Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 1 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  obszary mlodoglacjalne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 1 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
Gleby mineralne Poj. Mazurskiego i Równiny Sępopolskiej przedstawiono na tle wydzielonych na tym obszarze 9 typów krajobrazów młodoglacjalnych, które dobrze charakteryzują warunki siedliskowe. Na omawianym obszarze widoczna jest wyraźna południkowa zmienność pokrywy glebowej. Dla krajobrazów części północnej typowe są gleby ciężkie i bardzo ciężkie wytworzone ze zwięzłych glin i iłów, głównie reprezentowane przez gleby brunatne i czarne ziemie. W środkowej pojeziernej części duży areał zajmują gleby brunatne właściwe zaliczane do kategorii gleb średnich, którym towarzyszą gleby płowe o lżejszym uziarnieniu. W krajobrazach silnie urzeźbionych występują gleby deluwialne. Na południu w krajobrazach falistych oraz płaskich równin piaszczystych występuje zdecydowana przewaga gleb bardzo lekkich, głównie rdzawych i bielicowych. Uzyskana charakterystyka gleb mineralnych, rozpatrywana na tle warunków siedliskowych w jednostkach krajobrazowych, umożliwia przedstawienie wniosków odnośnie ich prawidłowego użytkowania zapewniającego równowagę środowiska przyrodniczego.
W artykule przedstawiono wyniki waloryzacji pokrywy glebowej wybranych powierzchni wzorcowych reprezentujących typowe obszary młodoglacjalne Polski północno-wschodniej. Waloryzację przeprowadzono opracowaną w Katedrze Gleboznawstwa i Ochrony Gleb UWM w Olsztynie metodą polegającą na punktowej ocenie wybranych cech pokrywy glebowej. Prace wykonywane były na trzech reprezentatywnych powierzchniach wzorcowych w makroregionie Pojezierza Mazurskiego i mezoregionie Równiny Sępopolskiej występujących w trzech strefach krajobrazowych. Jest to strefa równin zastoiskowych, wysoczyzn morenowych oraz równin sandrowych. Przeprowadzona waloryzacja wykazała bardzo duże zróżnicowanie pokrywy glebowej. Różnice te mają istotny wpływ na sposób użytkowania, występujące zagrożenia i potrzeby ochrony. W strefie równin zastoiskowych reprezentowanych przez powierzchnię Dzietrzychowo wysoko ocenione gleby mineralne (58,6 punktów) pozwalają na prowadzenie intensywnej gospodarki rolnej nie zagrażającej środowisku. Na powierzchni Baranowo w strefie wysoczyzn morenowych gleby mineralne zostały ocenione korzystnie (40,9 punktów). Ich zagrożeniem może być erozja wodna. Ważną rolę na badanym obszarze odgrywają gleby hydrogeniczne, których właściwości ułatwiają ochronę i renaturyzację. Nisko ocenione piaszczyste gleby mineralne powierzchni Siódmak w strefie równin sandrowych (16,5 punktów) są mało odporne na zagrożenia i degradację. Dużej troski wymagają ulegające niekorzystnym przemianom gleby hydrogeniczne (28,2 punktów). Z tego względu gospodarowanie proekologiczne na terenach sandrowych jest szczególnie potrzebne.
Praca przedstawia przebieg mineralizacji azotu w glebach torfowych dwóch obiektów wyraźnie różniących się diametralnie warunkami siedliskowymi. Pozostająca w stanie akumulacji gleba torfowa bagienna (PtIIaa) torfowiska Zielony Mechacz posiada właściwości typowe dla oligotroficznych torfów wysokich. Proces mineralizacji azotu zatrzymał się tam na etapie amonifikacji. Stosunkowo dużo N-NH₄ uwalniało się wiosną z gleby przesuszonej przy kopalni torfu. Na obiekcie Łańsk występują torfowiska niskie z typowymi dla nich właściwościami fizycznymi. W glebie torfowo-murszowej torfowiska odwodnionego (MtIIcb) miało miejsce zwłaszcza wiosną wzmożone uwalnianie N mineralnego przy wyraźnej przewadze azotanów. Mineralizacja azotu w glebie torfowo-bagiennej (PtIcgy1) na torfowisku naturalnym była zahamowana. Kompleksowe rozpoznanie warunków siedliskowych badanych obiektów jest pomocne dla kontroli i ograniczania mineralizacji azotu w glebach torfowych.
W realizowanym w latach 1993-1996 projekcie badawczym uzyskano szczegółową charakterystykę gleb mineralnych i hydrogenicznych makroregionu Pojezierza Mazurskiego i mezoregionu Równiny Sępopolskiej na tle wydzielanych na tym terenie 9 typach krajobrazu młodoglacjalnego. Występująca wyraźna południkowa zmienność i zróżnicowane właściwości pokrywy glebowej wskazują na konieczność wyodrębnienia trzech obszarów, w których zachowanie równowagi ekologicznej środowiska wymaga odmiennego postępowania. Podstawową funkcją odpornego na zmiany i degradację obszaru północnego z przewagą gleb ciężkich i małą powierzchnią siedlisk hydrogenicznych powinna być produkcja rolnicza. W środkowym obszarze pojeziernym wyróżniającym się wyjątkowymi walorami przyrodniczymi, proekologiczne użytkowanie gleb ma znaczenie priorytetowe. Na tym terenie koncentrują się zagrożenia erozyjne. W ostatnich latach ujemnym zjawiskiem jest koniunkturalne użytkowanie ziemi. Szczególną rolę w środowisku odgrywają gleby hydrogeniczne występujące przeważnie na małych obiektach. Przedstawiono zasady ich użytkowania, ochrony i renaturalizacji w dopasowaniu do właściwości siedlisk. Obszar południowy wyróżnia się dominacją - wymagających ulepszania - gleb lekkich oraz znacznym areałem podatnych na przesuszenie i przemiany gleb hydrogenicznych. Podsiąkowy, topogeniczny sposób zasilania siedlisk sprawia, że regulowanie stosunków wodnych można przeprowadzać tylko na dużym terenie. Z tego względu użytki zielone, grunty orne oraz lasy powinny zajmować odrębne obszary z dostosowanym do ich wymagań uwilgotnieniem gleb.
