Artykuł opiera się na analizie wybranych elementów rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy Tomice położonej w woj. małopolskim. Celem opracowania jest łączna ocena mierzalnych, środowiskowych zasobów rolniczej przestrzeni produkcyjnej (wyznaczonej miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego strefy RP). Elementarne analizy dotyczyły jakości i przydatności rolniczej gleb, kategorii ochrony gleb o najwyższych klasach bonitacyjnych oraz stopni uwilgotnienia gleb. Łączna ocena bonitowanych elementów pozwoliła na wyznaczenie terenów rolniczej przestrzeni produkcyjnej najbardziej cennych pod kątem rolniczoprzyrodniczym. Kolejny aspekt dotyczył wyznaczenia terenów, które ze względu na swoje wadliwości, mogą stanowić rezerwę terenów przeznaczanych na cele nierolnicze. Do badania wybranych elementów środowiskowych rolniczej przestrzeni produkcyjnej zastosowano podstawowe techniki geoprocessingu. Analizy opracowano w programie Quantum GIS.
The synthesis presents the results of studies carried out in Poland and neighbouring countries on the transformation of soils on the dehydrated fen-peats. The synthesis includes the review of about 300 published papers. Various transformation processes in soil structure and other physical properties, with special attention paid to the changes in pore volume and related retention abilities and air-water ratio in soils, are described. Also discussed are the biological and chemical changes in soil material, both the mineral and organic one. Phenomena associated with degradation, such as the decline in the productivity of these soils, and the way of their agricultural use are also highlighted together with the evaluation of the impact of transformation of dehydrated peat soils on the needs of environment protection.