Wplyw kompostow z odpadow komunalnych na zawartosc kadmu w roslinach

• Autorzy: Sadej W , Namiotko A.

Warianty tytułu

EN

Effect of municipal solid waste composts on the cadmium content in plants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W badaniach analizowano wpływ kompostów z odpadów miejskich na zawartość kadmu w roślinach. Zastosowano komposty wyprodukowane z nieselekcjonowanych odpadów komunalnych i zieleni miejskiej. Czynnikami doświadczalnymi był zróżnicowany stopień dojrzałości kompostów oraz wielkość dawki. Działanie kompostów porównywano z wpływem nawozu naturalnego - obornika. W doświadczeniu uprawiano 5 gatunków roślin: kukurydzę, słonecznik, jęczmień jary, gorczycę białą i facelię błękitną. Stwierdzono, iż wszystkie rośliny zawierały zróżnicowane ilości kadmu, co było warunkowane gatunkiem uprawianej rośliny, typem użytego kompostu, jak i wysokością zastosowanych dawek. W pierwszym roku po zastosowaniu kompostów wraz ze zwiększeniem ich dawek nastąpił wzrost zawartości kadmu w kukurydzy i słoneczniku. W działaniu następczym wpływ wielkości dawek kompostów był odmienny, bowiem ich zwiększanie powodowało obniżenie koncentracji kadmu w zielonej masie jęczmienia, gorczycy i facelii. Nawożenie kompostem Dano 1-miesięcznym w większym stopniu wpłynęło na zanieczyszczenie roślin kadmem, w porównaniu z kompostami starszymi. Rośliny nawożone kompostem z zieleni miejskiej zawierały wyższe ilości kadmu w porównaniu do nawożonych kompostem Dano.

EN

The effect of municipal solid waste composts on the content of cadmium in plants was investigated. Composts made from non-selected urban waste and green waste were tested. Different degrees of maturity of the composts and compost rates constituted the experimental factors. The influence of composts was compared to that of a natural fertilizer - farmyard manure. Five plant species were examined: maize, sunflower, spring barley, white mustard and lacy phacelia (Phacelia tanacetifolia Benth.). All the plants were found to contain varied levels of cadmium, depending on the plant species, type of compost applied and rate of fertilization. In the first year, when the composts were added to the soil and at higher fertilization rates, the content of cadmium in maize and sunflower grew. The residual effect of the fertilization rates was opposite - higher rates of composts resulted in depressed concentrations of cadmium in the green matter of spring barley, white mustard and lacy phacelia. Fertilization with 1-month Dano compost produced a more pronounced effect in the form of elevated cadmium levels than the fertilization treatments with more mature composts. Plants fertilized with green waste composts contained more cadmium than those fertilized with Dano compost.

Słowa kluczowe

PL

nawozenie; kompost z odpadow komunalnych; zawartosc kadmu; material roslinny; rosliny testowe; kukurydza; jeczmien jary; gorczyca biala; facelia blekitna

EN

fertilization; municipal compost; municipal waste; cadmium content; plant material; test plant; maize; spring barley; white mustard; tansy phacelia; Phacelia tanacetifolia

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2008
• Tom: 533
• Opis fizyczny: s.319-328,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sadej W

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski w Olsztynie, Pl.Lodzki 4, 10-718 Olsztyn

autor

Namiotko A.

