Stan sanitarny jeczmienia i owsa w mieszance oraz siewach jednogatunkowych po roznych przedplonach

• Autorzy: Kurowski T P , Wanic M. , Nowicki J.

Warianty tytułu

EN

Sanitary state of barley and oat in the mixture and in pure sowing after various forecrops

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1991-2000 w wieloletnim ścisłym statycznym doświadczeniu polowym prowadzono badania, których celem było określenie zdrowotności jęczmienia jarego i owsa uprawianych w siewie czystym i w mieszance dwuskładnikowej (50% jęczmienia + 50% owsa) po różnych przedplonach (po ziemniaku, grochu siewnym, koniczynie perskiej i po sobie) na tle zmiennych warunków klimatycznych w kolejnych latach trwania doświadczenia. Na jęczmieniu jarym wystąpiły: rynchosporioza zbóż (Rhynchosporium secalis), mączniak prawdziwy zbóż i traw (Blumeria graminis), plamistość siatkowa (Helminthosporium teres), zgorzel podstawy źdźbła (Fusarium spp., Bipolaris sorokiniana) i łamliwość źdźbła zbóż (Pseudocercosporella herpotrichoides), a na owsie odnotowano: plamistości liści (Septoria avenae, Helminthosporium avenae), rdzę koronową owsa (Puccinia coronata) i fuzaryjną zgorzel podstawy źdźbła (Fusarium spp.) Spośród czynników doświadczenia przebieg warunków pogodowych w największym stopniu wpływał na nasilenie chorób jęczmienia jarego i owsa, a szczególnie chorób ich aparatu asymilacyjnego. Wystąpiła duża redukcja nasilenia chorób liści jęczmienia jarego i owsa uprawianych w mieszance w stosunku do siewu jednogatunkowego. Siew mieszany silniej ograniczał rozwój fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła na owsie (Fusarium spp.) niż zgorzeli podstawy źdźbła na jęczmieniu (Fusarium spp., Bipolaris sorokiniana). Przedplonem najkorzystniej wpływającym na zdrowotność jęczmienia jarego i owsa okazał się groch. Sprawca łamliwości źdźbła zbóż grzyb Pseudocercosporella heropotrichoides w najmniejszym stopniu reagował, zarówno na przedplon, jak i na siew zbóż w mieszankach międzygatunkowych.

EN

A long-term experiment was conducted during the years 1991-2000 to determine the sanitary state of spring barley and oats sown alone or in two-component mixture (50% barley + 50% oats) after various forecrops (potato, pea, Persian clover, barley, oats), as dependent on the changeable climate conditions over the experimental period. The following diseases occurred on spring barley plants: leaf blotch (Rhynchosporium secalis), powdery mildew (Blumeria graminis), net blotch (Helminthosporium teres), foot rot (Fusarium spp., Bipolaris sorokiniana) and eyespot (Pseudocercosporella herpotrichoides). Oat plants were attacked by leaf spot (Septoria avenae, Helminthosporium avenae), crown rust of oats (Puccinia coronata) and Fusarium foot rot (Fusarium spp.). Among the examined experimental factors, weather conditions had the greatest impact on the intensity of the above diseases, especially those related to the assimilation apparatus. The intensity of foliar diseases was much lower when spring barley and oats were sown in mixture, as compared with pure sowing. Mixed sowing more strongly limited the development of Fusarium foot rot on oat plants (Fusarium spp.) than foot rot on barley plants (Fusarium spp., Bipolaris sorokiniana). Pea was found to be the best forecrop. It had a positive effect on the sanitary state of spring barley and oats. The fungus Pseudocercosporella heropotrichoides, responsible for eyespot, responded to the lowest degree both to forecrop and mixed sowing.

Słowa kluczowe

PL

uprawa roslin; zboza; jeczmien; owies; siew czysty; siew w mieszankach; mieszanki zbozowe; przedplony; zdrowotnosc roslin; choroby roslin; maczniak prawdziwy zboz i traw; rdza koronowa; plamistosc siatkowa jeczmienia; rynchosporioza zboz; zgorzel podstawy zdzbla; fuzaryjna zgorzel podstawy zdzbla; plamistosc lisci; wystepowanie; warunki meteorologiczne

EN

plant cultivation; cereal; barley; oat; pure sowing; sowing mixture; cereal mixture; forecrop; plant health; plant disease; powdery mildew; crown rust; net blotch disease; Rynchosporium secalis; culm base rot; fusarium foot rot; leaf spot disease; disease occurrence; meteorological condition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2007
• Tom: 516
• Opis fizyczny: s.91-101,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kurowski T P

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawochenskiego 17, 10-720 Olsztyn

autor

Wanic M.

autor

Nowicki J.

