Analysis of spring waters from Lesko in terms of their medical properties

• Autorzy: Chorostynski A. , Kaczmarski M. , Lach A. , Wrona M.

Warianty tytułu

PL

Analiza wód źródlanych z Leska w aspekcie ich leczniczych właściwości

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Aim of the study The aim of the study was to demonstrate the medical properties of spring waters from Lesko based on their physicochemical analysis. Material and methods There are three active sulphide springs and one mineral spring in Lesko. In water samples from Lesko (1, 2, 3) sulphides and hydrogen sulphide (divalent sulphur) were determined. The sulphide and hydrogen sulphide concentration in the springs was determined with iodometric, photometric and thiomercurimetric methods. All samples were checked for the presence of 7 heavy metals with the AAS method. In all examined waters, an additional quantitative analysis of such components as metaboric acid, orthosilicic acid, sulphur, bromine, iodine was carried out with two methods: the ICP-MS and the ICP-OES. Also, fluorine content was determined with ion chromatography. Results and conclusions All waters from Lesko, except mineral water, contain sulphides. No heavy metals, including mercury and arsenic, were detected in all spring waters. No lithium or significant amount of iron and manganese were found. In the waters (1, 2, 3) no selenium and molybdenum were found. In the examined waters (1, 2, 3, 4), metaboric acid, orthosilicic acid, fluorine and iodides were found.

PL

Cel pracy Celem pracy było wykazanie właściwości leczniczych wód źródlanych z Leska na podstawie ich analizy fizykochemicznej. Materiał i metody W Lesku znajdują się trzy aktywne źródła siarczkowe, oraz jedno mineralne. W próbkach wody z Leska (1, 2, 3) oznaczono siarczki i siarkowodór (siarka dwuwartościowa). Stężenie siarczków i siarkowodoru w źródłach, określono metodami: jodometryczną, fotometryczną i tiomercurymetryczną. We wszystkich próbkach wody sprawdzono obecność 7 metali ciężkich metodą ASA. We wszystkich badanych wodach dodatkowo przeprowadzono analizę ilościową takich składników jak: kwas metaborowy, kwas ortokrzemowy, siarka, brom, jod dwoma metodami: ICP-MS oraz ICP-OES. Oznaczono również zawartość fluoru metodą chromatografii jonowej. Wyniki i wnioski Wszystkie wody z Leska oprócz wody mineralnej zawierają siarczki. We wszystkich wodach źródlanych nie wykryto metali ciężkich w tym rtęci oraz arsenu. Nie stwierdzono obecności litu oraz większej ilości żelaza i manganu. W wodach (1, 2, 3) nie wykryto obecności selenu i molibdenu. W badanych wodach (1, 2, 3, 4) stwierdzono obecność kwasu metaborowego, kwasu ortokrzemowego, fluoru i jodków.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2019
• Tom: 18
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.31-41,fig.,ref.

Twórcy

autor

Chorostynski A.

• Department of Food Chemistry and Toxicology, Rzeszow University, Cwiklinskiej 1 A, 35-601 Rzeszow, Poland

autor

Kaczmarski M.

• Faculty of Agriculture and Forest Ecosystems Management, The Jan Grodek State University in Sanok, Mickiewicza 21, 38-500 Sanok, Poland

autor

Lach A.

• School Complex Nr 2 in Sanok (retired employee), Strozowska 15, 38-500 Sanok, Poland

autor

Wrona M.

• Faculty of Agriculture and Forest Ecosystems Management, The Jan Grodek State University in Sanok, Mickiewicza 21, 38-500 Sanok, Poland

