Środowiskowe skutki uprawy kukurydzy (Zea mays L.) w monokulturze i zmianowaniu

• Autorzy: Czyz E.A. , Dexter A.R.

Warianty tytułu

EN

Environmental consequences of cultivation of maize (Zea mays L.) in monoculture and crop rotation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono w latach 2004-2006 na piasku gliniastym mocnym w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym (RZD Grabów) należącym do Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowego Instytutu Badawczego (IUNG - PIB) w Puławach. W pracy określono wpływ uprawy kukurydzy w trzyletniej monokulturze (z zastosowaniem siewu bezpośredniego i uprawy płużnej) i zmianowaniu na kształtowanie się wybranych właściwości fizycznych: gęstości objętościowej, wilgotności gleby i stabilności gleby. Badania wykazały, że monokultura kukurydzy z uprawą zerową spowodowała wzrost gęstości objętościowej (na głębokości 0-5 cm) i wilgotności piasku gliniastego mocnego (w warstwie 0-35 cm) w porównaniu do stosowanej uprawy płużnej tej rośliny zarówno w monokulturze, jak i zmianowaniu. Uprawa kukurydzy w monokulturze w siewie bezpośrednim zwiększyła stabilność gleby, poprzez zmniejszenie zawartości łatwo dyspergującego iłu (RDC) w glebie, w porównaniu do uprawy tradycyjnej - płużnej.

EN

The research was conducted in 2004-2006 at the Experimental Station in Grabów of (mazovieckie voivodeshep) of Institute of Soil Science and Plant Cultivation National Research Institute (IUNG - PIB) in Puławy. The aim of this research was to determine the effects of cultivation of maize in monoculture and crop rotation on the soil physical properties of loamy sand: bulk density, water content and soil stability in water. The results showed that cultivation of maize in direct drilling with monoculture increased bulk density (at depth 0-5 cm) and water content (at depth 0-35 cm) of loamy sand in top layers, in comparison with both traditional tillage (with monoculture, and with crop rotation). Tillage of maize with direct drilling increased soil stability in water, measured as readily-dispersible clay (RDC) content in comparison with traditional tillage.

Słowa kluczowe

PL

gestosc objetosciowa; gleby; kukurydza; monokultury; siew bezposredni; skutki srodowiskowe; stabilnosc gleb; systemy uprawy; uprawa roli; uprawa roslin; uprawa tradycyjna; uprawa uproszczona; wilgotnosc gleby; zmianowanie

EN

bulk density; soil; maize; monoculture; direct sowing; environmental consequence; soil stability; tillage system; soil tillage; plant cultivation; traditional tillage; simplified tillage; soil moisture; crop rotation

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 543
• Opis fizyczny: s.41-56,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Czyz E.A.

• Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, ul.Czartoryskich 8, 24-100 Puławy

autor

Dexter A.R.

