Artykuł definiuje i opisuje wybrane instrumenty prawne i mechanizmy operacyjne, potrzebne do wdrażania programów rewitalizacji w Polsce, których brakowało jeszcze w pierwszym okresie programowania w ramach funduszy strukturalnych 2004-2006. Wybrane zostały te instrumenty, które w zasadniczy sposób wpływać będą na zmiany w przestrzeni dzielnic miejskich i obszarów poprzemysłowych. Dotyczą one: - niezbędnych zachęt finansowych do podejmowania remontów budynków mieszkalnych, nie objętych pomocą Unii Europejskiej w programach rewitalizacji (zdefiniowanych w dokumencie ZPORR 2004-2006), - instrumentów z dziedziny urbanistyki operacyjnej, jak strefa uzgodnionego inwestowania i strefa interwencji gruntowej, - instrumentów prawnych, jak poszerzenie prawa pierwokupu miejskiego, niezbędne do przekształceń i poprawy funkcjonalnej przestrzeni miejskiej, - instrumentów instytucjonalnych, jak postulowana regionalna agencja polityki gruntowej, której zadania dotyczą rekultywacji obszarów poprzemysłowych dla umożliwienia racjonalnej gospodarki gruntami pozwalającej na wprowadzenie nowych inwestycji.