Wyniki wyszukiwania

1

Rolnictwo rodzinne a świat w przyszłości

100%

Michalska S.

Wieś i Rolnictwo

|

2015

|

nr 1.1

2

Specyfika rolnictwa rodzinnego w Polsce: ciężar przeszłości i obecne uwarunkowania

75%

Halamska M.

Wieś i Rolnictwo

|

2015

|

nr 1.1

Przyjmując, że gospodarstwa rodzinne to rolnicze jednostki produkcyjne, w których własność i praca ściśle powiązane są z rodziną, autorka analizuje funkcjonowanie rolnictwa rodzinnego w Polsce w okresie 1990–2012. Zgodnie z założeniem, że o sposobie funkcjonowania gospodarstw decyduje ciężar przeszłości, zamiary na przyszłość oraz obecne uwarunkowania, sporo uwagi poświęca każdemu z tych czynników. Osadzając analizę w historycznym tle, podkreśla znaczenie późnego zniesienia pańszczyzny, dokonanego przez państwa zaborcze, meandrów reform rolnych w okresie 1919–1944 oraz nieodległego okresu 1948–1989, kiedy rolnictwo rodzinne wtopiło się w centralnie planowaną gospodarkę niedoboru. W tym ostatnim okresie gospodarstwa rodzinne wykształciły specyficzne mechanizmy funkcjonowania, które widoczne są do dzisiaj. Analiza okresu 1990–2012 oparta jest na danych Głównego Urzędu Statystycznego, badaniach własnych oraz innych publikowanych. Prowadzona jest na zbiorowości indywidualnych gospodarstw rolnych o pow. 1 ha, opierających się na rodzinnej sile roboczej. Rozbita jest na dwa podokresy: transformacji postkomunistycznej w latach 90. oraz po roku 2002, tj. okresie prawie pokrywającym się z akcesją do UE. W pierwszym zarysował się proces powstawania rolnictwa dualnego, kiedy gospodarstwa rodzinne stworzyły dwie zbiorowości: gospodarstw silnie związanych z rynkiem, większych i modernizujących się (profesjonalnych – 1/3 ogółu) oraz drobnych, ekstensywnych i produkujących głównie na samozaopatrzenie (quasi-chłopskich – 2/3). W drugim – funkcjonowanie i przekształcenia gospodarstw dokonują się pod wpływem WPR. Możliwości modernizacji wykorzystują przede wszystkim gospodarstwa profesjonalne; proces ten przebiega klasycznie. Specyficzne są natomiast mechanizmy funkcjonowania dość stabilnej grupy gospodarstw quasi-chłopskich, niezależnych od rynku, posiadających pozarolnicze dochody i rolnicze bezpieczeństwo socjalne. Gospodarstwa te są oryginalnym produktem zatrzymanej kolektywizacji i zahamowanej modernizacji w okresie PRL, postkomunistycznej transformacji, a obecnie podwójnie kontrolowanej modernizacji.

3

Znaczenie rolnictwa rodzinnego w procesach rozwoju. Wnioski i rekomendacje

63%

Sourisseau J. M., Bonnal P., Marzin J., Losch B., Bosc P. M.

Wieś i Rolnictwo

|

2015

|

nr 1.1

Rolnictwo rodzinne we współczesnym świecie jest dominującą formą organizacji produkcji rolnej, pełniąc ważne funkcje ekonomiczne (bezpieczeństwo żywnościowe i zatrudnienie), środowiskowe i społeczne. Jest ogromnie zróżnicowane, co wynika z różnych relacji między takimi cechami, jak: dostęp do zasobów, zdolności inwestycyjne, autokonsumpcja, charakter związków z rynkiem, system aktywności zawodowej rodziny, zróżnicowanie/specjalizacja produkcji, substytucja rodzinnej siły roboczej przez kapitał oraz cele działalności i osiągane rezultaty. Nowoczesne i intensywne gospodarstwa rodzinne w krajach wysoko rozwiniętych (Europa, Ameryka Północna, Australia), które przeszły klasyczną drogę modernizacji rolnictwa, stanowią tylko ok. 2% zbiorowości gospodarstw rodzinnych świata. Oznacza to, że przywoływany od czasu rewolucji przemysłowej efekt konwergencji jest pozorny. Oznacza to także, że powtórzenie klasycznej trajektorii rozwoju, opartej na modernizacji rolnictwa rodzinnego, skutkującej gwałtownym wzrostem wydajności pracy w rolnictwie oraz strukturalnej dywersyfikacji gospodarki, jest w najbliższych dziesięcioleciach niemożliwe. Sprawiają to, przede wszystkim w Azji oraz Afryce, względy demograficzne (presja na rynki pracy i braki żywności) oraz finansowe. Opierając się na diagnozie sytuacji rolnictwa rodzinnego w świecie (statystyka FAO oraz licznie przywoływane badania), autorzy postulują redefinicję kanonu globalnej polityki względem rolnictwa rodzinnego. Powinna ona być całościowa i wielosektorowa oraz opierać się przede wszystkim na: uznaniu różnorodności gospodarstw rodzinnych, wielofunkcyjności rolnictwa rodzinnego z postulatem docenienia produkcji dóbr publicznych, poddaniu kontroli wpływu mechanizmów rynkowych i spekulacyjnych, wzmocnieniu działań kolektywnych i ograniczających ryzyko w rolnictwie oraz dowartościowania specyfiki tej formy organizacji, polegającej na związkach rodziny i gospodarstwa. Wymaga to także stworzenia nowych ram instytucjonalnych dla rolnictwa rodzinnego i dostosowania polityk rolnych do specyfiki terytorialno-regionalnej.

