Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 13

Liczba wyników na stronie
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 1 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  dezagraryzacja wsi
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 1 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
Do prowadzenia skutecznej polityki rozwoju obszarów wiejskich niezbędne są pomiar i ocena procesów zachodzących w gospodarstwach rolnych. W opracowaniu przedstawiono próbę oceny zaawansowania (natężenia) procesu dezagraryzacji w ujęciu produkcyjno-ekonomicznym na poziomie subregionalnym (lokalnym). W konstrukcji syntetycznego wskaźnika dezagraryzacji wykorzystano trzy zmienne objaśniające: odsetek gospodarstw domowych z właścicielem gospodarstwa rolnego, które nie czerpią dochodów z działalności rolniczej, udział gruntów w złej kulturze rolnej w powierzchni użytków rolnych w gospodarstwach oraz obsadę zwierząt. Przeprowadzone obliczenia potwierdziły większe zaawansowanie zjawiska dezagraryzacji na obszarach o rozdrobnionej strukturze agrarnej. Do jednostek o największym natężeniu dezagraryzacji produkcyjno-ekonomicznej należą podregiony: częstochowski, sosnowiecki, kielecki, oświęcimski, bielski oraz rzeszowski.
Mijające dwie dekady cechuje daleko posunięta niezależność naukowego myślenia od rzeczywistości. Trzy główne procesy (deruralizacja, dezagraryzacja i depezantyzacja), uznawane za najważniejsze wymiary dokonującej się transformacji wsi i rolnictwa, zachodzą bardzo powoli bądź w ogóle uległy wyhamowaniu, co więcej, wyrażające je parametry pozostają dużo gorsze niż u schyłku „komuny”. Można zatem zaryzykować twierdzenie, iż tzw. segment agrarny podlega nie rozwojowi, ale regresowi, a transformacja to w jego przypadku tyle, co dezolacja. Sugerowane zjawisko wpisuje się jako typowe w cykl polskich modernizacji, naznaczonych od XV wieku piętnem „paradoksu”: wieś i rolnictwo służą za amortyzator kolejnych przemian, ponosząc ich koszty i negatywne konsekwencje.
Do najważniejszych procesów rozwoju społeczno-gospodarczego w drugim tysiącleciu naszej ery należą deruralizacja i dezagraryzacja. Procesy te wzajemnie się wspierają i warunkują. Nabrały one przyspieszenia wraz z rozwojem kapitalizmu, gospodarki rynkowej i uprzemysłowieniem. Ich przebieg w dobie postindustrialnej zaczyna się zmieniać, również w przypadku Polski. Wyzwania, jakie są obecnie formułowane pod adresem wsi i rolnictwa, a także obecne uwarunkowania rozwojowe wymagają nowego spojrzenia na relacje rolnictwa i wsi, w szczególności na ocenę procesu dezagraryzacji wsi oraz dalszy jego przebieg. Wiąże się to z rodzącą się zmianą paradygmatu rozwoju rolnictwa – przechodzeniem z rolnictwa industrialnego do rolnictwa zrównoważonego. Paradygmaty te różnią się wiązką celów i funkcji oraz sposobów produkcji (praktyk rolniczych). Pierwszy ogranicza się do maksymalizacji korzyści ekonomicznej i funkcji produkcyjnej oraz bazuje na szerokim wykorzystywaniu przemysłowych środków produkcji, natomiast drugi uwzględnia także dobra publiczne i funkcje ekosystemowe oraz bazuje na wykorzystywaniu zasobów przyrodniczych. Przyszłościową formą rolnictwa wydaje się rolnictwo ekologiczne, które wykazuje wysoką dynamikę wzrostu. W dającym się przewidzieć czasie najbardziej prawdopodobny jest jednak dualny rozwój rolnictwa, tj. mieszczący się w przedziale wyznaczanym przez przedsiębiorstwa korporacyjne i gospodarstwa rodzinne, jak też technologie (praktyki) industrialne i organiczne (ekologiczne). Wymienione zjawiska (procesy) są przedmiotem refleksji i analizy artykułu, którego celem jest przedstawienie możliwości wykorzystania rolnictwa w rozwoju wsi z uwzględnieniem stopnia urbanizacji.
