The effect of abiotic factors on chlorophyll a in attached algae and mosses in the Sucha Woda stream [High Tatra Mts, southern Poland]

• Autorzy: Szarek E.

Warianty tytułu

PL

Wplyw abiotycznych czynnikow na ilosc chlorofilu a w glonach osiadlych i mchach w potoku Sucha Woda [Tatry Wysokie, poludniowa Polska]

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the Sucha Woda stream the content of chlorophyll ɑ in the periphyton changed along the course of the stream, the lowest being found in the high mountain part and the highest in the middle part of the stream. In spite of significant differences in the insolation of the stream in its middle part, light did not significantly affect the chlorophyll ɑ content in the attached algae, mosses, or the concentration of organic components in the algal envelopes. A positive correlation between the chlorophyll ɑ content in the periphyton and N-NO3, and a negative one between the water temperature and pH were shown. A significant effect of the water level on the concentration of chlorophyll ɑ in the algae was observed.

PL

W tatrzańskim potoku Sucha Woda (tabela I, ryc. 1) ilości chlorofilu ɑ w glonach osiadłych i mchach zmieniały się wraz z jego biegiem (ryc. 2). W wysokogórskim odcinku potoku (stanowiska 1-3), o okresowym przepływie wody, ilości chlorofilu ɑ w peryfitonie były najniższe. W odcinku obejmującym środkowy bieg potoku (stanowiska 4-6) glony osiadłe i mchy rozwijały się bujnie (wysokie ilości chlorofilu ɑ w peryfitonie, szczególnie na stanowiskach powyżej i poniżej górnej granicy lasu). W dolnym biegu potoku (stanowiska 7-8) zaobserwowano zmniejszenie ilości chlorofilu ɑ w peryfitonie w porównaniu do stanowisk 4 i 5, spowodowane dużymi wahaniami poziomu wody oraz zwiększeniem prędkości prądu przy wysokich stanach wód. Zacienienie spowodowane koronami drzew (stanowisko 5) nie miało wpływu na ilość chlorofilu ɑ w glonach osiadłych, mchach i na zawartość składników organicznych w powłokach glonowych. Wody potoku na stanowiskach odsłoniętym (stanowisko 4) i zacienionym (stanowisko 5) miały podobny poziom parametrów fizyko-chemicznych (tabela III). Dawki dobowe promieniowania fotosyntetycznie czynnego dochodzącego na stanowiska odsłonięte i zacienione różniły się istotnie statystycznie. Wyniki pomiarów PAR z poszczególnych terminów badań na stanowiskach 4 i 5 przedstawiono na rycinie 3, natomiast ilość chlorofilu ɑ w glonach osiadłych, mchach oraz zawartość składników organicznych w powłokach glonowych na rycinie 4. Przebadane parametry fizyko-chemiczne wody (tabele II i III) miały wpływ na ilość chlorofilu ɑ w peryfitonie. Obliczenia statystyczne wykazały ujemną korelację między ilością chlorofilu ɑ w peryfitonie a pH i temperaturą wody i dodatnią z azotanami w wodzie. Czynnikiem najsilniej wpływającym na ilość chlorofilu ɑ w peryfitonie był poziom wody. W miesiącach o znacznie podwyższonym poziomie wody stwierdzono drastyczny spadek ilości chlorofilu ɑ w peryfitonie.

Słowa kluczowe

PL

parametry fizykochemiczne; glony; chlorofil a; Tatry Wysokie; mchy; wody powierzchniowe; czynniki abiotyczne; potok Sucha Woda; potoki

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Hydrobiologica
• Rocznik: 1994
• Tom: 36
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.309-322,wykr.,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szarek E.