Bibliografia

• Gacek E. 1993. Wykorzystanie biologicznych mechanizmów służących do zapobiegania zakaźnym chorobom zbóż w mieszanych zasiewach. Mat. Symp. Nauk. „Biotyczne środowisko uprawne a zagrożenie chorobowe roślin”. Olsztyn, 7-9 IX 1993: 59-64.
• Gacek E., Nadziak J., Biliński Z.R. 1999. Ograniczanie występowania chorób w zasiewach mieszanych zbóż. Mat. Konf. Nauk. „Przyrodnicze i produkcyjne aspekty uprawy roślin w mieszankach”. Poznań, 2-3 XII 1999: 50-51.
• Hinfner K., Hommonay F. 1964. Atlas chorób i szkodników zbóż i kukurydzy. PWRiL Warszawa: 162 ss.
• Korbas M., Martyniuk S., Rozbicki J., Beale R. 2001. Zgorzel podstawy źdźbła oraz inne choroby podsuszkowe zbóż. Fundacja „Rozwój SGGW”. Warszawa: 59 ss.
• Kurowski T. 1984. Rynchosporioza zbóż i traw. Post. Nauk Roln. 31(4): 69-79.
• Kurowski T.P. 2002. Studia nad chorobami podsuszkowymi zbóż uprawianych w wieloletnich monokulturach. Wydawn. UWM w Olsztynie. Rozprawy i Monografie 56: 1-86.
• Kurowski T.P., Wanic M. 1995. Wpływ zasiewów mieszanych jęczmienia z owsem na rozwój chorób. Mat. XXXV Sesji Nauk. IOR, cz. 2, Poznań 16-17 II 1995: 262-265.
• Lemańczyk G., Wenda-Piesik A., Wasilewski P. 2001. Wpływ uprawy owsa w siewie czystym oraz w mieszankach na jego zdrowotność i wartość przedplonową dla pszenicy ozimej. Fragm. Agron. 4(72): 65-77.
• Łacicowa B. 1970. Badanie szczepów Helminthosporium sorokinianum (=H. sativum) oraz odporności jęczmienia jarego na ten czynnik chorobotwórczy. Acta Mycol. 6(2): 184-248.
• Mackiewicz D., Drath M. 1972. Wpływ zmianowania na stopień porażenia pszenicy przez łamliwość źdźbeł oraz jej plonowanie. Biul. IOR 54: 153-169.
• Rudnicki F. 1994. Biologiczne aspekty uprawy zbóż w mieszankach. Mat. Konf. Nauk. „Stan i perspektywy uprawy mieszanek zbożowych w Poslce” AR Poznań, 02 XII 1994: 7-15.
• Szwejkowski Z., Kurowski T.P. 2003. Badania wpływu czynników pogodowych na stopień inwazyjności patogenów grzybowych w środowisku na przykładzie pszenicy ozimej. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 26(1): 83-90.
• Vilich V. 1993. Crop rotation with pure stands and mixtures of barley and wheat to control stem and rot diseases. Crop Protect. 12(5): 373-379.
• Wanic M. 1997. Mieszanka jęczmienia jarego z owsem oraz jednogatunkowe uprawy tych zbóż w płodozmianach. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Agricultura 64: 3-57.
• Wanic M., Nowicki J., Kurowski T.P. 2000. Regeneracja stanowisk w płodozmianach zbożowych poprzez stosowanie siewów mieszanych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 470: 137-143.
• Weber Z., Michalski T., Gołębniak B., Hylak-Nowosad B., Nowacka K. 1999. Porównanie zdrowotności zbóż jarych uprawianych w siewie czystym i w mieszankach. Konf. Nauk. „Przyrodnicze i produkcyjne aspekty uprawy roślin w mieszankach”. Poznań, 2-3 XII 1999: 126-127.