Helianthus tuberosus is economically important species. To improve characters of this energetic plant via genetic modification, production of callus tissue and plant regeneration are the first steps. A new, potentially energetic cultivar Albik was used in this study to test callus induction and regeneration. Callus was produced on leaves, petioles, apical meristems and stems from field-harvested plants but was totally non-morphogenic. Its induction started in the cortex and vascular bundles as confirmed by histological analysis. The surface of heterogeneous callus was partially covered with a membranous extracellular matrix surface network visible in scanning and transmission electron microscopies. The results clearly indicate that: (i) the morphogenic capacity of callus in topinambur is genotype dependent, (ii) cv. Albik of H. tuberosus proved recalcitrant in in vitro regeneration, and (iii) extracellular matrix surface network is not a morphogenic marker in this cultivar.
Celem pracy była ocena wpływu nawożenia popiołem z biomasy drzew iglastych oraz osadem ściekowym na wybrane składniki odżywcze bulw topinamburu (Helianthus tuberosus L.). Doświadczenie polowe przeprowadzono w Ujkowicach koło Przemyśla. Pierwszym czynnikiem były cztery poziomy nawożenia popiołem z drzew iglastych: 0 – obiekt kontrolny, bez nawożenia; I – 15 kg; II – 30 kg; III – 45 kg na poletko 35 m2. Drugi czynnik stanowiły dwa poziomy nawożenia osadem ściekowym: 0 – obiekt kontrolny, bez osadu; 1 – 30,3 t·ha–1. Trzecim czynnikiem były odmiany topinamburu: ‘Gigant’ i ‘Albik’. W próbach bulw pochodzących z dwóch kolejnych lat zbiorów (2015, 2016) badano zawartości suchej masy, białka surowego oraz popiołu surowego. Zastosowane w doświadczeniu nawożenie popiołem z biomasy i osadem ściekowym istotnie różnicowały skład chemiczny bulw dwóch odmian topinamburu. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem dawki popiołu z biomasy istotnie rosła zawartość suchej masy, białka i popiołu surowego w bulwach topinamburu. Nawożenie osadem ściekowym istotnie zmniejszyło koncentrację suchej masy i białka surowego w badanych bulwach. W bulwach zebranych z poletek nawożonych osadem ściekowym było wyraźnie więcej popiołu surowego. Korzystniejszym składem chemicznym charakteryzowały się bulwy odmiany ‘Gigant’.
W bulwach słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.), pochodzących z doświadczenia polowego, przeprowadzonego w latach 2003-2005, oceniano zawartość azotu, potasu, fosforu, wapnia, magnezu i sodu. Czynnikami eksperymentu były: odmiany słonecznika bulwiastego Albik i Rubik oraz zróżnicowane nawożenie azotem, na tle nawożenia fosforowo-potasowego i pełnej dawki obornika. Bardziej zasobna w składniki mineralne okazała się odmiana Rubik niż Albik. Ta ostatnia charakteryzowała się większą stabilnością ocenianych cech. Największą zawartość azotu, wapnia i sodu w bulwach słonecznika stwierdzono w obiektach nawożonych dawką 50 kg N·ha⁻¹.