Concomitance of caddis fly [Trichoptera] larvae in four Masurian lakes differing trophically [north-eastern Poland

• Autorzy: Czachorowski S.

Warianty tytułu

PL

Wspolwystepowanie larw chruscikow [Trichoptera] w czterech jeziorach mazurskich rozniacych sie trofia [polnocno-wschodnia Polska]

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Changes in the communities of caddis fly larvae typical of various lake habitats showed a gradient-like configuration. The concomitance structure of the caddis fly fauna of the lake as a whole was marked by certain individualism. This individual character of communities was due to regional differences, the trophic differences and habitat composition of the particular lake, as well as to the close vicinity of habitats in the lakes, and most probably arose from the sharing of resources in the individually forming habitats. Five types of community were initially distinguished for the various habitats of the studied lakes, taking into consideration their regional (local) and general character.

PL

Podstawą niniejszego opracowania jest materiał zebrany w latach 1987-1990 w czterech jeziorach Pojezierza Olsztyńskiego różniących się trofią. Ogółem zebrano ponad 15 000 larw zaliczonych do 55 taksonów. Współwystępowanie między gatunkami liczono według formuły ilościowej. Wyniki wyliczeń zestawiono metodą najkrótszego dendrytu. W mezotroficznym Jeziorze Narckim zgrupowania elodeidowe znalazły się w centralnej części dendrytu, bardziej peryferyjnie usytuowały się zgrupowania charakterystyczne dla psammolitoralu, dna mulistego i strefy helofitów (ryc. 1). Podobną sytuację zaobserwowano dla eutroficznego Jeziora Warchałdzkiego (ryc. 2). Natomiast w eutroficzno-politroficznym Jeziorze Skanda dominowały zgrupowania typowe dla strefy helofitów oraz drobnych zbiorników okresowych (ryc. 3). W politroficznym Jeziorze Brajnickim centralną pozycję w dendrycie zajął gatunek najbardziej eurytopowy, a zgrupowania elodeidowe były nielicznie reprezentowane i usytuowały się w bezpośrednim sąsiedztwie zgrupowań szuwarowo-oczeretowych (ryc. 4). Zauważono, że wyodrębnione zgrupowania grupowały się zgodnie z podobnymi wymaganiami ekologicznymi, stosunkowo wyraźnie oddzielając różne siedliska jeziorne, zwłaszcza siedliska elodeidowe i helofitowe. Zaobserwowano również wpływ trofii jezior na kształtowanie się zgrupowań larw Trichoptera. Stwierdzono także powtarzalność pomiędzy zgrupowaniami pochodzącymi z jezior różnych regionów geograficznych z jednoczesnymi małymi różnicami, wynikającymi z regionalnego położenia, kompozycji siedliskowej (sąsiedztwa siedlisk w jeziorze) i stanu trofii jeziora. Indywidualizm zgrupowań można powiązać z konkurencyjnym wypieraniem i podziałem zasobów, kształtujących się także pod wpływem wielkości siedlisk i ich wzajemnego sąsiedztwa. Wyróżniono pięć zgrupowań dla różnych siedlisk jeziornych, z zaznaczeniem ich regionalnego i ogólnego charakteru.

Słowa kluczowe

PL

hydrobiologia; wystepowanie; chrusciki; Jezioro Narckie; Pojezierze Olsztynskie; Jezioro Warchaldzkie; Jezioro Brajnickie; jeziora; Trichoptera; larwy; Jezioro Skanda

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Hydrobiologica
• Rocznik: 1994
• Tom: 36
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.213-225,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Czachorowski S.

• Wyzsza Szkola Pedagogiczna, Olsztyn

Bibliografia

• Begon M., M. Mortimer, 1981. A unified study of animals and plants. Oxford, Blackwell Sci. Pub., 356 pp.
• Biesiadka E., 1977. Hydracarina. In: Wróblewski A. (Ed.): Bottom fauna of heated Konin Lakes. Monogr. Fauny Polski, 4, 281-350.
• Brantjes N.B.M., L.W.G. Higler, 1970. Een numerieke vergelijkong van de macrofauna in Stratiotes-verlandingen [Numerical analysis of some benthos elements in autochtonic swamp successions with Stratiotes aloides]. Meded. Hydrobiol. Ver., 4, 87-92.
• Czachorowski S., 1992. Rozmieszczenie larw chruścików (Trichoptera) w litoralu jezior o różnej trofii [Distribution of caddis fly larvae in littoral of lakes differing trophically], Pr. Dok. UAM w Poznaniu, Wydz. Biologii, 204 pp.
• Czachorowski S., 1993. Distribution of Trichoptera larvae in vertical profile of lakes. Pol. Arch. Hydrobiol., 49, 139-163.
• Czachorowski S., 1994. Chruściki (Trichoptera) jezior lobeliowych - wyniki wstępnych badań. W: Kraska M. (Red.): Jeziora lobeliowe - charakterystyka, funkcjonowanie i ochrona [Caddis flies (Trichoptera) of the lobelian lakes - results of initial research In: Kraska M. (Ed.): The lobelian lakes - characterization, functioning and protection]. Poznań, Sorus, 59-93.
• Czachorowski S., R. Kornijów, 1993. Analysis of the distribution of caddis larvae in the elodeid zone of two lakes of East Poland, based on the concept of habitatual islands. Pol. Arch. Hydrobiol., 40, 165-180.
• Demel K, 1923. Ugrupowanie etologiczne macrofauny w strefie litoralnej jeziora Wigierskiego - Le groupment éthologique de la macrofaune dans la région littorale du lac de Wigry (Pologne). Prace Instytutu im. M. Nenckiego, 29, 1-50.
• Illies J., L. Botosaneanu, 1963. Problèmas et méthodes de la classification et de la zonation écologique des caux courantes, considérées surtout du point de vue faunistique. Mitt. Int. Ver. Limnol., 12, 1-57.
• Jakubisiakowa J., 1933. Chruściki (Trichoptera) jeziora Kierskiego [Caddis flies (Trichoptera) of Lake Kierskie], Pozn. T.P.N., Poznań, 46 pp.
• Levins R., 1968. Evolution in changing environments. Princeton, Princeton Univ. Press, 120 pp.
• MacArthur R.H., 1965. Patterns of species diversity. Biol. Rev., 40, 510-533.
• MacArthur R.H., 1972. Geographical ecology - patterns in the distribution of species. New York, Harper & Row Pub., 269 pp.
• Rzóska J., 1935. Badania nad ekologią i rozmieszczeniem fauny brzeżnej dwu jezior polskich (jezioro Kierskie i jezioro Wigierskie) - Oecologische untersuchungen über die verbreitung der Littoralfauna zweier Polonischer seen (Kiersksee, Wigrysee). Pozn. T.P.N., (B), 7, 6, 1-152.
• Schoener T.W., 1974. Resource partitioning in ecological communities. Science, 185, 27-39.
• Szczęsny B., 1986. Caddis flies (Trichoptera) of running waters in the Polish North Carpathians. Acta Zool. Cracov., 29, 501-586.
• Williams D.D., 1987. The ecology of temporary waters. Portland, Timber Press, 205 pp.