Bibliografia

• Bruwaene R. Van, Kirchmann R., Impens R. 1984. Cadmium contamination in agriculture and zootechnology. Experientia 40: 43 - 52.
• Gorlach E., Gambuś F. 2000. Potencjalnie toksyczne pierwiastki śladowe w glebach (nadmiar, szkodliwość i przeciwdziałanie). Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 472: 275 - 296.
• Jamroz E., Drozd J., Licznar M., Weber J. 2004. Wpływ nawożenia gleb kompostami z odpadów komunalnych (KOM) na wysokość i jakość plonu, w: Komposty z odpadów komunalnych, produkcja, wykorzystanie i wpływ na środowisko. Praca zbiorowa J. Drozd (Red.), PTSH: 235 - 254.
• Jankowski K. 1997. Możliwość wykorzystania kompostu Dano z odpadów miejskich do nawożenia użytków zielonych. WSR Siedlce, Rozpr. 48: 63 ss.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1993. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. PWN Warszawa: 137 - 147.
• Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H., Witek T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa, IUNG: 9 - 11.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa: 399 ss.
• Kabata-Pendias A. 2000. Biogeochemia kadmu, W: Kadm w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Zesz. Nauk. Komitetu „Człowiek i Środowisko” PAN 26: 17 - 24.
• Kikiewicz Z., Białkowski S. 1996. Utylizacja odpadów komunalnych metodą Dano. Ekologia i Technika 3(21): 21 - 27.
• Kocjan G., Łastowski K. 1995. Główne koncepcje badań wpływu stresów na rośliny, w: Ołów w komórkach roślinnych. A. Woźny (Red.). Sorus, Poznań.
• Lekan Cz., Kacperek K. 1990. Ocena wartości nawozowej kompostu z odpadków miejskich („Dano”) w doświadczeniu wazonowym. Pam. Puławski 97: 187 - 200.
• Łabętowicz J., Rutkowska B., Ożarowski G., Szulc W. 2002. Możliwości wykorzystania w rolnictwie kompostu ze śmieci miejskich „Dano ”. Acta Agrophisica 70: 247 - 255.
• Norma Branżowa BN-89/9103-09. Kompost z odpadów miejskich. Unieszkodliwianie odpadów miejskich.
• Page A. L., Bingham F. T., Nelson C. 1972. Cadmium absorption and growth of various plant species as influenced by solution cadmium concentration. J. Envir. Qual. 1: 288 - 291.
• Richard T. L., Woodbury P. B. 1992. The impact of separation on heavy metal contaminants in municipal solid waste composts. Biomass and Bioenergy 3(3-4): 195 - 211.
• Rosik-Dulewska Cz. 2001. Zawartość składników nawozowych oraz metali ciężkich i ich frakcji w kompostach z odpadów komunalnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 477: 467 - 477.
• Rozporządzenie MRiRW 2004. W sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu. Dz. U. Nr 236, poz. 2369.
• Rutkowska B., Ożarowski G., Łabętowicz J., Szulc W. 2003a. Ocena zagrożeń dla środowiska glebowego wynikających z wnoszenia metali ciężkich w kompoście ze śmieci miejskich ,,Dano’’. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 493: 839 - 845.
• Rutkowska B., Szulc W., Łabętowicz J., Ożarowski G. 2003b. Ocena składu chemicznego kompostu ,,Dano’’ z punktu widzenia kryteriów rolniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 494: 383 - 390.
• Terelak H., Pietruch Cz. 2000. Kadm w poziomach powierzchniowych gleb użytków rolnych Polski, w: Kadm w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Zesz. Nauk. Komitetu „Człowiek i Środowisko” PAN 26: 41 - 47.
• Whittle A. J., Dyson A. J. 2002. The fate of heavy metals in green waste composting. The Environmentalist 22: 13 - 21.
• Sądej W., Namiotko A., Bowszys T. 2004. Przemieszczanie się metali ciężkich do roślin w warunkach użyźniania gleb kompostami z odpadów komunalnych, w: Komposty z odpadów komunalnych, produkcja, wykorzystanie i wpływ na środowisko. J. Drozd (Red.) PTSH: 255 - 271.
• Sądej W., Namiotko A. 2008. Direct and residual effect of municipal solid waste copmpost on the lead content of soil and plants. J. of Elementology 13(1): 117 - 125.
• Wawrzonek R. 2006. Metale ciężkie w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Recykling 5(65): 30 - 31.
• Vogtmann H., Fricke K. 1992. Organic chemicals in compost: how relevant are they for the use of it?, w: Composting and compost quality assurance criteria: 227 - 236.