Możliwość powodzenia rekultywacji przyrodniczej osadnika poflotacyjnego

• Autorzy: Hanus-Fajerska E. , Ciarkowska K.

Warianty tytułu

EN

Possibility of successful ecological reclamation of settling post-flotation pond

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy podjęto próbę oceny możliwości utworzenia pokrywy roślinnej na odpadach poflotacyjnych przy użyciu gatunków flory galmanowej miejscowego pochodzenia o utrwalonych przystosowaniach do nadmiaru metali ciężkich w podłożu. Osadnik poflotacyjny jest szczególnie trudny do rekultywacji biologicznej ze względu na niesprzyjające warunki wodno-powietrzne dla wzrostu roślin, spowolnioną akumulację substancji organicznej i bardzo silne zanieczyszczenie cynkiem, ołowiem i kadmem. Biorąc pod uwagę aktualną tendencję do zachowania bioróżnorodności zdegradowanych terenów pogórniczych, na półkę osadnika wysadzano rośliny uzyskane z nasion w warunkach szklarniowych. Próby nasion pobrano z lokalnych populacji Silene vulgaris i Armeria maritima ssp. halleri. Produkcja szklarniowa okazała się skuteczną metodą uzyskania materiału roślinnego w celu przyrodniczej rekultywacji toksycznych podłoży bezglebowych. Na podstawie doświadczenia polowego stwierdzono, że obydwa lokalnie występujące gatunki metalofitów są przydatne do zasiedlania odpadów poflotacyjnych.

EN

An attempt was made to estimate the possibilities of plant cover creation on the post-flotation settling pond, using site-adapted species of calamine flora, characterized by preserved adaptations to overabundance of heavy metals in the substrate. Settling pond disposed after zinc and lead ore flotation is especially difficult to reclaim biologically, because of unsuitable water-air regime for plant growth, hampered organic matter accumulation and very strong pollution with zinc, lead and cadmium. Plants, obtained in the greenhouse conditions, from seeds taken from local populations of Silene vulgaris and Armeria maritima ssp. halleri were planted on the settling pond shelf, considering present biodiversity conservation efforts of degraded post-mining areas. Greenhouse production was proved to be an efficient method of propagating plant material in order to carry out ecological reclamation of soil-free toxic substrate. On the basis of the field experiment it was ascertained that both locally existing metallophyte species can be successfully introduced on post-flotation wastes.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 551
• Opis fizyczny: s.85-92,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Hanus-Fajerska E.

• Katedra Botaniki i Fizjologii Roślin, Akademia Rolnicza im.H.Kołłątaja w Krakowie, Al.29 Listopada 54, 31-425 Kraków

autor

Ciarkowska K.