Bibliografia

• ATSDR (Agency for Toxic Substances and Disease Registry). (2007). Toxicological Profile for Arsenic. Washington, DC: US Department of Health and Human Services.
• Chorostyński, A., Łach, A., Pasztyła G. (2016). Minerały, metale ciężkie, medycyna, analiza wody z Rabe. Cz. II. Laboratoria, Aparatura, Badania, 21(1), 44–52.
• Chorostyński, A., Łach, A., Pasztyła, G. (2018). Parametry fizykochemiczne i bakteriologia odkrytych wód mineralnych i siarczkowych w okolicach Sanoka i Leska, oraz możliwości leczniczego wykorzystania tych wód. Acta Scientarium Polonorum. Seria Farmatio Circumiectus. Kraków. 17(1), 113–126.
• Chowaniec, J., Hajduga, M., Porwisz, B., Radwan, J. (2013). Najmniejsze i jedyne uzdrowisko karpackie z wodami siarczkowymi w miejscowości Wapienne koło Gorlic. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego. 456, 75–80
• Dobrzyński, D., Stępień, M. (2009). Ocena dystrybucji arsenu w wybranych wodach leczniczych Sudetów na podstawie filtracji membranowej i modelowania specjacyjnego. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego. 436, 95–102.
• Gertig, H., Przysławski, J. (2006). Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 182–183.
• Hanaoka, K., Sun, D., Lawrence, R., Kamitani, Y., Fernandes, G. (2004). The mechanism of the enhanced antioxidant effects against superoxide anion radicals of reduced water produced by electrolysis. Biophysical chemistry. 107, 1, 71–82.
• Ignacio, R. M. C., Joo, K-B., Lee, K-J. (2012). Clinical Effect and Mechanism of Alkaline Reduced Water. Journal of Food and Drug Analysis, 20, 1, 394–397.
• Jaworski, A. (1979). Rtęć, arsen i pierwiastki grupy żelaza w utworach fliszowych kredy górnej i paleogenu Łuski Bystrego koło Baligrodu. Rocz. Polskiego Towarzystwa Geologicznego. 49(3/4), 379–394.
• Jaworski, M., Uliasz, A. (2006). Źródła i zdroje rymanowskie. Stowarzyszenie Przyjaciół Rymanowa Zdroju. ROCZNIK RYMANOWA ZDROJU. Tom IX.
• Kamieński, M. (1937). O minerałach arsenowych z fliszu karpackiego okolicy Leska. Arch. Mineral. Warszawa. 13, 1–8.
• Kowal, A. L., Świderska-Bróż, M. (2000). Oczyszczanie wody. Warszawa-Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 37–38.
• Kozak, E. (2016). Źródła wód mineralnych i zwykłych w województwie podkarpackim. Rzeszów : Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.
• Łach, A. (2005). Szukamy wód uzdrowiskowych na Podkarpaciu. Bioskop. Warszawa: Wydawnictwo Malamut, (1), 20–25.
• Łach, A. (2011). Demineralizacja wody naturalnej za pomocą wymieniaczy jonowych. Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej. Chemia. Dydaktyka. Ekologia. Metrologia. Opole. 16(1), 97–101.
• Łach, A., Pasztyła, G. (2013). Unikalne wody litowo-arsenowe w Rabe. Laboratoria, Aparatura, Badania, 18(6), 6–10.
• Michalski, R. (2006). Wody mineralne – pić albo nie pić? Laboratorium. Wydawnictwo Elamed. Katowice. (11), 36–38.
• Michalski, R. (2007). Wybrane parametry fizykochemiczne wód i ścieków w przepisach polskich i międzynarodowych cz. I – Kryteria oceny jakości wód i ścieków. Laboratorium. Wydawnictwo Elamed. Katowice. (4), 14–18.
• Minczewski, J., Marczenko, Z. (2011). Chemia analityczna. Analiza ilościowa. Warszawa: PWN. T. 2.
• National Research Council. (2001). Arsenic in Drinking Water: 2001 Update. Washington, DC: The National Academies Press.
• Paczyński, B., Sadurski, A. (2007). Hydrogeologia regionalna Polski. T. II. Wody mineralne, lecznicze i termalne oraz kopalniane. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
• Paluch, J. (1973). Mikrobiologia wód. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 96.
• Rajchel, L. (2000). Źródła wód siarczkowych w Karpatach Polskich. Geologia AGH. 26(3): 309–373.
• Rajchel, L., Marszałek, M. Rajchel, J. (2000). Osady źródeł siarczkowych Karpat i zapadliska przedkarpackiego. Prz. Geol. 48(12), 1174–1180.
• Rajchel, L. Rajchel, J., Szaran, J. Hałas, S. (2002). Sulphur isotopic composition of H₂S and SO₄²⁻ from mineral springs in the Polish Carpathians. Isotopes Environ. Health Stud. 38(4), 277–284.
• Rajchel, L., Zuber, A., Duliński, M., Rajchel, J. (2005). Składy izotopowe i chemiczne oraz wieki wody ze źródeł siarczkowych w polskich Karpatach. In: Współczesne problemy hydrogeologii (red. A. Sadurski, A., Krawiec) UMK. Toruń. 12, 583–588.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 kwietnia 2003 r. w sprawie szczególnych warunków sanitarnych oraz wymagań w zakresie przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji lub w obrocie naturalnymi wodami mineralnymi i naturalnymi wodami źródlanymi Dz. U. z 2003 r. Nr 89, poz. 842.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości. Dz. U. z 2006 r. Nr 80, poz. 565.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. U. z 2017 poz. 2294.
• Suslow, T. V. (2004). Oxidation-Reduction Potential for Water Disinfection Monitoring, Control and Documentation. University of California.
• Tchórzewska-Cieślak, B., Rak, J. (2005). Charakterystyka wód mineralnych uzdrowisk Podkarpacia. II Konferencja N-T ,,Błękitny San“ ,,Ochrona środowiska, walory przyrodnicze i rozwój turystyki w dolinie Sanu”, Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego. Dynów 21–23.04.05, 107–120.
• Tchórzewska-Cieślak, B., Rak, J. (2006). Wody mineralne i lecznicze w uzdrowiskach Podkarpacia. Wydawnictwo Sigma NOT. Gaz, Woda i Technika Sanitarna. 11, 57–59.
• Zawadzki, M., Gać, P., Poręba, R., Andrzejak, R. (2008). Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym zwierząt poddawanym intoksykacji związkami manganu. Medycyna pracy. 59(5), 387–393.