• Polska Akademia Nauk, ul.Slawkowska 17, 31-016 Krakow

Bibliografia

• American Public Health Association (APHA), 1971. Standard methods for the examination of water and sewage. Washington, Amer. Publ. Health Assoc., 874 pp.
• Arvola L., 1981. Spectrophotometric determination of chlorophyll ɑ and phaeopigments in ethanol extractions. Ann. Bot. Fennici, 18, 221-227.
• Biggs B.J., P. Gerbeaux, 1993. Periphyton development in relation to macro-scale (geology) and micro-scale (velocity) limiters in two gravel-bed rivers, New Zealand. New Zealand J. Mar. Freshwat. Res., 27, 39-53.
• Bombówna M., 1968. Hydrochemiczna charakterystyka potoku Białka Tatrzańska - Hydrochemical characteristics of the Białka Tatrzańska stream. Acta Hydrobiol., 10, 27-37
• Bombówna M., 1971. The chemical composition of the water of the Polish High Tatra Mts., particularly with regard to the stream Sucha Woda. Acta Hydrobiol., 13, 379-391.
• Bombówna M., 1972. Primary production of a montane river. In: Kajak Z., A. Hillbricht-Ilkowska (Eds): Productivity problems of freshwaters. Proc. IBP-UNESCO Symp., Kazimierz Dolny, Poland, May 6-12, 1970. Warszawa-Kraków, Polish Sci. Publ., 661-671.
• Bombówna M., 1977. Biocenosis of a high mountain stream under the influence of tourism. 1. Chemism of the Rybi Potok waters and the chlorophyll ɑ content in attached algae and seston in relation to the pollution. Acta Hydrobiol., 19, 234-255.
• Bothwell M.L., 1989. Phosphorus limited growth dynamics of lotic periphyton diatom communities: areal biomass and cellular growth rate responses. Can. J. Fish. Aquat. Sci., 46, 1293-1301.
• Coleman R.L., C.N. Dahm, 1990. Stream geomorphology: effects on periphyton standing crop and primary production. J. North. Am. Benthol. Soc., 9 (4), 293-302.
• Galas J., 1993. Particulate organic matter in the high mountain stream Sucha Woda (the High Tatra Mts., Poland). Acta Hydrobiol., 35, 203-212.
• Gregory S.V., 1980. Primary production in Pacific Northwest Stream. Ph.D. dissertation, Oregon State Univ., Corvallis, 98 p. After: Triska F.J., J.R. Sedel, S.V. Gregory, 1982. Coniferous Forest Streams. In: Edmonds R.L. (Ed.): Analysis of coniferous forest ecosystems in the western United States. US/IBP Synthesis Series, 14, Hutchinson Ross Publishing Company, 292-332.
• Hill W.R., A.W. Knight, 1988. Nutrient and light limitation of algae in two northern California streams. J. Phycol., 24, 125-132.
• Hill W.R., B.C. Harvey, 1990. Periphyton responses to higher levels and light in a shaded stream. Can J. Fish. Aquat. Sci., 47, 2307-2314.
• Just J., W. Hermanowicz, 1964. Fizyczne i chemiczne metody badania wody do picia i potrzeb gospodarczych [Physical and chemical examination of potable and municipal water]. Warszawa, PZWL, 311 pp.
• Kawecka B., 1965. Communities of benthic algae in the River Białka and its Tatra tributaries the Rybi Potok and Roztoka. Limnol. Inv. in the Tatra Mts and Dunajec River Basin. Kom. Zagosp. Ziem Górskich PAN, 11, 113-127.
• Kawecka B., 1969. Zbiorowiska glonów w potokach tatrzańskich [Algae communities of the Tatra Mts streams]. Tatrzańska Sesja Nauk. Ref., Zakopane - Kraków, 1-19.
• Kawecka B., 1971. Zonal distribution of algae communities in streams of the Polish High Tatra Mts. Acta Hydrobiol., 13, 393-414.
• Kawecka B., 1980. Sessile algae in European mountain streams. 1. The ecological characteristics of communities. Acta Hydrobiol., 22, 361-420.
• Kawecka B., 1985. Ecological characteristic of sessile algal communities in the Olczyski stream (Tatra Mts, Poland) with special consideration of light and temperature. Acta Hydrobiol., 27, 299-310.
• Kawecka B., 1986. The effect of light deficiency on communities of sessile algae in the Olczyski stream (Tatra Mts, Poland). Acta Hydrobiol., 28, 397-386.
• Kawecka B., 1993. Ecological characteristic of sessile algal communities in streams flowing from the Tatra Mountains in the area of Zakopane (southern Poland) with special consideration of their requirements with regard to nutrients. Acta Hydrobiol., 35, 295-306.
• Kawecka B., P.V. Eloranta, 1994. Zarys ekologii glonów wód słodkich i środowisk lądowych [Outline of the ecology of freshwater and terrestrial algae], Warszawa, PWN, 104-105.
• Keithan E.D., R.L. Lowe, 1985. Primary productivity and spatial structure of phytolithic growth in streams in the Great Smoky Mountains National Park, Hydrobiologia, 123, 59-67.
• Kownacka M., A. Kownacki, 1969. Fauna bezkręgowych w potokach tatrzańskich [Bottom macroinvertebrates in the Tatra Mts streams]. Tatrzańska Sesja Nauk. Zakopane - Kraków, 45-67.
• Kownacki A., 1971. Taxocenes of Chironomidae in streams of the Polish High Tatra Mts. Acta Hydrobiol., 13, 439-464.
• Kownacki A., 1977. Biocenosis of a high mountain stream under the influence of tourism. 4. The bottom fauna of the stream Rybi Potok (the High Tatra Mts). Acta Hydrobiol., 19, 293-312.
• Kownacki A., J. Galas, B. Kawecka, E. Szarek, K. Wojtan, 1993. Struktura i funkcjonowanie ekosystemów potokowych w Tatrzańskim Parku Narodowym. W: Radwan S., Z. Karbowski, M. Sołtys (Red.): Ekosystemy wodne i torfowiskowe w obszarach chronionych [Structure and function of stream ecosystems in the Tatra National Park. In: Radwan S., Z Karbowski, M. Soltys (Eds.): Aquatic and wetland ecosystems in the protected areas]. Akademia Rolnicza w Lublinie, PTH, 40-43.
• Paaby P., Ch.L. Gold an, 1992. Chlorophyll, primary productivity, and respiration in a lowland Costa Rican stream. Rev. Biol. Trop., 40 (2), 185-198.
• Pasternak K., 1971. The physiography and character of the substratum of the drainage areas of streams of the Polish High Tatra Mts. Acta Hydrobiol., 13, 363-378.
• Sartory D.D., 1982. Spectrophotometric analysis of chlorophyll ɑ in freshwater periphyton. M.Sc. Thesis Univ. Orange Free State, Republic S. Africa, 1-162.