Bibliografia

• Abratowska A. 2006. Armeria maritima - gatunek roślin przystosowany do wzrostu na glebach skażonych metalami ciężkimi. Kosmos Probl. Nauk Biol. 55: 217-227.
• Baranowska-Morek A., Wierzbicka 2004. Localization of lead in root tip of Dianthus carthusianorum. Acta. Biol. Crac. Series Bot. 44: 45-56.
• Ciarkowska K., Hanus-Fajerska E. 2008. Remediation of soil-free grounds contaminated by zinc, lead and cadmium with the use of metallophytes. Polish J. Environm. Stud. 17/5: 707-712.
• Cooke J.A., Johnson M.S. 2002. Ecological restoration of land with particular reference to the mining of metals and industrial minerals: a review of theory and practice. Environm. Rev. 10: 41-71.
• Grodzińska K., Szarek-Łukaszewska G. 2002. Hałdy cynkowo-ołowiowe w okolicach Olkusza - przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Kosmos. Probl. Nauk Biol. 51: 127-138.
• Konwencja o Różnorodności Biologicznej 1992. Sporządzona w Rio de Janeiro 5 czerwca 1992. Dz. U. z 2002 r.
• Kowaliński S. 1999. Żyzność gleby, w: Gleboznawstwo. Zawadzki S. (Red.), PWRiL Warszawa: 296-312.
• Krzaklewski W., Pietrzykowski M. 2007. Diagnoza siedlisk na terenach pogórniczych rekultywowanych dla leśnictwa, ze szczególnym uwzględnieniem metody fito-socjologiczno-glebowej. Sylwan 1: 51-57.
• Kusch J., Darlak M., Kot S. 2004. Plan rozwoju lokalnego dla miasta Bukowno na lata 2004-2006 oraz na lata 2007-2013. Oprać. Akordbud-Consulting sp. z o.o., Kraków: 24.
• Liszka J., Świc E. 2004. Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesławˮ, Dzieje, wydarzenia, ludzie. ZGH Bolesław S.A., Bukowno.
• Porębska G. 2005. Nowa jakość przyrody i krajobrazu na terenach poprzemysłowych. Ochr. Śród. i Zasob. Nat. 28: 15-23.
• Przedpełska E., Wierzbicka M. 2007. Arabidopsis arenosa (Brassicaceae) from a lead-zinc waste heap in southern Poland - a plant with high tolerance to heavy metals. Plant Soil 229: 43-53.
• Rostański A. 2000. Rekultywacja i zagospodarowanie nieużytków poprzemysłowych - rozwiązania alternatywne. Inż. Ekol. 1: 81-86.
• Rostański A., Woźniak G., Tokarska-Guzik B. 2006. Wykorzystanie spontanicznych procesów przyrodniczych w rewitalizacji terenów poprzemysłowych - kontrowersje i rozwiązania. Czasopismo Techn.. Z. 8 A, Wydawnictwo PK: 75-86.
• Rozporządzenie MŚ 2002. Z dnia 4 października 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Dz. U. 02.165.1359
• Szarek-Łukaszewska G., Grodzińska K. 2007. Vegetation of post-mining open pit (Zn/Pb ores): three-year study of colonization. Pol. J. Ecol. 55: 261-282.
• Szarek-Łukaszewska G., Grodzińska K. 2008. Naturalna roślinność w rejonach starych zwałowisk odpadów po górnictwie rud Zn-Pb w okolicy Bolesławia i Bukowna (region śląsko-krakowski, południowa Polska). Przegl. Geolog. 56/7: 528-531.
• Szarek-Łukaszewska G., Niklińska M. 2002. Concentration of alkaline and heavy metals in Biscutella laevigata L. and Plantago lanceolata L. growing on calamine spoils. Acta. Biol. Crac. Series Bot. 44: 29-38.
• Szarek-Łukaszewska G., Słysz A., Wierzbicka M. 2004. Response of Armeria maritima (Mill.) Willd. to Cd, Zn and PB. Acta. Biol. Crac. Series Bot. 46: 19-24.
• Tokarska-Guzik B. 2003. Rekultywacja czy renaturalizacja - czyli o możliwych kierunkach zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych, w: Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. AGH Kraków, Politechnika Krakowska, Komisja Urbanistyki i Architektury PAN: 155-170.
• Tokarska-Guzik B., Rostański A. 2001. Możliwości i ograniczenia przyrodniczego zagospodarowania terenów poprzemysłowych. Nat. Sil. Sup. Suppl.: 5-17.
• Wierzbicka M., Panufnik D. 1998. The adaptation of Silene vulgaris to growth on calamine waste heap (s. Poland). Environm. Poll. 101: 415-426.
• Wierzbicka M., Rostański A. 2002. Microevolutionary changes in ecotypes of calamine waste heap vegetation near Olkusz, Poland: a review. Acta. Biol. Crac. Series Bot. 44: 7-19.
• Zawadzki S. 1999. Morfologia gleb, w: Gleboznawstwo. Zawadzki S. (Red.), PWRiL Warszawa: 75-93.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu