W opracowaniu omówiono najważniejsze cechy świadomości ekonomicznej i ekologicznej, a także świadomości narodowej i historycznej oraz ich rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym i tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego. Świadomość ekonomiczna oznacza zdawanie sobie sprawy z celów prowadzenia działalności gospodarczej i zasad funkcjonowania rynku przynajmniej w takim stopniu, aby przydało się to w życiu zawodowym i gospodarstwie domowym także absolwentom szkół i uczelni niezwiązanych z ekonomią. Na tej samej zasadzie świadomość ekologiczną zdefiniowano jako zespół idei i teorii oraz powszechnie przyjętych poglądów i wyobrażeń o związku między społeczeństwem i gospodarką a przyrodą, w tym zwłaszcza o zagrożeniach dla środowiska naturalnego i potrzebie jego ochrony. Omówiono również podstawowe pojęcia i procesy gospodarcze oraz ekologiczne, a także klasyfikacje zanieczyszczeń środowiska i strat z tego powodu oraz składniki kosztów ochrony środowiska - z myślą o wykorzystaniu tych ujęć w pracach dyplomowych