The aim of studies was the recognition of the contemporary denudation considering tillage translocation and water soil erosion. This study was performed in the typical last glacial relief. The Cs-137 inventory was analysed along two hillslope profiles and at their footslopes. The value of soil erosion and sedimentation was calculated using the proportional model and the simplified mass balance model. Studies showed that eroded soil from upper and middle segments of the slopes was re-deposited on concave segments of the slopes. The erosion rate was 0.5-1.6 mm on the top of hills and 0.8-3.2 mm on their slopes. The deposition occurs on the concave slope at rate of 3.8-6.6 mm per year on average. Erosion-deposition balance indicate that the small part of eroded soil was exported to the valley bottom and bottom of depression. The share of the water rill and interrill erosion in the total of topsoil erosion is range from 1 to 10% depending on used model. Tillage translocation is the main process shaped a small hills in the last glacial ares.
W pracy przedstawiono charakterystykę oraz rozmieszczenie w makroregionie Poj. Mazurskiego i mezoregionie Równiny Sępopolskiej 9 typów krajobrazów młodoglacjalnych. Wykazano, że jednostki krajobrazowe różnią się pod względem rzeźby terenu, występowania utworów geologicznych oraz sposobu krążenia i gromadzenia wód. Jednocześnie stwierdzone prawidłowości w rozmieszczeniu i właściwościach krajobrazów umożliwiły połączenie ich w trzy strefy litologiczne, określane jako równiny zastoiskowe, wysoczyzny morenowe i równiny sandrowe. Rozciągają się one równoleżnikowo, kolejno od północy ku południu badanego obszaru. Zebrane wyniki mogą być pomocne przy opracowywaniu prawidłowych zasad ochrony, gospodarowania i sposobów rolniczego użytkowania terenów młodoglacjalnych.
Torfowiska źródliskowe są to specyficzne mokradła zasilane wodą gruntową (torfowiska soligeniczne). W krajobrazie młodoglacjalnym występują głównie w strefie morenowej w miejscach kontaktu różnych jednostek geomorfologicznych. Spotykane są rzadziej w strefie równin sandrowych i obniżeń zastoiskowych. Wody gruntowe zasilające badane torfowiska należą do typu wodorowęglanowo-wapniowych (НСO₃-Са). Ze względu na wysokie walory przyrodnicze celowa jest ochrona tych torfowisk.
Istnieje wyraźna zależność między zróżnicowaniem geomorfologicznym Poj. Mazurskiego i Równiny Sępopolskiego a ilością i iodzajami występujących siedlisk hydrogenicznych i związanych z nimi gleb. W wyróżnionych na badanym terenie 9 typach krajobrazu zróżnicowanie w procentowym udziale powierzchni siedlisk hydrogenicznych w ogólnej powierzchni terenu wynosiło od 3,3 do 26,2%. Najwięcej siedlisk hydrogenicznych występuje na piaszczystych terenach sandrowych równin, najmniej na płaskich, gliniastych równinach zastoiskowych. W siedliskach hydrogenicznych dominują torfowiska, 64.1% na Poj. Mazurskim, 98.5% na Równinie Sępopolskiej. W zależności od stopnia rozkładu torfu oraz jego miąższości różnicują się rodzaje gleb hydrogenicznych. W krajobrazie morenowych wzgórz i pagórków gliniastych dominują gleby zaliczane do kompleksów potencjalnie mokrego lub okresowo mokrego. Gleby te występują w siedliskach o soligenicznym typie zasilania i mają wyraźną tendencję do powtórnego zabagniania się. W krajobrazie sandrowych równin przeważają gleby kompleksów potencjalnie posusznego i okresowo suchego. Związane są z siedliskami o topogenicznym typie zasilania nie podlegającymi wtórnemu zabagnieniu przy braku konserwacji melioracyjnej sieci odwadniającej. W warunkach ekstensywnego użytkowania zaznacza się degradacja organicznej masy glebowej nabierającej cech hydrofobowości. W badaniach wyróżniono odrębny typ hydrologicznego zasilania, określany jako spływowy, swym charakterem zbliżony do fluwiogenicznego, ale związany z wodami powierzchniowymi spływającymi do siedlisk hydrogenicznych z przyległych terenów. Wyniki badań wykazują, że w młodoglacjalnym krajobrazie siedliska hydrogeniczne intensywnie zasilane, soligeniczne, odporne na przesuszenie stanowią 26,8%, siedliska powiązane głównie z zasilaniem podsiąkowym, topogeniczne, podatne na przesuszenie - 47,8%, a siedliska z dopływem powierzchniowym (spływowe i fluwiogeniczne) - 25,4 % ogólnej powierzchni terenów hydrogenicznych. Rozpoznanie zróżnicowania siedlisk hydrogenicznych, powodowanego geomorfologią ułatwia ustalenie zasad ich zrównoważonego rozwoju.
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 1 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.