Selection of the optimal type of fish pass using the Rembrandt method

• Autorzy: Hammerling M.

Warianty tytułu

PL

Wybór optymalnego typu przepławki dla ryb z wykorzystaniem metody Rembrandt

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Aim of the study Aim of the paper was to use the Rembrandt multi-criteria decision support method to select the best type of fish pass for the analysed barrage, depending on the priorities adopted. Material and methods Hydraulic structures interrupt the continuity of morphological and biological watercourse, divide it into sections, which cannot be crossed by fish and other aquatic organisms. It is particularly disadvantageous, because motion up- and downstream is indispensable for them to live. For this reason fish passes are built on barrages to facilitate their migration. The article presents hydraulic calculations run for three types of fish passes. Also, a hierarchical tree was prepared in accordance with the Rembrandt method. This tree has been applied three times: for the owner’s preferences, for aquatic organisms, and without imposing a second level of calculation. Results and conclusions Results of calculations using Rembrandt’s multi-criteria decision support method indicated that according to the investor’s priorities the best fish pass was slot pass, for aquatic organisms - bypass channel, and calculations which assumed equal values for second level factors also point to slot pass.

PL

Cel pracy Celem pracy była próba wykorzystania metody wielokryterialnego wspomagania decyzji Rembrandt do wyboru najlepszego typu przepławki dla analizowanego stopnia wodnego w zależności od wykorzystanych priorytetów. Materiał i metody Budowle hydrotechniczne powodują przerwanie ciągłości morfologicznej i biologicznej cieku, dzielą go na odcinki, których granic ryby i inne organizmy wodne nie mogą przekraczać co jest szczególnie niekorzystne ponieważ przemieszczającą się one wyniku różnych potrzeb życiowych. Dlatego na stopniach wodnych buduje się przepławki dla ryb, które ułatwiają ich migrację. W pracy przeprowadzono obliczenia hydrauliczne dla trzech założonych typów przepławek dla ryb. Następnie przygotowano drzewo hierarchiczne zgodne z metodą Rembrandt. Drzewo to zostało rozwiązane trzykrotnie zgodnie z preferencjami inwestora, organizmów które z niego korzystają, a także bez narzucania wag drugiemu poziomowi obliczeń. WYNIKI I WNIOSKI Wyniki obliczeń metodą wielokryterialnego wspomagania decyzji Rembrandt wskazały że według priorytetów inwestora najlepszą przepławką była konstrukcja szczelinowa, dla organizmów wodnych kanał obiegowy, a dla obliczeń w których wagi przyjmowały równe wartości dla poszczególnych czynników poziomu II również przepławka szczelinowa.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2019
• Tom: 18
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.51-61,fig.,ref.

Twórcy

autor

Hammerling M.

• Department of Hydraulic and Sanitary Engineering, Poznan University of Life Sciences, Piatkowska 94 A, 60-649 Poznan, Poland

