Wartosci wybranych cech fizyko-chemicznych w wodzie opadowej i odplywajacej z mikrozlewni o osadniczo-rolniczo-hodowlanym uzytkowaniu

• Autorzy: Ostrowski K , Bogdal A.

Warianty tytułu

EN

Values of selected physico-chemical characteristics of the rainfall and outflow water of microcatchment used for settlement, agricultural and livestock production purposes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy omówiono wyniki badań wpływu produkcji hodowlanej, osadnictwa wiejskiego oraz opadów atmosferycznych na jakość wód odpływających z mikrozlewni podgórskiej. Podczas trzyletnich badań, w próbach wody opadowej i powierzchniowej pobieranych średnio dwa razy w miesiącu, bezpośrednio w terenie mierzono: pH i przewodność elektryczną właściwą, a w laboratorium oznaczano: zawiesinę ogólną, amoniak, azotany, fosforany, substancje rozpuszczone, siarczany, chlorki, wapń, magnez, mangan i żelazo. Analiza wyników wykazała, że wszystkie badane wskaźniki osiągały średnio wyższe wartości w wodach odpływających. Za wyjątkiem fosforanów, manganu i zawiesiny ogólnej, różnice te były statystycznie istotnie. W wodach opadowych istotnie większe wartości pH i fosforanów stwierdzono w lecie, a zawiesiny ogólnej, chlorków i manganu w zimie. W odpływie większe wartości amoniaku, fosforanów, przewodności elektrycznej, substancji rozpuszczonej i żelaza wystąpiły latem, a siarczanów zimą. Wartości pozostałych wskaźników nie różniły się istotnie. Ocena jakości wód odpływających wykazała, że należy je zakwalifikować do V klasy czystości. Zdecydowały o tym stęzenia fosforanów i amoniaku. Wartości pH oraz stężeń siarczanów, chlorków i magnezu nie przekroczyły norm dla wód pierwszej klasy czystości.

EN

Results of research on the effect of livestock production, rural settlement and precipitations on the quality of waters flowing out of the subalpine microcatchment are discussed in the paper. During three year of the investigations pH and conductance were measured directly on site in samples of rainfall and surface water collected on average twice a month, whereas laboratory analyses determined: total suspension, ammonia, nitrates, phosphates, solved substances, phosphates, chlorides, calcium, magnesium, manganese and iron. Analysis of results revealed that on the average all researched indices reached higher values in the outflowing waters. Except for phosphates, manganese and total suspension the differences were statistically significant. In the rainwater significantly higher values of pH and phosphates were registered in summer, while for total suspension, chlorides and manganese in winter. In the outflow, higher values of ammonia, phosphates, conductance, solved substances and iron occurred in summer while phosphate values were higher in winter. Values of other indices did not differ significantly. The assessment of the outflowing waters showed that they should be classified in the fifth purity class, which was determined by concentrations of phosphates and ammonia. The values of pH and concentrations of sulphates, chlorides and magnesium did not exceed the standards for waters in the first class of purity.

Słowa kluczowe

PL

osadnictwo wiejskie; produkcja rolna; hodowla zwierzat; zanieczyszczenia rolnicze; opady atmosferyczne; wplyw nastepczy; jakosc wody; sklad chemiczny; wody odplywowe; mikrozlewnie podgorskie; Mikrozlewnia Wronowiec

EN

rural settlement; agricultural production; agricultural pollutant; atmospheric precipitation; residual effect; water quality; chemical composition; outflow water; submontane catchment area; Wronowiec microcatchment

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2007
• Tom: 519
• Opis fizyczny: s.233-244,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ostrowski K

• Akademia Rolnicza, Al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Krakow

autor

Bogdal A.

Bibliografia

• DOJLIDO J. 1995. Chemia wód powierzchniowych. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok: 342 ss.
• FALKOWSKI M., KUKUŁKA I., KOZŁOWSKI S. 1996. Łąka jako bariera ekologiczna migracji składników mineralnych do wód (powierzchniowych i gruntowych). Rocz. AR Poznań 284, Ser. Rol. 47: 97-103.
• GÓRNIAK A., ZIELIŃSKI P. 1998. Wpływ lesistości zlewni na jakość wód rzecznych województwa Białostockiego. Konf. Nauk. „Przyrodnicze i techniczne problemy gospodarowania woda dla zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich”. Wyd. SGGW Warszawa, Ser. Przeg. Naukowe 16: 231-241.
• GREŃ J. 1982. Statystyka matematyczna. Modele i zadania. PWN, Warszawa: 363 ss.
• HERMANOWICZ W., DOJLIDO J.R., DOŻAŃSKI W., KOZIOROWSKI B., ZERBE J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Wyd. Arkady, Warszawa: 556 ss.
• KACZOROWSKA Z. 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim. Prace Geogr. IG PAN 33: 1-112
• KONDRACKI J. 1998. Geografia regionalna Polski. PWN Warszawa: 441 ss.
• KOPEĆ S., KRZANOWSKI S. 1994. Ocena udziału zanieczyszczeń rolniczych Beskidu Wyspowego i Żywieckiego w zanieczyszczeniach rzek tego regiony, w: Rolnicza przestrzeń produkcyjna Beskidu Wyspowego i śywieckiego a jakość wody. AR w Krakowie: 143-156.
• RAJDA W., NATKANIEC J. 2000. Fizykochemiczne cechy wód powierzchniowych mikrozlewni rolniczej i osadniczo-rolniczej. Zesz. Naukowe AR Kraków 370, Ser. Inż. Środ. 20: 5-13.
• ROZPORZĄDZENIE MŚ 2004. Z dnia 11 lutego w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. Dz. U. Nr 32, poz. 284.
• SAPEK A. 1995. Wpływ rolnictwa na jakość wody, w: Rolnictwo polskie i ochrona jakości wody. Dni polowe. IMUZ Falenty-Przysiek: 15-35.
• SMOROŃ S. 1998. Przenikanie substancji biogennych ze źródeł rolniczych do środowiska - czynnik eutrofizacji wód powierzchniowych. Zesz. Eduk. IMUZ Falenty 5: 57-70.
• TRYBAŁA M. 1996. Gospodarka wodna w rolnictwie. PWRiL Warszawa: 255 ss.
• ZIELIŃSKI J., SŁOTA H., MADEJ P., KOROL R. 1996. Stan i wykorzystanie zasobów wód powierzchniowych Polski. Materiały Badawcze. Ser. Gospodarka Wodna i Ochrona Wód. 20. Wyd. IMGW, Warszawa-Kraków.
• ŻMUDA R. 1994. Wymywanie składników chemicznych z obszaru dwóch zlewni w Sudetach Wschodnich o różnym użytkowaniu. Rocz. AR Poznań 266, Ser. Melior. Inż. Środ. 14: 171-176.