4

Współczesne rolnictwo rodzinne: polimorficzna rzeczywistość i mity

63%

Halamska M.

Wieś i Rolnictwo

|

2014

|

nr 2

Autorka analizuje aktualny stan rolnictwa rodzinnego na świecie. Wobec wielorakiego zróżnicowania gospodarstw rodzinnych wskazuje na trudności w definicji zjawiska, którego istota tkwi w powiązaniu - głównie przez pracę - rodziny z gospodarstwem rolnym. Opierając się na literaturze i statystykach FAO, kreśli współczesny, zróżnicowany obraz gospodarstw rodzinnych w dzisiejszym świecie oraz ich funkcje ekonomiczne, środowiskowe i społeczne. Na tym ogólnym tle krótko charakteryzuje gospodarstwa rodzinne w Polsce, wskazując na braki analizy, przede wszystkim ich funkcji ukrytych oraz dysfunkcji.

5

Gospodarstwa rodzinne wobec wyzwań wyżywienia i ochrony środowiska – ujęcie globalne

63%

Zegar J. S.

Wieś i Rolnictwo

|

2012

|

nr 4

Świat stoi w obliczu wielu wyzwań – nie po raz pierwszy zresztą, ale po raz pierwszy wyzwania mają charakter globalny (planetarny). Dwa są szczególnie istotne. Jedno wiąże się z wyżywieniem, drugie zaś z zachowaniem habitatu ludzkiego - globalnego ekosystemu (biosfery). W odniesieniu do wyżywienia podstawowy problem polega na wytworzeniu dostatecznego quantum produktów rolniczych, ale ważna jest także dostępność ekonomiczna żywności oraz jej jakość, ponieważ wszystkie te elementy przesądzają o bezpieczeństwie żywnościowym. W odniesieniu do biosfery podstawowy problem wynika z tego, iż system gospodarczy społeczności planetarnej przekroczył jej pojemność czyli mówiąc inaczej obecne pokolenie ludzi żyje na koszt przyszłych generacji. Taka sytuacja jest oczywiście niemożliwa do utrzymania na dłuższą metę.W sprostaniu wymienionym wyzwaniom szczególne miejsce przypada rolnictwu. W odniesieniu do pierwszego wyzwania – wyżywienia – sprawa jest oczywista, bo to właśnie rolnictwo dostarcza lwiej części produktów służących temu celowi. Rybołówstwo, myślistwo, leśnictwo i inne sfery pozyskiwania produktów żywnościowych pełnią rolę uzupełniającą. W odniesieniu do wyzwania drugiego – ochrony środowiska – sprawa także staje się oczywista, jeśli uwzględnimy powierzchnię Ziemi, która jest użytkowana ergo zarządzana przez rolnictwo oraz rozległe interakcje rolnictwa i środowiska. W artykule poszukujemy odpowiedzi na pytanie czy gospodarstwa rodzinne mogą współcześnie podołać tym wyzwaniom. Rozważania rozpoczniemy od uwag ogólnych dotyczących gospodarstw rodzinnych. Następnie przybliżymy dwa wyszczególnione wyzwania, po czym odniesiemy się do sprawności gospodarstw rodzinnych w kontekście tych wyzwań. Chodzi bowiem o to, aby wyzwaniom podołać w sposób efektywny − w społecznym ujęciu efektywności. Rozważania zamkniemy uwagami o przyszłości gospodarstw rodzinnych w dobie globalizacji.

6

Zmiany efektywnosci gospodarowania w rolnictwie rodzinnym

63%

Bud-Gusaim J.

Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej

|

1995

|

nr 27

95-109

7

Rolnictwo rodzinne w procesie transformacji. Czynniki i bariery upodmiotowienia

51%

Gorlach K., Serenga Z.

Wieś i Rolnictwo

|

1994

|

nr 3/4

Ograniczanie wyników

6 Wieś i Rolnictwo

1 Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej

2 Halamska M.

1 Bonnal P.

1 Bosc P. M.

1 Bud-Gusaim J.

1 Gorlach K.

1 Losch B.

1 Marzin J.

1 Michalska S.

1 Serenga Z.

1 Sourisseau J. M.

1 Zegar J. S.

3 2015

1 2014

1 2012

1 1995

1 1994

Rolnictwo rodzinne a świat w przyszłości

Specyfika rolnictwa rodzinnego w Polsce: ciężar przeszłości i obecne uwarunkowania

Znaczenie rolnictwa rodzinnego w procesach rozwoju. Wnioski i rekomendacje

Współczesne rolnictwo rodzinne: polimorficzna rzeczywistość i mity

Gospodarstwa rodzinne wobec wyzwań wyżywienia i ochrony środowiska – ujęcie globalne

Zmiany efektywnosci gospodarowania w rolnictwie rodzinnym

Rolnictwo rodzinne w procesie transformacji. Czynniki i bariery upodmiotowienia