W pracy porównano dobową wydajność, skład chemiczny, jakość cytologiczną oraz wartość energetyczną mleka pozyskiwanego od krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej (PHF CB) oraz montbeliarde (MO). Analizowano wpływ na wartość energetyczną mleka: sezonu, poziomu dobowej wydajności mleka i jego jakości cytologicznej oraz kolejnej laktacji i jej fazy. Wykazano, że w porównaniu z rasą polską holsztyńsko-fryzyjską odmiany czarno-białej mleko krów montbeliarde charakteryzowało się korzystniejszym składem chemicznym i wyższą jakością cytologiczną. Na wartość energetyczną mleka krów PHF CB istotnie wpływały wszystkie uwzględnione czynniki, a największe wahania (85,1 kcal/kg) obserwowano na początku laktacji. Wartość energetyczna mleka krów montbeliarde była wyższa o 40,9 kcal/kg i w obrębie analizowanych czynników (za wyjątkiem sezonu) była stabilniejsza niż rasy PHF CB. Stwierdzono, że korzystniejszy skład chemiczny, niższa liczba komórek somatycznych oraz lepsza stabilność w zakresie wartości energetycznej mleka krów montbeliarde może wskazywać na dużą przydatność tej rasy do produkcji mleka.
Celem badań była analiza wpływu kolejności laktacji i jej okresu po wycieleniu, dobowej wydajności mleka i pory roku na liczbę komórek somatycznych w mleku krów rasy montbeliarde. W badaniach wykorzystano wyniki z 7187 próbnych udojów, przeprowadzonych w latach 2006–2010 u 286 krów. Wykazano, że zwierzęta te produkowały mleko charakteryzujące się wysoką jakością cytologiczną. Średnia liczba komórek somatycznych wynosiła 465 tys.・ ml–1, a 76,3% prób zawierało ich do 400 tys.・ ml–1. Liczba komórek somatycznych i udział prób wskazujących na pogarszanie jakości cytologicznej mleka zwiększały się w kolejnych laktacjach i okresach po wycieleniu, a zmniejszały wraz ze wzrostem wydajności dobowej oraz w miesiącach zimowych. Stwierdzono także, że pielęgnacja wymion jest bardzo ważnym elementem dbałości o jakość cytologiczną mleka, bez względu na wiek zwierząt, fazę laktacji, dobową wydajność czy porę roku. W obrębie każdego z branych pod uwagę czynników stwierdzano próby mleka wskazujące na problemy zdrowotne wymion u krów.
In the paper the influence of daily milk yield in peak lactation, milk yield during 305 days after calving and number of cows’ calving on frequency of lactations longer than 305-day standard were analyzed. It was also estimated the influence of extended lactation on milk yield and milk composition. The research were carried out in a herd including 220 Polish Holstein-Friesian cows of Black-And-White variety. The animals were housed in a loose barn and were fed a balanced TMR. The research included 384 lactations, which were longer at least 1 day than 305-day standard, and were selected out from 488 complete lactations. It was found that frequency of extended lactations was 78.7%, and moreover the most frequently (25.0%) the period of extension lasted up to 30 days. During extension period milk production was higher by 2.5–43.0% in compare to milk yield in standard lactation. Lactation extending was slightly connected with milk yield per 1 day of complete lactation. Values of this trait were highest in the case of lactation extended maximally by 60 days.