Wplyw poziomu wyksztalcenia na zywienie wybranych grup ludnosci w 10-letnim okresie obserwacji - badanie Pol-MONICA Warszawa

• Autorzy: Waskiewicz A , Sygnowska E. , Szczesniewska D.

Warianty tytułu

EN

Impact of educational level on the dietary pattern in randomly selected population groups over 10-years of observation - Pol-MONICA Warsaw study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem, pracy była ocena zróżnicowania żywienia oraz dynamiki jego zmian w grupach osób o różnym poziomie wykształcenia w okresie 10 lat (1984-1993). W ramach projektu Pol-MONICA Warszawa zbadano w latach 1984, 1988 i 1993 sposób żywienia 2570, 1397 i 1485 mężczyzn i kobiet w wieku 35-64 lat. Stwierdzono istotny wpływ poziomu wykształcenia zarówno na skład racji pokarmowej, jak również i na intensywność dynamiki zmian sposobu żywienia. W 1984 r. najwyższe wskaźniki aterogenności diety zanotowano u osób z wyższym wykształceniem. W ciągu 10 lat osoby te w największym stopniu dostosowały skład racji pokarmowej do poziomu zalecanego w prewencji chorób układu krążenia (ChUK) i w 1993 roku osiągnęły najniższe wartości wskaźnika aterogenności Keysa, a także najbliższy prawidłowym wartościom indeks jakości diety. Rację pokarmową tej grupy cechowała także wyższa zawartość wapnia oraz witamin C i E u obu płci oraz witaminy A u kobiet. Było to odbiciem wyższej konsumpcji produktów mlecznych oraz warzyw i owoców przez osoby o wyższym poziomie wykształcenia w porównaniu z pozostałymi grupami.

EN

The aim of the study was to assess differences in the dietary pattern and their changes during 10 years of observation (1984-1993) in Warsaw population samples, according to educational level. Within the frame of the Pol-MONICA Project, three random samples of male and female Warsaw residents, aged 35-64 were surveyed in 1984, 1988, 1993 (2570, 1397 1485 persons). In a group of participants, categorised according to gender and educational attainment, dietary pattern was assessed. A significant impact of educational level on nutritional habits and on the speed of changes in these habits was found. At the start of observation the atherogenicity of the average diet was highest in persons who graduated from university. Thanks to greater changes in food consumption patterns over 10 years, in 1993 university graduate participants reached the lowest Keys score and the nearest recommended value diet quality index. Intakes of calcium antioxidant vitamins C and E in both sexes and vitamin A in women were consistently higher in groups with university graduates than in other groups. This was due to the higher consumption of dairy products, vegetables and fruits by persons with university education, in relation to the remaining groups.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; osoby dorosle; sposob zywienia; kobiety; mezczyzni; wyksztalcenie; calodzienne racje pokarmowe; poziom wyksztalcenia; dieta; choroby czlowieka; choroby ukladu krazenia; profilaktyka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2000
• Tom: 27
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.219-237,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Waskiewicz A

• Instytut Kardiologii w Warszawie, Warszawa

autor

Sygnowska E.

autor

Szczesniewska D.

