PL
Głównymi przedstawicielami poliacetylenów w rodzinie Apiaceae są falkarinol i falkarindiol. Związki te zostały umieszczone przez National Cancer Institute w Stanach Zjednoczonych na liście naturalnych związków o działaniu przeciwnowotworowym. Poliacetyleny w największej ilości występują w korzeniach roślin. Seler, jako warzywo korzeniowe, jest mniej znany w Europie i na świecie. W wielu krajach cenione są jedynie jego odmiany liściowe, stąd doniesienia o poliacetylenach występujących w selerze nie są liczne. Celem podjętych badań było określenie zawartości poliacetylenów w dostępnych na rynku krajowym odmianach selera korzeniowego (Apium graveolens L. var. rapaceum). Materiałem do badań było 18 odmian selera korzeniowego: Jabłkowy, Odrzański, Makar, Brilliant, Diamant, Gol, Luna, Mentor, Monarch, Cascade, Feniks, Edward, President, Prinz, Snehvide, Cisko, Dukat oraz Talar. Do analizy zawartości poliacetylenów w badanym materiale roślinnym zastosowano metodę chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią masową (GC/MS). Wśród poliacetylenów zidentyfikowano dwa związki – falkarinol i falkarindiol. Największą zawartość falkarinolu wykryto w zgrubieniach korzeniowych selera odmian Makar i Jabłkowy, w przeliczeniu na suchą substancję odpowiednio 25,34 oraz 22,37 mg·100 g⁻¹. Największą zawartość falkarindiolu zidentyfikowano w zgrubieniach korzeniowych selera odmian Odrzański oraz Luna, w przeliczeniu na suchą substancję odpowiednio 10,13 oraz 12,55 mg·100 g⁻¹.
EN
Falcarinol and falcarindiol are two major polyacetylenes in Apiaceae family. These compounds were placed on the list of Natural Product with Antitumor Activity created by National Cancer Institute, USA. The largest amount of polyacetylenes occurs in plant roots. Celeriac as a root vegetable is not known very well worldwide. In many countries only leaf varieties (celery) are valued, therefore there are few studies on celeriac polyacetylenes. The purpose of this research was to analyze varieties of celeriac (Apium graveolens L. var. rapaceum) available in Poland in terms of polyacetylenes. The research was conducted on 18 varietes of celeriac: ‘Jabłkowy’, ‘Odrzański’, ‘Makar’, ‘Brilliant’, ‘Diamant’, ‘Gol’, ‘Luna’, ‘Mentor’, ‘Monarch’, ‘Cascade’, ‘Feniks’, ‘Edward’, ‘President’, ‘Prinz’, ‘Snehvide’, ‘Cisko’, ‘Dukat’ and ‘Talar’. Gas chromatography mass spectrometry method (GC/MS) was employed to analyze the content of polyacetylenes. Two polyacetylenes - falcarinol and falcarindiol were identified. The largest amount of falcarinol was found in ‘Makar’ and ‘Jabłkowy’ celeriac variety and it was measured to be 25.34 and 22.37 mg·100 g⁻¹ of dry mass respectively. ‘Odrzański’ and ‘Luna’ varieties contained the highest amount of falcarindiol which was measured to be 10.13 and 12.55 mg·100 g⁻¹of dry mass.