W artykule przedstawiono analizę i ocenę ustawowej działalności gmin w zakresie tworzenia warunków do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej poprzez aktywną politykę dotyczącą ilości, jakości i rozmieszczania przestrzennego budownictwa mieszkaniowego. Posłużono się przy tym informacjami z badań ciągłych Instytutu Rozwoju Miast (Informacje o mieszkalnictwie... 2009, 2010, 2011, 2012, 2013) prowadzonych w 20 wybranych miastach Polski zróżnicowanych przestrzennie i pod względem liczby ludności. Podjęcie tematu uzasadniały zarówno dane statystyczne dotyczące ogólnej sytuacji mieszkaniowej w Polsce, jak i raport OECD oceniający problem dostępności mieszkań w naszym i innych wybranych krajach europejskich.