W niniejszym artykule przedstawiono główne problemy, w tym bariery modernizacji i rozwoju miast oraz propozycje i kierunki rozwiązań w zakresie szeroko rozumianej gospodarki wodami opadowymi. W celu zidentyfikowania problemów wykorzystano przede wszystkim wyniki własnego badania ankietowego. Objęło ono 50 miast wybranych losowo, przy czym największą liczbę ankiet skierowano do grupy miast największych, tj. powyżej 100 tys. mieszkańców. Specyfika tematu powoduje, że największe problemy i konflikty występują w dużych miastach i to najczęściej starych, gdzie dodatkowo coraz ostrzej pojawia się zjawisko pogarszania niezawodności działania systemów i obniżania standardów usług. Do tego dochodzi problem wysokiej intensywności zabudowy i stopnia wykorzystania terenów, bardzo często charakter zabytkowy śródmieścia, problemy związane z melioracjami miejskimi i odwodnieniem dróg, przeciążenie hydrauliczne systemów kanalizacyjnych i komunalnych oczyszczalni, brak odbiorników ścieków lub ich wymagana szczególna ochrona, brak rezerwy terenu pod nowe sieci i urządzenia itd. W warunkach zasadniczych przemian normalizujących zasady przekształceń organizacyjno-prawnych i własnościowych dotychczasowych przedsiębiorstw komunalnych powstała okresowo wyraźna luka w zakresie zarządzania i eksploatacji kanalizacji deszczowej. Zasadniczym problemem w miastach, gdzie funkcjonuje kanalizacja mieszana (tj. ogólnospławna i rozdzielcza), jest częsty brak jednolitej struktury organizacyjnej w zakresie odprowadzania wód opadowych oraz fakt wyłączania kanalizacji deszczowej z gestii wyspecjalizowanych przedsiębiorstw wodociągów i kanalizacji. Administratorami kanalizacji deszczowej w miastach są również Miejskie Zarządy Dróg lub np. Zarządy Melioracji Komunalnych. Wynika to z faktu, że gospodarka wodami opadowymi w miastach ma charakter wieloaspektowy i wiąże się ściśle z melioracją i odwodnieniem dróg. Ścisłe powiązania występują również z ochroną środowiska wodnego, tj. z ochroną wód powierzchniowych i środowiska gruntowo-wodnego. Zasadniczym problemem w wielu miastach jest istnienie kilku jednostek administrujących ciekami, które stanowią odbiorniki wód opadowych. Generalnie - jak podkreślali ankietowani - kanalizacja deszczowa wymaga uporządkowania przede wszystkim w zakresie organizacji, zarządzania, eksploatacji i finansowania oraz stosowania prawidłowych rozwiązań w sferze techniczno-technologicznej. Poważnym utrudnieniem jest fakt, że gospodarka wodami opadowymi, podobnie jak cala gospodarka wodno-ściekowa, musi być rozpatrywana w układzie zlewniowym, podczas gdy działalnos'ć gmin ogranicza się jedynie do granic administracyjnych miasta. Głównymi kierunkami działań w zakresie rozwoju kanalizacji deszczowej powinno być dążenie do: - obniżania ilości wód opadowych trafiających do kanalizacji i bezpośrednio do wód powierzchniowych poprzez stosowanie lokalnej retencji i infiltracji do gruntu, - zmniejszenia zanieczyszczenia ścieków przez działania prewencyjne w zlewni, - ograniczenia zanieczyszczenia ścieków w miejscach ich powstawania - dotyczy to głównie wód opadowych i roztopowych pochodzących z powierzchni zanieczyszczonych, tj. z terenów przemysłowych, składowych, usługowo-handlowych, baz transportowych i paliwowych, a także dróg i parkingów o trwałej nawierzchni, - stosowania urządzeń retencjonujących oraz podczyszczających spływy opadowe z wykorzystaniem procesów: sedymentacji, flotacji, filtracji i rozkładu biologicznego w glebie, - intensyfikacji procesu samooczyszczania się wody w odbiornikach ścieków. W przypadku systemów kanalizacyjnych rozwiązaniem optymalnym byłaby zmodyfikowana kanalizacja ogólnospławna bądź kanalizacja deszczowa, gdzie doprowadzane byłyby tylko wody opadowe silnie zanieczyszczone. Wody nie wymagające oczyszczania powinny być retencjonowane i ponownie wykorzystywane, bądź rozsączane bezpośrednio w miejscu ich powstawania, odprowadzane do centralnego miejsca ich rozsączania lub w ostateczności do wód powierzchniowych, zuwzględnieniem opóźnienia ich spływu. Właściwym kierunkiem rozwiązań jest rozszerzanie zasięgu obsługi przez systemy półrozdzielcze z separatorami umożliwiającymi odprowadzenie pierwszej fali zanieczyszczeń z kanalizacji deszczowej do oczyszczalni ścieków.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.