Ryby oraz przetwory rybne są ważnym elementem zbilansowanej diety człowieka. Pomimo wysokiej wartości odżywczej mogą być one jednak źródłem metali ciężkich. Celem badań było określenie wpływu gatunku i środowiska życia na zawartość ołowiu w tkance mięśniowej ryb oraz oszacowanie pobrania tego pierwiastka ze 100 g mięsa, uwzględniając najniższe dawki wyznaczone (Benchmark Dose Lower Confidence Limit - BMDL) dla dzieci i dorosłych. Badaniami objęto sześć gatunków ryb żyjących w różnym środowisku: ryby morskie – śledź i dorsz, ryby słodkowodne dzikie – płoć i okoń oraz ryby z akwakultury – pstrąg tęczowy i karp. Zawartość ołowiu oznaczono metodą bezpłomieniowej atomowej spektrometrii absorpcyjnej z wykorzystaniem spektrometru SpectrAA 880Z (Varian). Do analizy wyników zastosowano jednoczynnikową analizę wariancji. Wykazano istotny wpływ gatunku i środowiska życia na zawartość ołowiu w tkance mięśniowej ryb. Istotnie (p ≤ 0,05) najmniejszą zawartość Pb (0,0429 mg·kg-1) oznaczono w mięśniach ryb z akwakultury, natomiast mięśnie ryb morskich i słodkowodnych dziko żyjących zawierały zbliżoną zawartość ołowiu (odpowiednio 0,1419 i 0,1644 mg·kg⁻¹). Najwięcej ołowiu zawierały mięśnie śledzi (0,2349 mg·kg⁻¹) i płoci (0,2145 mg·kg⁻¹), najmniej – pstrągów tęczowych i karpi (około 0,043 mg·kg⁻¹). Oszacowano, że bezpieczna dla dzieci porcja mięsa śledzi i płoci (uwzględniająca najniższe dawki wyznaczające BMDL01) nie powinna przekraczać odpowiednio 75 g i 82 g.
Pobranie ołowiu z racjami pokarmowymi przez mieszkańców strefy ochronnej Huty im. T. Sendzimira wynosiło 44% PTWI niezależnie od sezonu. Poziom kadmu w racjach pokarmowych pobieranych jesienią stanowił 143% wartości dopuszczalnej, a w pobieranych wiosną był istotnie niższy i wynosił 99%. Uzyskane współczynniki zmienności wynoszące ok. 65% zarówno dla ołowiu, jak i dla kadmu świadczą o bardzo dużym rozproszeniu powtórzeń wokół średnich wartości pobrania wymienionych metali.
Oszacowano i oznaczono pobranie ołowiu i kadmu z całodziennymi racjami pokarmowymi, pochodzącymi z rejonu oddziaływania Huty Miedzi „ Głogów" Średnie tygodniowe pobranie ołowiu wahało się w zakresie 27-63% PTWI, kadmu 24-52% PTWI.
Celem pracy była ocena pobrania ołowiu z żywnością, na przestrzeni lat 1993-1997, w sześciu typach gospodarstw domowych. Wykazano, że pobranie ołowiu w przypadku zawartości maksymalnej stanowiło średnio dla badanych typów gospodarstw domowych 118% wartości tymczasowego tolerowania pobrania tygodniowego, natomiast w przypadku średniej zawartości w produktach było stosunkowo niskie i nie przekraczało ustalonej wartości PTWI. Głównymi źródłami ołowiu w diecie były produkty zbożowe, warzywa i przetwory oraz produkty mięsne.
Oznaczono i obliczono pobranie ołowiu, kadmu i rtęci z całodobowymi racjami pokarmowymi osób dorosłych mieszkających na terenie województwa lubelskiego. Omówiono również rozkład pobrania wymienionych pierwiastków na poszczególne grupy produktów spożywczych. Kadm i ołów oznaczono techniką ekstrakcyjną atomowej spektrometrii absorpcyjnej, a rtęć tą samą metodą wykorzystując technikę zimnych par.
Na podstawie danych o spożyciu wybranych grup produktów, pochodzących z wywiadów żywieniowych przeprowadzonych w jednej grupie kobiet oraz dwóch grupach młodzieży żeńskiej i męskiej z województwa legnickiego oszacowano pobranie rtęci. Stwierdzono dość znaczne zróżnicowanie średniej masy spożywanych produktów pomiędzy badanymi subpopulacjami. Pobranie rtęci było większe w badanych grupach młodzieży męskiej niż grupach młodzieży żeńskiej i kobiet, ale w żadnej z grup, nawet przy maksymalnym skażeniu produktów, nie przekraczało 17% tolerowanego tygodniowego pobrania ustalonego przez FAO/WHO.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.