Bibliografia

• Blecharczyk A., Małecka I., Sawińska J. 2007. Wpływ wieloletniego oddziaływania systemów uprawy roli na fizykochemiczne właściwości gleby. Fragm. Agron. XXIV 1(93): 7-13.
• Blecharczyk A., Małecka I., Skrzypczak G. 2004. Wpływ uproszczonej uprawy roli na plonowanie i zachwaszczenie kukurydzy oraz właściwości gleby. Acta Sci. Pol., Agricultura 3(1): 157-163.
• Borowiecki J., Machul M. 1997. Stan badań nad agrotechniką kukurydzy w Polsce. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 450: 55-62.
• Carter M.R., White R.P., Ivany J.A. 1994. Characterizing macropore continuity and aeration in fine sandy loams in tillage studies. Proc. of 13th International Conference ISTRO: Soil Tillage for Crop Production and Protection of the Environment, I: 7-12.
• Coulter J., Nafziger E.D. 2008. Continuous corn response to residue management and nitrogen fertilization. Agron. J. 100: 1774-1780.
• Czyż E.A. 2003. Podatność na destrukcję gleb użytków rolnych Polski. Pam. Puł. 132: 21-31.
• Czyż E.A. 2005a. Ilościowa i przestrzenna charakterystyka podatności na destrukcję gleb użytków rolnych w Polsce. Inżynieria Rolnicza 3(63): 15-23.
• Czyż E.A. 2005b. Wpływ systemów uprawy roli na wybrane właściwości fizyczne gleby i plonowanie kukurydzy w monokulturze. Pam. Puł. 140: 35-47.
• Czyż E.A. 2007. Wpływ gospodarowania na jakość fizyczną gleb. Referaty i doniesienia PTA „Agrofizyka w inżynierii produkcji i ochronie środowiska”. Piotr Kuźniar, Czesław Puchalski, Bogusław Szot i Wanda Woźniak (red.). Mat. Konf. Naukowej, Krasiczyn, 26-28 IX 2007: 9-15.
• Czyż E.A., Dexter A.R. 2007a. Bulk density, water content and stability of soils under different tillage, w: „Ecological aspects of mechanization of plant production”. Ecoperspiectiva, Minsk, Belarus: 16-21.
• Czyż E.A., Dexter A.R. 2007b. Fizyczne właściwości gleb pod pszenicą ozimą w różnych systemach uprawy, w: Emisja gazów cieplarnianych i amoniaku w rolnictwie. Ewa Czyż, J.L. Jugowar i C. Sławiński (red.). Rozprawy i Monografie IA PAN w Lublinie, Acta Agrophysica 150(4): 8-14.
• Czyż E.A., Dexter A.R. 2008a. Soil physical properties under winter wheat grown with different tillage systems at selected locations. Int. Agrophysics 22(3): 191-201.
• Czyż E.A., Dexter A.R. 2008b. Soil stability affected by different land use. EUROSOIL 2008 International Congress - Year of Planet Earth, Soil - Society - Environment. Book of Abstract (red.) Winfrid E.H. Blum, Martin H. Grzeabek and Manfread Vodrazka, University of Nature Reseources and Applied Life Sciences (BOKU), Viena, Austria, 04-08 August 2008: 313 (and CD Mat).
• Czyż E.A., Dexter A.R., Terelak H. 2002. Content of readily-dispersible clay in the arable layer of some Polish soils, w: Sustainable land management-environmental protection. A soil physical approach. Pagliai M., Jones R. (red.). Advances in GeoEcology 35: 115-124.
• Czyż E.A., Dexter A.R., Terelak H. 2006. Zawartość iłu łatwo-dyspergującego w glebach jako miara ich podatności na destrukcję. Konferencja Naukowa Komitetu Agrofizyki PAN „Procesy fizyczne w kształtowaniu środowiska i jakości surowców żywnościowych”. Lublin, 11-12 V 2006: 28-29.
• Czyż E.A., Tomaszewska J. 1994. Effect of preplant soil tillage in maize monoculture on soil physical properties. Proc. of 13th International Conference ISTRO: Soil Tillage for Crop Production and Protection of the Environment, I: 91-93.
• Dexter A.R., Czyż E.A. 2000a. Soil physical quality and the effects of management, w: Soil quality, sustainable agriculture and environmental security in central and Eastern Europe. Wilson M.J., Maliszewska-Kordybach B. (red.). NATO Science Series, 2. Environmental Security 69: 153-165.
• Dexter A.R., Czyż E.A. 2000b. Effects of soil management on the dispersibility of clay in a sandy soil. Int. Agrophysics 14: 269-272.
• Dexter A.R., Richard G., Arrouays D., Czyż E.A., Jolivet C., Duval O. 2008. Complexed organic carbon controls soil physical properties. Geoderma 144: 620-627.
• Domżał H. 1979. Wpływ zagęszczenia gleby na zawartość wody silnie zwiqzanej oraz retencje wody produkcyjnej i użytecznej. Roczn. Gleb. XXX(3): 45-72.
• Domżał H., Słowińska-Jurkiewicz A., Turski R., Hodara J. 1984. Ugniatanie jako czynnik kształtujący fizyczne właściwości gleby. Rocz. Nauk Rol., Seria. D - Monografie 198: 102 ss.
• Dragańska E., Szwejkowski Z., Panfil M. 2008. Możliwości plonowania kukurydzy uprawianej na ziarno w Wielkopolsce z uwzględnieniem sprawczych zmian klimatu. Acta Agrophysica 12(3): 645-655.
• Dubas A. 1992. Możliwości i ograniczenia uproszczeń w agrotechnice kukurydzy. Mat. konf. „Produkcyjne skutki zmniejszenia nakładów na agrotechnikę roślin uprawnych ”, PAN i ART Olsztyn: 21-28.
• Dubas A. 2000. Stan i perspektywy uprawy kukurydzy w Polsce. Wyd. „Wieś Jutra” 6(47).