Doświadczenia zebrane w trakcie prezentacji wyników projektu „Monitoring rozwoju obszarów wiejskich” wskazały, że pojęcie „dezagraryzacji” nie jest właściwie rozumiane. Artykuł wyjaśnia, że proces zmniejszania się udziału rolnictwa w wytwarzaniu PKB, a także w dostarczaniu pracy i dochodów ludności wiejskiej ma charakter powszechny. Jego konsekwencją jest postępujący społeczny podział pracy, wzrost dobrobytu itp. Może się on dokonywać poprzez migracje nadwyżek ludności (ponad zapotrzebowanie wsi na ich pracę) do miast lub poprzez tworzenie na wsi miejsc pracy poza rolnictwem (bądź przenoszenie tych miejsc pracy z miast na wieś). Obie te skrajne koncepcje mają pewne zalety, ale również generują specyficzne koszty. W rzeczywistości zarówno na wsi powstają nowe, pozarolnicze miejsca pracy, jak i występują migracje ze wsi do miast. Proporcja form, w jakich realizuje się proces dezagraryzacji, zależy od lokalnych uwarunkowań. Procesu dezagraryzacji społeczno-gospodarczej wsi nie należy łączyć z oceną wagi rolnictwa w gospodarce wówczas, gdy mowa o tym, że dostarcza ono dóbr potrzebnych do zaspokajania potrzeb podstawowych. Nie należy też kryterium oceny procesu dezagraryzacji łączyć z ocenami rolnictwa w skali makro wówczas, gdy analiza dotyczy samowystarczalności żywnościowej. Dezagraryzacja powiązana jest z kategorią wydajności pracy w rolnictwie, a nie znaczenia rolnictwa jako dostarczyciela dóbr niezbędnych.
Na podstawie danych z powtarzanych systematycznie badań Diagnoza społeczna autorka przedstawia strukturę społeczno-zawodową polskiej wsi i jej terytorialne zróżnicowanie. Struktura ta ulegała szybkim zmianom w ostatnim ćwierćwieczu, a sekwencje zmian porządkowały trzy równocześnie zachodzące procesy: dezagraryzacji, proletaryzacji oraz gentryfikacji. Ukazane jest także zróżnicowanie tej struktury w trzech przekrojach przestrzennych: w podziale na cztery regiony historyczne (byłe zabory), regiony administracyjno-polityczne (16 województw) oraz cztery obszary „funkcjonalne”, wyróżnione ze względu na typ gospodarki lokalnej.
W artykule omówiono przemiany rolniczych gospodarstw rodzinnych, które wiążą się z przemianami gospodarki wiejskiej. W miejsce pierwszego sektora rozwija się tam gospodarka usług. Autorka omawia dokonujące się przemiany z perspektywy tzw. struktur długiego trwania, czym w przeszłości były gospodarstwa chłopskie. Omawia modelowe ujęcia gospodarki chłopskiej i wskazuje ich przekształcenia w wyniku działania mechanizmów rynkowych i na skutek malejącego znaczenia rolnictwa we współczesnych gospodarkach. Zmianie uległa zarówno logika funkcjonowania gospodarstwa, która jest obecnie podporządkowana logice rynku, jak i rodzina współczesnego rolnika.
Przedmiotem opracowania jest próba przedstawienia zróżnicowania przestrzennego wiejskich obszarów kraju pod kątem poziomu rozwoju głównych funkcji gospodarczych. W szczególności poszukiwane będą obszary o wysokim stopniu dezagraryzacji struktury gospodarczej. Zidentyfikowane zostaną gminy, opierające się na rozwoju pozarolniczych działów gospodarki, oraz przeciwnie – jednostki o wysokiej monofunkcyjności rolniczej.
Artykuł jest próbą oceny zmian, jakie zaszły na wsi polskiej w ciągu pięcioletnie-go członkostwa w Unii Europejskiej. Zmiany, jakie niesie polskiej wsi przynależność do Unii Europejskiej, wpisują się w serię zmian, jakie dokonują się na polskiej wsi z przełomu lat 1970/1980 oraz zmian, będących efektem systemowej transformacji, zapoczątkowanej przez przełom 1989 roku. Patrząc z takiej perspektywy, wieś jawi się jako przestrzeń dynamiczna, a dokonujące się zmiany można podzielić na trzy rodzaje. Są to więc zmiany, które wpisują się w dotychczasowe procesy, zmiany, które dotychczasowe procesy korygują, oraz te, które nowe procesy zaczynają. Rozważania dzielą się na dwie części. W pierwszej ukazany jest wpływ członkostwa na długookresowe, już uprzednio istniejące procesy zmian: spowolnienie deruralizacji wsi i dualizacji rolnictwa, przyspieszenie dezagraryzacji oraz re-stratyfikacji wsi. W drugiej wskazane są obszary, na których pojawiają się zjawiska nowe, przede wszystkim w świadomości społecznej (optymizm, ambiwalentna europeizacja) oraz regulacje, tworzące bazę dla nowej obywatelskości wsi.
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 1 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.