EN
Experimental milk desserts were composed of reconstituted skimmed milk powder and whey protein isolate as a source of proteins, normal and waxy maize starch, potato starch and hydroxy propyl distarch phosphate (HPDP) as thickeners and i-carrageenan (l-C) as gelling agent. The protein and starch concentration varied between 0 and 6%, sugar between 0 and 20% and that of i-C between 0 and 0.4%. The desserts were heat treated at 100, 110 or 120°C for 10, 20 or 30 minutes. The firmness of the desserts after 24 hours of storage at 20°C, was determined by a cone penetrometric method and expressed as stress in Pa. The logarithm of the stress was a linear function of protein and starch content and of the logarithm of the i-C concentration (g/100 g). To multiply the firmness of the experimental desserts by a factor of ten, it was necessary to increase the whey protein concentration by 11 to 15 g/100 g depending on the type of starch used. The same effect could be obtained with 5 to 9 g/100 g of starch. When the i-C concentration increased tenfold the stress level was multiplied by a factor of 2.6 to 4. The desserts' firmness also depended on the heating time and temperature, even if this effect was small.
PL
Doświadczalne desery mleczne składały się z odtłuszczonego mleka w proszku i izolatu białek serwatkowych jako źródła białka, skrobi jako substancji zagęszczającej (normalnej i woskowej skrobi kukrydzianej, skrobi ziemniaczanej, hydroksypropylowanego fosforanu dwuskrobiowego) i l-karagenu jako substancji żelującej. Stężenie białek i skrobi zmieniano w zakresie od 0 do 6%, cukru od 0 do 20%, l-karagenu od 0 do 0.4%. Desery były ogrzewane przy ciągłym mieszaniu w temperaturze 100, 110 lub 120°C w ciągu 10, 20 lub 30 min. Konsystencję deserów oznaczano metodą penetrometryczną po 24 godz. przechowywaniu w temperaturze 20°C. Logarytm naprężeń ścinających był liniową funkcją stężenia białka i skrobi oraz logarytmu stężenia l-karagenu. Aby naprężenia ścinające wzrosły 10 krotnie, stężenie białek serwatkowych powinno wzrosnąć o 11-15% (g/100 g) zależnie od rodzaju stosowanej skrobi. Identyczny efekt uzyskuje się przy dodatku 5-9% skrobi. Kiedy stężenie i-karagenu wzrastało 10 krotnie, naprężenia ścinające zwiększały się 2.6 do 4 krotnie. Konsystencja deserów zależała też od czasu i temperatury ogrzewania, ale wpływ ten był stosunkowo mały.