Bibliografia

• Adam, B., Bosse, R. (2014). Fish Passes e Design, Dimensions and Monitoring. DWARegelwerk. Merkblatt DWA-M509
• Bunt, C. M. (2001). Fishway entrance modifications enhance fish attraction. Fisheries Management and Ecology, 8(2), 95–105.
• Bunt, C. M., Castro-Santos, T., & Haro, A. (2012). Performance of fish passage structures at upstream barriers to migration. River Research and Applications, 28(4), 457–478.
• Chomka, G., Kasperowicz, M. (2013). Techniczne aspekty transportu żywych ryb słodkowodnych. Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe, 14, 69–72.
• Clay, C. H. (2017). Design of fishways and other fish facilities. CRC Press.
• Dodd, J. R., Cowx, I. G., Bolland, J. D. (2017). Efficiency of a nature-like bypass channel for restoring longitudinal connectivity for a river-resident population of brown trout. Journal of environmental management, 204, 318–326.
• Gustafsson, S., Ósterling, M., Skurdal, J., Schneider, L. D., Calles, O. (2013). Macroinvertebrate colonization of a nature-like fishway: the effects of adding habitat heterogeneity. Ecological engineering, 61, 345–353.
• Haro, A., Castro-Santos, T., Noreika, J., Odeh, M. (2004). Swimming performance of upstream migrant fishes in open-channel flow: a new approach to predicting passage through velocity barriers. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 61(9), 1590–1601.
• Hämmerling, M., Franczak, D. (2012). Scenariusze rozwoju i badania hydrauliczne przepławek dla ryb.
• Jones, M.J. and O’Connor, J.P. (2017). Monitoring the performance of fishways and fish passage works. Arthur Rylah Institute for Environmental Research. Technical Report Series No. 257. Department of Environment, Land, Water and Planning, Heidelberg, Victoria.
• Larinier, M. (2002). Fish passage through culverts, rock weirs and estuarine obstructions. Bulletin Francais de la Peche et de la Pisciculture, (364), 119–134
• Ligięza, J., Adamczyk, M., Prus, P., Wiśniewolski, W. (2017). Monitoring ryglowej przepławki dla ryb i optymalizacja jej funkcjonowania, Roczniki Naukowe Polskiego Związku Wędkarskiego, 30, 95–120.
• Lootsma F.A. (1992). The REMBRANDT system for multi-criteria decision analysis via pairwise compańsons or direct rating, Report 92-05, Faculty of Technical Mathematics and Informatics, Delft University of Technology, Delft.
• Lubieniecki B. (2002). Przepławki i drożność rzek, Wydawnictwo Instytu Rybactwa Śródlądowego, Olsztyn.
• Mokwa, M. (2007). Przepławki dla ryb na stopniach regulacyjnych potoków górskich. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, (4/2).
• Mokwa, M., Tamawski, K. (2008). Ocena hydrauliczna działania przepławki dla ryb przystopniu wodnym Brzeg Dolny. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, (07).
• Mokwa, M. (2010). Obliczenia hydrauliczne przepławek dla ryb. Acta Scientiarum Polonorum, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, 43–58.
• O’hanley, J. R., Tomberlin, D. (2005). Optimizing the removal of small fish passage barriers. Environmental Modeling & Assessment, 10(2), 85–98.
• Pena, L., Puertas, J., Bermúdez, M., Cea, L., Peña, E. (2018). Conversion of Vertical Slot Fishways to Deep Slot Fishways to Maintain Operation during Low Flows: Implications for Hydrodynamics. Sustainability, 10(7), 2406.
• Penczak, T., Kruk, A., Marszał, L., Zięba, G., Galicka, W., Tszydel, M., Tybulczuk, Sz., Pietraszewski, D. (2008). Monitoring ichtiofauny systemu rzeki Gwdy: trzecia dekada badań. Rocz. Nauk. PZW, 21, 61–89.
• Pośpiech, E., & Mastalerz-Kodzis, A. (2015). Wybór metody wielokryterialnej do wspomagania decyzji inwestycyjnych. Zeszyty Naukowe. Organizacja í Zarządzanie/Politechnika Śląska.
• Trzaskalik, T. (2014). Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Przegląd metod i zastosowań. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie Politechnika Śląska.
• FAO/DVWK/WWF.PL 2016. Przepławki dla ryb – projektowanie, wymiary i monitoring, Warszawa.
• Tymiński, T., Mumot, J., Strojny, R., & Karpowicz, D. (2016). Analysis of the potential of building ramps in hydrotechnical structures as a means of facilitating fish migration. Acta Scientiarum Polonorum, Formatio Circumiectus, 15(3), 151–162.
• Williams, J. G., Armstrong, G., Katopodis, C., Larinier, M., & Travade, F. (2012). Thinking like a fish: a key ingredient for development of effective fish passage facilities at river obstructions. River Research and Application.
• Zgrabczyński, J. (2007). Identyfikacja i ocena sprawności przepławek dla ryb w regionie wodnym Warty. Nauka Przyroda Technologie, 1(2), 35.

Identyfikatory

DOI

10.15576/ASP.FC/2019.18.1.51