EN
Changes in the communities of caddis fly larvae typical of various lake habitats showed a gradient-like configuration. The concomitance structure of the caddis fly fauna of the lake as a whole was marked by certain individualism. This individual character of communities was due to regional differences, the trophic differences and habitat composition of the particular lake, as well as to the close vicinity of habitats in the lakes, and most probably arose from the sharing of resources in the individually forming habitats. Five types of community were initially distinguished for the various habitats of the studied lakes, taking into consideration their regional (local) and general character.
PL
Podstawą niniejszego opracowania jest materiał zebrany w latach 1987-1990 w czterech jeziorach Pojezierza Olsztyńskiego różniących się trofią. Ogółem zebrano ponad 15 000 larw zaliczonych do 55 taksonów. Współwystępowanie między gatunkami liczono według formuły ilościowej. Wyniki wyliczeń zestawiono metodą najkrótszego dendrytu. W mezotroficznym Jeziorze Narckim zgrupowania elodeidowe znalazły się w centralnej części dendrytu, bardziej peryferyjnie usytuowały się zgrupowania charakterystyczne dla psammolitoralu, dna mulistego i strefy helofitów (ryc. 1). Podobną sytuację zaobserwowano dla eutroficznego Jeziora Warchałdzkiego (ryc. 2). Natomiast w eutroficzno-politroficznym Jeziorze Skanda dominowały zgrupowania typowe dla strefy helofitów oraz drobnych zbiorników okresowych (ryc. 3). W politroficznym Jeziorze Brajnickim centralną pozycję w dendrycie zajął gatunek najbardziej eurytopowy, a zgrupowania elodeidowe były nielicznie reprezentowane i usytuowały się w bezpośrednim sąsiedztwie zgrupowań szuwarowo-oczeretowych (ryc. 4). Zauważono, że wyodrębnione zgrupowania grupowały się zgodnie z podobnymi wymaganiami ekologicznymi, stosunkowo wyraźnie oddzielając różne siedliska jeziorne, zwłaszcza siedliska elodeidowe i helofitowe. Zaobserwowano również wpływ trofii jezior na kształtowanie się zgrupowań larw Trichoptera. Stwierdzono także powtarzalność pomiędzy zgrupowaniami pochodzącymi z jezior różnych regionów geograficznych z jednoczesnymi małymi różnicami, wynikającymi z regionalnego położenia, kompozycji siedliskowej (sąsiedztwa siedlisk w jeziorze) i stanu trofii jeziora. Indywidualizm zgrupowań można powiązać z konkurencyjnym wypieraniem i podziałem zasobów, kształtujących się także pod wpływem wielkości siedlisk i ich wzajemnego sąsiedztwa. Wyróżniono pięć zgrupowań dla różnych siedlisk jeziornych, z zaznaczeniem ich regionalnego i ogólnego charakteru.