W pracy omówiono wpływ wieloletniego nawożenia obornikiem i gnojowicą na zawartość mineralnych form azotu w glebie. Wykazano, że stosowanie obornika bardziej sprzyja nagromadzeniu się N-NO₃ w profilu glebowym (0-100 cm) niż nawożenie gnojowicą w dawkach zrównoważonych z obornikiem zawartością azotu. Na wzrost zawartości azotanów w glebie ma duży wpływ częstotliwość stosowania obornika w zmianowaniu. Coroczne nawożenie obornikiem spowodowało wzrost zawartości N-NO₃ 2,9 razy, a N-NH₄ 1,1 razy w stosunku do stosowania obornika 1 raz w 4-polowym zmianowaniu.
W pracy omówiono zużycie nawozów mineralnych i organicznych w Polsce oraz ich wpływ na wybrane właściwości gleb. Wykazano, że duża koncentracja azotu mineralnego w glebach narusza stosunki biologiczne i stwarza niebezpieczeństwa skażenia roślin i wód. Można temu zapobiec przez dawkowanie mineralnych nawozów azotowych i nie stosowanie wysokich dawek nawozów organicznych. Wskazano, że częste stosowanie niskoprocentowych nawozów fosforowych i nawozów wapniowych pochodzenia przemysłowego może doprowadzić do skażenia gleb metalami ciężkimi. W kształtowaniu żyzności gleb i ochronie środowiska bardzo ważne znaczenie ma substancja organiczna, omówiono więc zasady jej gospodarki. W zaleceniach nawożenia przyjęto, że dla warunków naszego kraju średni poziom nawożenia mineralnego powinien wynosić 250 kg NPK/ha/rok.
W określaniu potrzeb pokarmowych ziemniaka najczęściej uwzględnia się końcowe pobieranie składników pokarmowych przez bulwy, a rzadziej i łęty. Przeprowadzone wcześniej badania na temat gromadzenia składników mineralnych w masie nadziemnej i bulwach wymagają już ich aktualizacji (Fotyma 1979, Mazur, Wojtas 1992). W czasie wzrostu i rozwoju ziemniaka zachodzą dość istotne zmiany w przyroście suchej masy, zawartości i ilości pobranych składników pokarmowych, zależnych od cech osobniczych odmian ziemniaka, agrotechniki i nawożenia (Biologia ziemniaka. 1985, Czuba, Mazur 1988, Roztropowicz 1989). W niniejszej pracy przedstawiono wyniki 3-letnich badań, których celem było określenie dynamiki pobierania azotu, fosforu i potasu przez ziemniaki odmiany Atol, uprawianej na dwóch poziomach nawożenia azotem.
W dwóch wieloletnich doświadczeniach polowych porównano działanie obornika i gnojowicy na zawartość węgla organicznego w glebach. Doświadczenie z obornikiem i gnojowicą bydlęcą założono w 1972 r. a doświadczenie z obornikiem i gnojowicą trzody chlewnej w 1973 r. Próbki gleby z warstwy ornej (0-20 cm) pobrano jesienią 1992 r. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w działaniu próchnicotwórczym gnojowica ustępuje obornikowi o 8-14%, mimo wniesienia do gleby równych ilości węgla. Znacznie mniejsze jej działanie (o 20-35%) stwierdzono gdy stosowano dawki zrównoważone z obornikiem zawartością azotu. W doświadczeniu ze stosowaniem obornika na tle nawożenia NPK pod rośliny uprawiane w 4-polowym zmianowaniu przyrost próchnicy wynosił: po zastosowaniu obornika raz na cztery lata 7 - 23%, a po corocznym – 36%.