1.
• THORNTON G. J. P., DISE N. B.: 1998. The influence of catchments characteristics, agricultural activities and atmospheric deposition on the Chemistry of small stream the English Lake District. The Science on the Total Environment, s. 63-75, 216.
• ŻBIKOWSKI A., ŻELAZO J.: 1994. Ochrona środowiska w budownictwie wodnym. Materiały informacyjne MOŚZNiL. P.p 156.