Bibliografia

• 1. Beaudry M., Galibois I., Chaumette P.: Dietary patterns of adults in Quebec and their nutritional adequacy. Can. J. Public Health, 1998,5,347.
• 2. Braddon F., Wadsworth M., Davies J., et al.: Social and regional differences in food and alcohol consumption and their measurement in a national birth cohort. J. Epidemiol. Community Health, 1988,42,341.
• 3. D’Avanzo B., La Vecchia C., Braga C., et al.: Nutrient intake according to education, smoking, and alcohol in Italian women. Nutr. Cancer, 1997,28,46.
• 4. Dennis B., Zhukovsky G., Shestov G., et al.: The association of education with coronary heart disease mortality in the USSR Lipid Research Clinics Study. Int. J. Epidemiol., 1993,22,420.
• 5. Dittus K., Hillers V., Beerman K.: Benefits and barriers to fruit and vegetable intake: relationship between attitudes and consumption. J. Nutr. Educ., 1995, 27,120.
• 6. Gerber A., James S., Ammerman A., et al.: Socio-economic status and electrolyte intake in black adults: the Pitt County Study. Am. J. Public Health, 1991,81,1608.
• 7. Hupkens C., Knibbe R., Drpo M.: Social class differences in women’s fat and fibre consumption: a cross-national study. Appetite, 1997,28,131.
• 8. Jacobsen B., Thelle D.: Risk factors for coronary heart disease and level of education. Am. J. Epidemiol., 1988,127,923.
• 9. James W., Nelson M., Ralph A., et al.: Socio-economic determinants of health. The contribution of nutrition to inequalities in health. Brit. Med. J., 1997,314,1545.
• 10. Kaufmann N., Kark J., Friedlander Y., et al.: Nutrient intake in Jerusalem - effects of origin, social class and education. Isr. J. Med. Sci., 1982,18,1198.
• 11. Keys A., Anderson J., Grande F.: Serum cholesterol response to changes in the diet. IV Particular saturated fatty acids in the diet. Metabolism, 1965,14,776.
• 12. Kushi L., Folsom A., Jacobs D., et al.: Educational attainment and nutrient consumption patterns: The Minnesota Heart Survey. J. Am. Diet. Assoc., 1988,88,1230.
• 13. Lyle B., Mares-Perlman J., Klein B., et al.: Supplement users differ from nonusers in demographic, lifestyle, dietary and health characteristic. J. Nutr., 1998,128(12),2355.
• 14. Łoś-Kuczera M., Piekarska J.: Skład i wartość odżywcza produktów spożywczych. Część II-VII. Warszawa, PZWL, 1988.
• 15. Marmot M., Wilkinson R.: Social determinants of health. London, Oxford University Press, 1999.
• 16. Osler M.: Social class and health behaviour in Danish adults: a longitudinal study. Public Health, 1993,107,251.
• 17. Pardo B., Piotrowski W., Sygnowska E., et al.: Realisation of dietary recommendations in the Warsaw Pol-MONICA population: influence of socio-demographic factors. Nutr. Metab. Cardiovasc. Dis., 1994,4,28.
• 18. Piekarska J., Łoś-Kuczera M.: Skład i wartość odżywcza produktów spożywczych. Część I. Warszawa, PZWL, 1983.
• 19. Pomerleau J., Pederson L., Ostbye T., et al.: Health behaviours and socio-economic status in Ontario. Eur. J. Epidemiol., 1997,13,613.
• 20. Popkin B., Siega Riz A., Haines P.: A comparison of dietary trends among racial and socio-economic groups in the United States. N. Engl. J. Med., 1996,335,716.
• 21. Prättälä R., Berg M., Puska P.: Diminishing or increasing contrasts? Social class variation in Finnish food consumption patterns, 1979-1990. Eur. J. Clin. Nutr., 1992,46,279.
• 22. Roos E., Lahelma E., Virtanen M., et al.: Gender, socio-economic status and family status as determinants of food behaviour. Soc. Sci. Med., 1998,46,1519.
• 23. Roos E., Frättälä R., Lahelma E., et al.: Modern and healthy?: Socio-economic differences in the quality of diet. Eur. J. Clin. Nutr., 1996,50,753.
• 24. Sekuła W.: The effect of ’’marketisation” of food economy on changes in the expenditure and consumption. Żyw. Człow. Metab., 1991,18,243.
• 25. Shea S., Melnik T., Stein A., et al.: Age, sex, educational attainment, and race/ethnicity in relation to consumption of specific foods contributing to the atherogenic potential of diet. Prev. Med., 1993,22,203.
• 26. Shimakowa T., Sorlie P., Carpenter M., et al.: Dietary intake pattern and socio-demographic factors in the atherosclerosis risk in communities study. Prev. Med., 1994,23,769.
• 27. Slesinski M., Subar A., Kahle L.: Dietary intake of fat, fiber and other nutrients is related to the use of vitamin and mineral supplements in the United States: the 1992 National Health Interview Survey. J. Nutr., 1996,126,3001.
• 28. Smith A., Baghurst K.: Public health implications of dietary differences between social status and occupational category groups. J. Epidemiol. Community Health, 1992,46,409.
• 29. Smith A.M.: Dietary intake and lifestyle patterns: correlates with socio-economic, demographic and environmental factors. J. Hum. Nutr. Diet., 1994,7,283.
• 30. Subar A., Heimendinger J., Patterson B., et al.: Fruit and vegetable intake in the United States: The baseline survey of the Five a Day for better health program. Am. J. Health Promot., 1995, 9, 352.
• 31. Uitenbroek D., Kerekovska A., Festchieva N.: Health lifestyle behaviour and socio-demographic characteristics. A study of Varna, Glasgow and Edinburgh. Soc. Sci. Med., 1996, 43, 367.
• 32. Uramowska-Żyto B.: Nauki społeczne a zachowania medyczne. Żyw. Człow. Metab., 1997,24,374.
• 33. Windham C., Wyse B., Hanson G.: Nutrient density of diets in the USDA Nationwide Food Consumption Survey, 1977-78: I Impact of socio-economic status on dietary density. J. Am. Diet. Assoc., 1983,82,28.
• 34. Winkleby M., Jatulis D., Frank E., et al.: Socio-economic status and health: how education, income, and occupation contribute to risk factors for cardiovascular disease. Am. J. Public Health, 1992,82,816.
• 35. Zielińska Z., Kulesza W.: Weryfikacja fotomodeli produktów i potraw stosowanych do oceny poziomu spożycia żywności. Roczn. PZH, 1979,30,15.