• Dubas A. 2003. Uproszczenia w uprawie roli pod kukurydzę. Raport Rolny 28. .
• Dubas A., Drzymała S., Menzel L. 2002. VII Congress of the European Society for Agronomy, Cordoba.
• Dubas A., Menzel L. 1999. Uprawa kukurydzy w systemie bezorkowym po różnych przedplonach. Wyd. Fol. Univ. Agric. Stetin. 195, Agricultura 74: 145-155.
• Dubas A., Szulc P. 2006. Przyrodnicze efekty stosowania przez kilka lat siewu bezpośredniego kukurydzy uprawianej w monokulturze. Fragm. Agron. 3: 27-35.
• Dzienia S., Karnaś E., Sosnowski A. 1988. Porównanie systemów uprawy roli w zmianowaniu zbożowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 356: 149-156.
• Gate O.P., Czyż E.A., Dexter A.R. 2006. Soil physical quality, S, as a basis for relationships between some key physical properties of arable soils, w: „Soil management for sustainability”. Rainer Horn, Heiner Fleige, Stephan Peth, Xinhau Peng, (red.). Advances in GeoEcology vol. 38: 102-109.
• Hill R.L. 1990. Long-term conventional and no-tillage effects on selected soil physical properties. Soil Sci. Soc. Am. J. 54: 161-166.
• Kapusta G., Krausz R., Matthews J. 1996. Corn yield is equal in conventional, reduced, and no tillage after 20 years. Agronom. J. 88: 812-817.
• Lal R. 1999. Soil compaction and tillage effects on soil physical properties of a Molic Ochraqualf in northwest Ohio. J. Sustainable Agric. 14: 53-65.
• Lal R., Ahmadi M. 2000. Axle load and tillage effects on crop yield for two soils in Central Ohio. Soil Tillage Res. 54: 111-119.
• Lal R., Van Doren JR. D.M. 1990. Influence of 25 years of continuons corn production by three tillage methods on water for two soils in Ohio. Soil Tillage Res. 16: 71-84.
• Lipski S. 2003. Produkcja ziarna kukurydzy w Polsce i w Europie. Pam. Puł. 132: 295-302.
• Lityński T., Jurkowska H., Gorlach E. 1976. Analiza chemiczno-rolnicza, gleba i nawozy. PWN, Warszawa: 32-50.
• Machul M. 1993. Możliwości zastosowania uproszczonych metod uprawy roli pod kukurydzę na ziarno w trzyletniej monokulturze. Pam. Puł. 102: 191-199.
• Machul M. 1995. Wpływ przedsiewnego przygotowania roli na plonowanie kukurydzy uprawianej w pięcioletniej monokulturze. Pam. Puł. 106: 47-62.
• Machul M. 2002a. Postęp w hodowli mieszańców kukurydzy uprawianej w Polsce w latach 1976-2000. Pam. Puł. 130: 479-486.
• Machul M. 2002b. Uprawa roli pod kukurydzę i możliwości jej uproszczenia. Wyd. „Wieś Jutra” 47: 32-33.
• Machul M. 2005. Wpływ uproszczonej uprawy roli na efektywność plonowania kukurydzy oraz właściwości biologiczne i chemiczne gleby. Post. Nauk Rol. 1: 47-61.
• Machul M. 2006. Możliwości i skutki stosowania bezorkowej uprawy i siewu bezpośredniego kukurydzy. Wyd. „Wieś Jutra” 3(92): 13-15.
• Machul M. 2007. Możliwości i skutki stosowania uproszczeń i siewu bezpośredniego w uprawie kukurydzy. Studia i Raporty IUNG - PIB 9: 159-170.
• Machul M., Księżak J. 2007a. Ocena plonowania kukurydzy w zależności od sposobu przygotowania roli i metody określenia dawki nawożenia azotem w warunkach monokultury i zmianowania. Fragm. Agron. 3(95): 292-299.
• Machul M., Księżak J. 2007b. Najważniejsze problemy agrotechniki kukurydzy w świetle badań IUNG-PIB. Wyd. „Wieś Jutra” 3(104): 11-13.
• Malicki J., Podstawka-Chmielewska E. 1999. Wpływ systemu uprawy roli na wilgotność wierzchniej warstwy rędziny. Fol. Univ. Agric. Stetin. 195, Agricultura 74: 15-23.
• Michalski T. 2004. Kierunki uprawy i wykorzystania kukurydzy w świecie i w Polsce, w: Technologia produkcji kukurydzy. A. Dubas (red.). Wyd. „Wieś Jutra”: 7-15.
• Olszta W., Zawadzki S. 1991. Właściwości retencyjne gleb, metody określania oraz sposoby wykorzystania w melioracji. Materiały instruktażowe 94, Falenty, IMUZ: 55 ss.
• Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z. 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Wyd. IOŚ, Warszawa: 89-94.
• Pudełko J., Wright D.L., Śpitalniak J. 1996. Wybrane poglądy na uproszczenia uprawowe w południowo-wschodnich stanach USA. Roczn. AR w Poznaniu CCLXXXV(48): 85-99.
• Radecki A., Opic J. 1991. Metoda siewu bezpośredniego w świetle literatury krajowej i zagranicznej. Rocz. Nauk Rol. Seria A 109(2): 119-141.
• Radecki A., Witkowski F., Opic J. 1988. Uprawa zerowa kukurydzy na dwóch glebach. Mat. konf. nauk. „Stan badań nad agrotechniką kukurydzy w Polsce”. Wyd. IUNG Puławy: 152-156.
• Sosnowski A. 1987. Wpływ siewu bezpośredniego na fizyczne właściwości gleby lekkiej i plonowanie kukurydzy. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie, Rolnictwo 44: 131-144.
• Torbert H.A., Kenneth N., Potter K.N., Morrison JR. J.E. 2001. Tillage system, fertilizer nitrogen rate, and timing effect on corn yields in the Texas Blackland Prairie. Agron. J. 93: 1119-1124.
• Wösten J.H.M., Lilly A., Nemes A., Le Bas C. 1999. Development and use of a database of hydraulic properties of European soils. Geoderma 90: 169-185.